1941127262

KRONIKA

NAUKOWA,

SPRAWOZDANIA

Andrzej Maliszewski 1940-2000

Dziewiątego lutego odszedł nieoczekiwanie dla rodziny, przyjaciół, kolegów i studentów. Kilka miesięcy dzieliło Go od sześćdzie-sięciolecia. Ludzie nauki w tym wieku na ogół nie umierają. Urodził się na początku II wojny światowej w Michałowie 15 lipca 1940 r. Socjologiczne studia na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego zakończył w r. 1966 dyplomem magistra z wynikiem bardzo dobrym. Już jako student zaczął pracować zawodowo w Pracowni Socjologii Kultury Krakowskiego Domu Kultury mieszczącego się wówczas w pałacu Pod Baranami.

Zaledwie kilkanaście metrów oddziela Barany od kamienicy Książęcej na rogu Rynku i ul. Wiślnej, ówczesnej siedziby Ośrodka Badali Prasoznawczych. A w końcu lat sześćdziesiątych by 1 Ośrodek —jeżeli nie jedyną w Polsce, to najbardziej doświadczoną placówką analizy zawrtości prasy i badań empirycznych jej odbioru, traktowanego jako jedna z form uczestnictwa w kulturze. Odbywające się systematycznie w Ośrodku otwarte seminaria przyciągały wielu młodych adeptów socjologii kultury bądź to atmosferą zaangażowania poznawczego, bądź to możliwością udziału w pełnych rozmachu akcjach badawczych, bądź urodą asystentek. Jednym z nich był niespełna trzydziestoletni Andrzej Maliszewski.

Wkrótce też Jego kontakty naukowe z OBP przerodziły się w stałą, ścisłą współpracę. Choć formalnie nigdy nie był etatowym pracownikiem Ośrodka, należał w latach 1970-1980 do jego zespołu na równi z pracownikami etatowymi. Współpraca ta zaowocowała publikacjami Maliszewskiego m.in. w Zeszytach Prasoznawczych oraz w Materiałach i Raportach OBP. Nic sposób w tym miejscu przemilczeć, że w Ośrodku znalazł sobie towarzyszkę na całe życie, co dodatkowo przyczyniło się do ukształtowania szczególnie bliskich, żeby nic powiedzieć rodzinnych więzów łączących Go z tą placówką. Anna i Andrzej Maliszewscy występowali zresztą niekiedy jako tandem autorski. Oboje bowiem w lalach siedemdziesiątych uprawiali między innymi w ramach OBP analizę zawartości gazet i czasopism, nastawioną na penetrację wątków' wychowawczych w mediach.

W latach osiemdziesiątych razem z pracownikami Ośrodka prowadził Andrzej Maliszewski zajęcia dydaktyczne na specjalności dziennikarskiej jako adiunkt w^; Instytucie Nauk Politycznych UJ. Dzięki uczestnictwu w wielu przedsięwzięciach badawczych Ośrodka znał Maliszewski w latach siedemdziesiątych co najmniej z bezpośredniej obserwacji całą jego działalność z tego czasu, a jednocześnie formalnie był osobą z zewnątrz. Połączenie tych dwóch cech (kompetencji i niezależności) sprawiało, że powierzano Mu opracowanie krytycznej charakterystyki badawczego dorobku Ośrodka. Dla ewentualnego historyka tej placówki te opracowania stanowić będą ważne źródło informacji.

Głównym miejscem pracy Andrzeja Maliszewskiego nie był jednak ani Ośrodek Badań Prasoznawczych, ani Uniwersytet Jagielloński, ale Spółdzielczy Instytut Badawczy, a ściślej mówiąc jego krakowska filia. Spędził w niej Maliszewski blisko 30 lat życia, bo związał się z nią r. 1970 i przepracował (od r. 1986 jako kierownik) do jej likwidacji w roku 1997. Ostatnie trzy lata życia poświęcił pracy dydaktycznej, dzieląc swój czas jako wykładowca między Wyższą Szkołę Zarządzania i Bankowości w Krakowie a Wyższą Szkołę Społeczno-Gospodarczą w Tyczynie. Spółdzielczością i różnymi formami ruchu spółdzielczego