62
zwłaszcza jeśli jego znajomość uważał za niezbędną do zrozumienia treści tekstu. Następnie starał się zogniskować uwagę studentów wokół tematu, którego dotyczył tekst.
Techniki towarzyszące czytaniu wiązały się z rozwijaniem umiejętności rozumienia globalnego, selektywnego oraz szczegółowego, rozumieniem wewnętrznej organizacji tekstu i umiejętności wydobycia i spożytkowania informacji zawartych w tekście43.
Podstawowymi technikami, które pozwalały uczącym się rozwinąć umiejętność rozumienia globalnego, były:
- technika wyszukiwania wyrazów kluczy (zadaniem uczących się było wyszukanie takich wyrazów, na których opierało się zrozumienie całego tekstu);
- technika budowania zdań streszczających główną myśl tekstu z uprzednio wypisanych wyrazów kluczy;
- technika wyboru jednego lub dwu zdań kluczowych dla treści tekstu.
W wydobywaniu konkretnych informacji, czyli rozwijaniu umiejętności rozumienia selektywnego pomagało uzupełnianie zdań, tabel, diagramów, kwestionariuszy.
Rozumienie szczegółowe rozwijano za pomocą wszelkiego rodzaju ćwiczeń leksykalnych oraz leksykalno-stylistycznych, takich jak:
- wnioskowanie o znaczeniu słów na podstawie kontekstu;
- wnioskowanie o znaczeniu słów na podstawie ich budowy;
- leksykalne ćwiczenia kategoryzujące lub asocjacyjne;
- parafrazy poszczególnych fragmentów tekstu;
- wszelkie techniki pracy ze słownikiem;
- techniki typu „wypełnianie luk”.
Do najpopularniejszych technik wykorzystywanych po przeczytaniu tekstu należały:
- nadawanie tytułu całemu tekstowi lub poszczególnym akapitom;
- odnajdywanie błędów w podanym planie zdarzeń;
- uzupełnianie streszczenia podanymi słowami;
- uzupełnianie brakujących fragmentów streszczeń;
- odnajdywanie błędów merytorycznych w podanym streszczeniu;
- dyskusja na temat przedstawiony w tekście.
Jedną z najważniejszych umiejętności jest pisanie. Pisanie może być: kontrolowane, sterowane i wolne44.
W ćwiczeniach wykorzystujących technikę pisania kontrolowanego studenci dokładnie wypełniali instrukcje i polecenia, ale nie komponowali wypowiedzi
43 H. Komorowska, Metodyka..., s. 144.
44 E. i M. Sharwood-Smith, O pisaniu w języku obcym. Warszawa 1977, s. 51.