Zagadnienia i pytania dotyczące właściwości litowców (do nauki indywidualnej)
1. Jak zmienia się wielkość atomów i jonów litowców w dól grupy, a jak w okresie w stosunku do berylowców i pierwiastków dalszy ch grup? Jaki to ma wpływ na pierwszą energię jonizacji i elektroujemność?
2. Wyjaśnić dlaczego litowce są metalami miękkimi i mają (z wyjątkiem litu) niskie temperatury' topnienia.
3. Jak przechowuje się litowce i dlaczego?
4. Jak zmienia się reaktywność litowców w dól grupy? Wyjaśnić na przykładzie reakcji z wodą.
5. Które z litowców tworzą azotki? Zapisać równanie reakcji.
6. Jakie główne tlenki pow stają w wyniku spalania litu, sodu, potasu i rubidu w powietrzu?
7. Jak zabarwione są jony litowców w roztworach wodnych i jak zabarwiają płomień?
8. Czy prąd elektry czny w wodnych roztworach soli litowców lepiej przewodzą jony cezu czy litu, i jak to wyjaśnić?
9. Halogenki których litowców tworzą hydraty' a których sole bezwodne? Jak to wyjaśnić?
10. Jaką budowę mają wodorki litowców: kowalencyjną czy'jonową? Dlaczego podczas ich elektrolizy’ wodór wy dziela się na anodzie?
11. Dlaczego litowce są silnymi reduktorami? Jak zmienia się zdolność do redukcji w grupie? Zilustrować podając reakcję par sodu ze stopionym KC1.
12. Dlaczego litowce nic mają tendencji do tworzenia związków kompleksow ych?
13. W jaki sposób przemysłowa otrzymuje się wodorotlenek sodu?
14. Czy metaliczny sód można otrzymać przez elektrolizę w odnego roztw oru chlorku sodu; a jeśli tak, to jaka katodę należy zastosow ać i dlaczego?
15. Jak otrzymuje się przemysłowo metaliczny sód (metodą Downa)? Zapisać równanie reakcji i podać warunku jej przebiegu. [Odp. elektroliza stopionego NaCl z dodatkiem CaCl2 (aby obniżyć temperaturę topnienia), katoda żelazna, anoda grafitowa]
16. Które z litowców tworzą związki alkilowe kowalencyjne, a które jonowe?
17. Wymień podstawowe różnice właściwości chemicznych litu i pozostałych litowców.
Zagadnienia i pytania dotyczące właściwości berylowców (do nauki indywidualnej)
1. Które z berylowców są najbardziej rozpowszechnione w przyrodzie: podaj przy kłady ich najważniejszych minerałów.
2. Dlaczego atomy i jony berylowców mają mniejsze promienie niż sąsiadujące z nimi litowce?
3. Dlaczego berylowce tworzą jony dwu-dodatnie pomimo wysokich w artości drugiej energii jonizacji?
4. Jaki dwa czynniki decydują o tym, że rozpuszczalność pewny ch soli bery lowców (np., fluorków ) rośnie w dól grupy, a innych (np., chlorków od Ca do Ba) maleje?
5. Zapisz równanie reakcji magnezu z wodą; w jakich temperaturach ta reakcja przebiega i dlaczego? Czy cięższe berylow ce reagują gwałtowniej z wodą?
6. Jak zmienia się zasadowość tlenków i wodorotlenków berylowców w dól grupy? Zapisz równania reakcji tlenków z w odą. Które z w odorotlenków1 są dobrze, a które słabo rozpuszczalne w w odzie?
7. Który' z berylowców tworzy najłatwiej nadtlenki? Zapisz równanie reakcji.
8. Dlaczego beryl chętnie tworzy wiązania kowalencyjne a niejonowe? Podaj przykład związku kowalencyjnego berylu, gdy podobne związki innych berylowców są jonow e.
9. Które z berylowców spalane w azocie tworzą azotki? Zapisz równanie reakcji dla jednego z nich.
10. Czy wszystkie bery lowce reagują bezpośrednio z wodorem? Jakie w odorki powstają: kowalencyjne czy jonow e? Które z wodorków polimeryzują?
11. Zapisz równanie reakcji węglika wapnia z wodą i nazwij wszystkie reagenty .
12. Wskaż podstawowe różnice właściwości berylu i cięższych beryIow'ców.
13. Jakie zw iązki jonów wapnia i magnezu wykorzystuje się do oznaczania "twardości" wody?
14. Jaki związek magnezu występuje powszechnie w przyrodzie i jaka jest jego rola w fotosyntezie?
15. Zapisz równanie reakcji tworzenia związków Grignarda, popularny ch odczynników w syntezie organicznej.
16. Jak można otrzymać metaliczne berylowce?
17. Jakie zastosowania ma metaliczny beryl a jakie magnez?