2144792494

Wstęp

Ekonomia jest nauką, w której funkcjonuje wiele szkół, różniących się od siebie stosowaną metodologią, która przekłada się na formułowane przez nie teorie. Próbują one wyjaśnić występujące w gospodarce zjawiska. Jednym z nich jest zjawisko cyklu koniunkturalnego, czyli pojawiających się okresowo wahań wielkości ekonomicznych. Część szkół twierdzi, że występowanie tendencji wzrostowych i spadkowych (czy też okresów wzrostu i okresów spowolnienia wzrostu) jest naturalną cechą gospodarki. Inne zaś uważają, że, chociaż pojawienie się recesji wywołane jest naturalnymi procesami, to do pożądanego stanu może doprowadzić jedynie interwencja państwowa. Istnieją również teorie, głoszące że zarówno za pozytywne, jak i za negatywne wahania odpowiedzialna jest ingerencja państwa w gospodarkę.

Niniejsza praca dotyczy wyjaśnienia zjawiska cyklu koniunkturalnego, które zostało przedstawione przez marginalizowaną w programie nauczania szkół wyższych szkołę austriacką, posługującą się odmienną od szkół ekonomicznych głównego nurtu metodologią. W oparciu o nią przedstawiciele tej szkoły skonstruowali austriacką teorię cyklu koniunkturalnego, która przyczyny wahań gospodarczych upatruje w interwencjonizmie państwowym, a konkretnie — w manipulowaniu wielkością podaży pieniądza poprzez system bankowości centralnej. Wytłumienie tych wahań i procesy dostosowawcze, które, choć bolesne, są konieczne by uniknąć pogorszenia sytuacji, są możliwe, gdy do działania zostanie dopuszczony wolny rynek.

Do poruszenia tematyki cyklu koniunkturalnego skłoniła autora sytuacja gospodarcza przełomu XX i XXI w., kiedy to w USA pojawiły się bańki — najpierw na rynku internetowym a następnie na rynku mieszkaniowym. Rozwiązania wprowadzane przez rząd Stanów Zjednoczonych, polegające na stymulowaniu gospodarki emisją ogromnej ilości środków fiducjarnych, są w odczuciu autora błędne i mogą jedynie prowadzić do pogorszenia sytuacji. Dlatego tak ważne jest zrozumienie przyczyn występowania zjawiska cyklu koniunkturalnego, ponieważ bez ich zrozumienia nie ma możliwości zapobiegania im w przyszłości oraz właściwej odpowiedzi na zaistniałą sytuację.

Celem pracy jest zaprezentowanie austriackiej teorii cyklu koniunkturalnego ze szczególnym uwzględnieniem roli, jaką w tej teorii odgrywają banki centralne oraz interpretacja historii Stanów Zjednoczonych w świetle tej teorii, wskazująca na wpływ

4