1999021146

182

K. Górski

czystego i wszędzie tam, gdzie jest to możliwe, zapożyczenia zamieniane są słowami rodzimymi. Jako ciekawostkę i przykład przesadnego puryzmu można przytoczyć fakt, iż w języku węgierskim nawet wjTaz elektryczność, który przyjął się prawie we wszystkich językach świata został zamieniony rodzimym villamos od wyrazu yillamo — piorun.

W Związku Radzieckim toczą się żywe dyskusje nad zredukowaniem nadmiernej ilości obcych nazw technicznych. Mimo to w dalszym ciągu w powszechnym użyciu w literaturze technicznej są takie nazwy jak: motop, kohach-caTop, aBTOMOómib, uiaccn, AH({)(j>epeHunaji, pbinar (n.b. z języka polskiego), pecHBep, ruia(j)OH, njiaT(j)opMa, pa/maTop, curnaji, opóiopaTop, CTa6H/in3aTop, aMopTH3aTop, CTeHA, KapTep, perynarrop, ubtoapom, reHepaTop, ajibTepHaTop, npHÓop, ujjiaHr, uiapwHp, Hcajno3H, 6y4>ep, peMOHT i wiele innych.

ZAPOŻYCZENIA Z ROSYJSKIEGO JĘZYKA POTOCZNEGO

Są to wyrazy z języka potocznego, które zostały przeniesione do języka techniki, wyspecjalizowały się w nim w różnym od potocznego znaczeniu. Przytoczmy kilka przykładów. Wyraz ycTaJiocn> ze znaczeniem potocznym uczucia zmęczenia, osłabienia organizmu od pracy, ruchu itp. jest wykorzystywany w terminologii jako ycTajiocTb MeTajuioB (WSTrp, s. 1293), określanej jako stan metalu lub stopu znajdującego się pod wielokrotnym działaniem obciążeń, szczególnie wibracyjnych. Bo3MyineHHe — jako silny gniew', oburzenie i B03MymeHHe w technice — to zaburzenie, zakłócenie, wymuszenie (WSTrp, s. 150). Ko3bipeK — jako twarda wystająca część czapki w języku potocznym, natomiast w technice — jako garb denka tłoka (WSTrp, s. 433). CoóaHKa — w' języku potocznym mały piesek, a w^r technice —- zapadka, zatrzask (WSTrp, s. 1115). TopM03»bie kojioakh — szczęki hamulcowe w układzie hamulcowym samochodu (WSTrp, s. 442), a KOAOAKa w języku potocznym — kawałek drewna, kloc drewna, rycemma — w języku potocznym — gąsienica (typ robaka), natomiast w technice — część układu jezdnego pojazdu mechanicznego (WSTrp, s. 231). Ko3a — w zoologii — koza (Capra hirkus), w technice — wóz do przewozu drewna kopalnianego (WSTrp, s. 432), i dalej z podobną specjalizacją znaczeń wystąpiły: Jie6e/uca, komo, óamMaK, bh;io, CTaoH, KOJieao, 3eB, ruieno, KyjianoK, BbiuocjinBocTb, oto3, HeBecoMocrb, op-Maabi naMHTH i wiele innych.

SŁOWOTWÓRSTWO OPARTE NA FORMANTAOH RODZIMYCH I FORMANTACH Z JĘZYKÓW KLASYCZNYCH

W zakresie słowotwórstwa w^r terminologii można odróżnię dwie grupy terminów: 1) powstałych zgodnie z normami języka ogólnonarodowego i 2) pow^r-stałych według norm nie znanych w^f języku ogólnonarodowym, tj. za pomocą