2181687621

60

zasad gramatycznych stosowano również techniki transformacyjne, które polegały na dokonaniu przekształcenia według podanego wzoru. Przekształcenia te mogły być fleksyjne, słowotwórcze lub składniowe.

Ostatnim etapem nauczania gramatyki były ćwiczenia komunikacyjne. Najczęściej stosowanymi były:

-    ćwiczenia fatyczne, których zadaniem było podtrzymanie komunikacji utrudnionej z powodu niezrozumienia, niedosłyszenia itp.;

-    ćwiczenia z zarysowanym kontekstem, tzn. przedstawiano sytuację dobraną tak, by naturalną reakcją studentów było użycie nowej struktury;

-    ćwiczenia sytuacyjne z wyraźnie podanym scenariuszem działań językowych.

Ważne miejsce w procesie nauczania cudzoziemców języka polskiego w SJPdC UŁ zajmowało również nauczanie sprawności językowych³⁷. Według Słownika dydaktyki języków obcych sprawność - to „termin spotykany w tradycyjnej dydaktyce ogólnej odpowiadający mniej więcej pojęciu nawyku. Oznacza on dobrze opanowaną dzięki ćwiczeniu umiejętność umożliwiającą osiąganie odpowiednich efektów przy stosunkowo mniejszym wysiłku”³⁸. W nauczaniu języków obcych wyróżnia się cztery podstawowe sprawności językowe: rozumienie ze słuchu, mówienie, czytanie i pisanie³⁹.

Ucząc rozumienia ze słuchu, wykładowcy w SJPdC UŁ stosowali różne techniki pracy z tekstem. Najczęstszymi typami ćwiczeń rozwijających sprawność słuchania, wykonywanymi przed prezentacją tekstu, były:

-    zadawanie pytań związanych z tekstem, jego tematem lub tylko tytułem;

-    interpretacja tytułu lub ilustracji towarzyszącej tekstowi;

-    próba przewidywania słów występujących w tekście i ich wyjaśnienie.

W trakcie czytania tekstu studenci wykonywali następujące ćwiczenia:

-    zaznaczali na podanej liście słów, które występowały w tekście;

-    uzupełniali luki w tekście słowami lub fragmentami tekstu;

-    zbierali informacje i je notowali.

Po słuchaniu przechodzono do następujących ćwiczeń:

-    zapisywanie na tablicy słów, zwrotów i wyrażeń zapamiętanych przez studentów;

-    zadawanie pytań;

-    ćwiczenia typu prawda/fałsz;

-    układanie w kolejności fragmentów tekstu;

-    łączenie fragmentów tekstu w pary;

-    uzupełnianie tekstu słowami lub wyrażeniami podanymi w ramce;

-    wyjaśnianie, parafrazowanie, upraszczanie tekstu.

¹⁷ J. Michowicz, Główne..., s. 32-33.

^w A. Szulc, Słownik dydaktyki języków obcych, Warszawa 1994, s. 202. ” A. Seretny, E. Lipińska, ABC..., s. 17.