1941125500

Rozdział II

Założenia reformy szkolnictwa podstawowego a jej realizacja w powiecie Mińsk

Mazowiecki w latach 1961-1970.

Reforma szkoły podstawowej przeprowadzona po 1945 roku stworzyła podwaliny pod budowę nowego systemu w Polsce. Ze względu na ścisłą więź oświaty i wychowania z rozwojem kraju zaistniała potrzeba poszukiwania modelu szkoły odpowiadającej wymaganiom społeczno-ekonomicznym w latach 1961-1970. Podstawą prawną do przebudowy szkolnictwa była "Ustawa o rozwoju systemu oświaty i wychowania" uchwalona przez Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 15 lipca 1961 r. W rozdziale I Ustawy pt.: "Postanowienia ogólne art. 1" sprecyzowane zostały główne cele i zadania oraz charakter szkolnictwa w Polsce w sposób następujący: "Nauczanie i wychowanie w szkołach i innych placówkach oświatowo-wychowawczych ma na celu wszechstronny rozwój uczniów i wychowanie ich na światłych i twórczych obywateli Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej”.¹ W dalszej części Ustawy w art. 6 postanowiono, że: "szkoła podstawowa jest organizacyjną i programową podstawą całego systemu kształcenia i wychowania"... "Przedłużenie nauki w szkole podstawowej do lat ośmiu ma na celu lepsze przygotowanie uczniów do dalszego kształcenia się i zdobywania kwalifikacji zawodowych".^{2 3}

Główny sens reformy szkolnej polegał nie tylko na przedłużeniu obowiązku szkolnego o jeden rok i zwiększenia ilości klas do ośmiu w odniesieniu do szkół podstawowych, lecz także na nałożeniu na szkołę obowiązku lepszego niż dotychczas przygotowania młodzieży do życia w nowoczesnych warunkach i aktywnej działalności społecznej.

Reforma dotyczyła więc treści nauczania i wychowania oraz metod wyrabiających samodzielność i aktywność wychowanka. Wprowadzenie reformy szkolnej w życie wymagało wielkich przedsięwzięć programowych i organizatorskich oraz nakładów finansowych na stworzenie:

-    odpowiedniej sieci i organizacji szkół,

-    odpowiedniej bazy materialnej dla szkół 8-klasowych,

-    zapewnienia wykwalifikowanych kadr nauczycielskich,

-    wydania nowych programów nauczania i podręczników szkolnych.

Z tych względów nie można było w ciągu jednego roku wprowadzić klasy ósmej. Od roku szkolnego 1961/62 stopniowo wykonywane były zadania mające na celu utworzenie 8-klasowej szkoły podstawowej.

W strukturze nowej 8-klasowej szkoły podstawowej przewidziano dwa szczeble: 1) - klasy l-IV, 2)-klasy V-VIII.

Aby umożliwić każdemu dziecku wykonanie obowiązku szkolnego i zdobycie podstawowego wykształcenia, ustawa określiła, że: "organizacja sieci szkolnej powinna uwzględniać odrębność warunków terenowych i komunikacyjnych w poszczególnych rejonach kraju".

Zgodnie z art. 38 ustawy kierowanie szkołami podstawowymi, zapewnienie bazy materialnej i warunków pracy dla nauczania leżało w zakresie uprawnień i obowiązków rad narodowych. Organem zaś wykonawczym były do r. 1975 ich prezydia, które kierowały działalnością placówek oświatowo-wychowawczych za pośrednictwem organów administracjii szkolnej, jakimi były: na szczeblu wojewódzkim - kuratorium okręgu szkolnego, na szczeblu powiatu - wydział oświaty i kultury.

Program przebudowy szkolnictwa podstawowego na terenie województwa warszawskiego, a w tym i w powiecie Mińsk Mazowiecki i dostosowanie go do zadań wynikających z Ustawy z 15 lipca 1961 roku określony został w uchwale Wojewódzkiej Rady Narodowej Nr 7/30/61 z dnia 28 grudnia 1961 roku. Zadania jakie stanęły przed władzami oświatowymi i przed ogółem nauczycieli, były

ZESZYT 4

1997/98

255

1

2

2

"Ustawa o rozwoju oświatyy i wychowania w Polsce Ludowej". Dz. Ustaw Nr 32 z 1961 r. poz.160

3

Ustawa z 15 lipca 1961 r. "O rozwoju systemu oświaty i wychowania", str. 2.