1941125509

Roman Luśnia

Dzieje oświaty i szkolnictwa podstawowego w powiecie

Mińsk Mazowiecki w latach 1945-1975

Słowo wstępne.

Nauka, oświata i kultura w życiu każdego człowieka, narodu i państwa.w ich rozwoju i funkcjonowaniu zajmują jedno z czołowych miejsc. Prawda to stara, dawno stwierdzona, jednak wiecznie żywa i aktualna. Stąd też nie straciła na wartości ponadczasowa prawda wyrażona przez męża stanu i fundatora Akademii Zamojskiej Jana Zamoyskiego: “Takie zawsze będą Rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie".

W realizacji tego zadania znaczącą i decydującą rolę spełniają nauka i oświata, a szczególnie szkoła - jej nauczyciele-wychowawcy. Szkoła bowiem jako instytucja edukacyjna stanowi wielkie dobro oraz wartość oświatowo-kulturalną i społeczną, wprowadza dzieci i młodzież w świat wiedzy, kultury i różne formy współżycia. Dlatego też działania szkoły jako instytucji, a przede wszystkim praca nauczycieli jest mezykle ważna i odpowiedzialna. Od niej w dużej mierze zależy jakie będzie społęczeństwo, a nawet losy narodu i państwa. Potwierdzeniem tego jest fakt, że w historii naszego kraju żadna grupa społeczna i zawodowa nie dysponowała mocniejszymi i skuteczniejszymi wpływamina życie edukacyjno-społecznye i polityczne, niż nauczycielstwo. Nauczyciele bowiem zawsze aktywnie uczestniczyli w walkach o niepodległość Ojczyzny. Dbali o godność i kulturę narodu, oddziałowując na serca, umysły i charakter społeczeństwa, a przede wszytskim młodego pokolenia. Odegrali oni znaczącą rolę w wykształceniu i przygotowaniu milionów Polaków, swoich wychowanków, do życia i pracy.

Oświata, szkolnictwo i ich różne formy działania miały i mają obecnie wielu dobrych pedagogów, którzy w sposób niezwykle odpowiedzialny traktowali i traktują swoją pracę i powierzone zadania. Na szczególne podkreślenie zasługują pracownicy nadzoru pedagogicznego, dyrektorzy i wyróżniający się w pracy nauczyciele szkolnictwa podstawowego w powiecie Mińsk Mazowiecki.

Potwierdzeniem tych wniosków są zamieszczone w Zeszycie 2 Rocznika Mińskomazowieckiego z 1994 roku artykuły: "Wspomnienia podchorążego" - ks. Jana Sikory, “Wspomnienia o Cześku Sażyńskim" - p. Tadeusza Chróścielewskiego, "Harcerze w Mińsku Mazowieckim i byłym powiecie mińskomazowieckim w latach 1939-1945" - p. Stanisława Maciejewskiego i p. Mirona Kubickiego oraz "Tajne nauczanie w Mińsku Mazowieckim i w powiecie w latach 1939-1944" - p. Tadeusza i Władysława Wójcików.

Autorzy tych opracowań, w oparciu o materiały źródłowe, przedstawili szeroko zakrojoną i dobrze zorganizowaną walkę z okupantem niemieckim oraz działalność mieszkańców powiatu w Armii Krajowej.

Na podkreślenie zasługuje fakt, że w tajnym nauczaniu i nie tylko brali także aktywny udział nauczyciele. Jest to godne upamiętnienia.

W opracowaniu swoim wspomnę tylko niektórych pracowników oświaty, którzy odegrali szczególną rolę w rozwoju i reformowaniu szkolnictwa w Polsce. Ich myśli, opracowania naukowe przyczyniły się nie tylko do organizacji i rozwoju oświaty i szkolnictwa średniego, ale do upowszechnienia szkolnictwa podstawowego. Oni wszyscy zbudowali zręby dzisiejszej szkoły. Do nich między innymi należą następujący profesorowie i ich opracowania:

-    prof. Stanisław Dobosiewicz i jego opracowanie pt. “Reforma szkoły podstawowej", opublikowana

w PWN w 1971 r.

-prof. Marian Falski i jego "Fragmenty prac z zakresu oświaty 1945-1972", opublikowana przez

PAN, 1973 r.

-    prof. Władysław Ozga i jego praca pt. "Organizacja szkolnictwa w Polsce", opublikowana w PZWS,

1960 r.

246

1997/98

ZESZYT 4