• biologiczne - bakterie, grzyby lub wirusy, np. badania szpitalne, laboratoryjne lub lekarskie, niedostateczna konserwacja systemu klimatyzacji;
• hałas, drgania, promieniowanie laserowe, promieniowanie jonizacyjne, pole elektromagnetyczne, promieniowanie UV itd.
Do prezentacji większości zagrożeń można wykorzystać scenki z różnych filmów o Napo (Tabela A).
Pięcioetapowe podejście do oceny ryzyka
Niniejsza lekcja koncentruje się na pierwszych dwóch etapach oceny ryzyka -identyfikacji zagrożeń i wskazaniu osób zagrożonych oraz ocenie rodzajów zagrożeń i uporządkowaniu ich według ważności. Kolejne trzy etapy są prezentowane w ramach lekcji nr 2 - Łowca Zagrożeń.
Kolejne etapy (etap 3 - Podjęcie decyzji w sprawie działania zapobiegawczego, etap 4 - Podjęcie działania, etap 5 - Monitorowanie i przegląd) sq prezentowane w ramach drugiej lekcji z cyklu Łowca Zagrożeń, zatytułowanej „Interwencja i prewencja". Etap 1 - Identyfikacja zagrożeń i wskazanie osób zagrożonych Pamiętaj: zagrożeniem może być wszystko - materiały, urządzenia, metody pracy lub stosowane praktyki - wszystko, co może spowodować wypadek lub chorobę. Kilka wskazówek pomocnych w ustaleniu istotnych zagrożeń:
• obejrzyj dokładnie miejsce pracy, głównie pod kątem występowania ewentualnych zagrożeń;
• porozmawiaj z pracownikami o problemach, z którymi się zetknęli podczas pracy;
• rozważ długofalowe zagrożenia, takie jak hałas lub działanie substancji szkodliwych, a także bardziej oczywiste zagrożenia, jak poślizgnięcia lub upadki.
W przypadku każdego zagrożenia istotne jest jednoznaczne określenie, kto może zostać poszkodowany. Nie należy sporządzać listy poszczególnych osób, ale wskazać grupy osób, np. „osoby pracujące w magazynie", „osoby pracujące w bibliotece", lub „przechodnie". Niektóre grupy mogą być narażone na większe ryzyko, np. osoby niepełnosprawne, małe dzieci lub starsi pracownicy (patrz scenka nr 2 Rozpoznaj ryzyko w filmie Napo i ...ryzykowne sytuacje)
Etap 2 - Ocena rodzajów zagrożeń i ułożenie ich według ważności Pamiętaj: ryzyko to małe lub duże prawdopodobieństwo, że ktoś może zostać poszkodowany w wyniku narażenia na zagrożenie Kolejny etap to ocena ryzyka wynikającego z każdego rodzaju zagrożenia. Należy przeanalizować:
• prawdopodobieństwo, że dane zagrożenie spowoduje określone skutki, np. obrażenia;
• stopień ciężkości przewidywanych skutków;
• częstotliwość narażenia i liczebność grup narażonych pracowników.
W przypadku wielu zagrożeń występujących w miejscu pracy lub w czasie przeprowadzanych działań, wystarczający może okazać się prosty proces oszacowania ryzyka, oparty na ocenie sytuacji. Nie wymaga on żadnych specjalistycznych umiejętności czy skomplikowanych technik. Dotyczy to działalności związanej z małym ryzykiem lub ze stanowiskami pracy, na których ryzyko jest dobrze znane lub łatwe do ustalenia. Rodzaje zagrożeń, które powodują ryzyko należy następnie uporządkować według ważności i w tej kolejności zająć się nimi. Najważniejsze rodzaje zagrożeń to takie, które mogą powodować poważne wypadki (np. upadek z wysokości) oraz te o wysokim prawdopodobieństwie spowodowania wypadku (np. śliska lub uszkodzona posadzka - patrz scenka Oceń ryzyko w filmie Napo i ...ryzykowne sytuacje).