Frazeologizm stanąć na nogi, na nogach oznacza ‘wyzbyć się kłopotów finansowych, podnieść się z upadku, dorobić się’ (co, kto + stanął na nogi, na nogach) lub ‘wyzdrowieć, powrócić do formy’ (kto + stanął na nogi, na nogach); (BL 2003: 443). Ekwiwalent słownikowy to: wieder auf die Beine kommen (PI 1995: 807). W przekładzie zastosowano modyfikację frazeologizmu (dodanie ekwiwalentu od razu - sogleich) etw. (wieder) auf die Beine bringen - ‘etw. (wieder) in einen guten Zustand bringen’ (Duden11: 104). Pomiędzy oryginałem a translatem zachodzi zgodność znaczeń całkowitych, zauważalna jest różnica strony stanąć na nogi - auf die Beine gebracht hatten.
P: Przed 5 laty polsko-niemieckie sąsiedztwo postrzegano przez nazbyt różowe okulary. (D 1995/2-3, 62)
N: Vor fiinf Jahren wurde die deutsch-polnische Nachbarschafl dnrch eine allzu rosarote Brille betrachtet. (D 1995/2-3. 64)
Ip. |
Charakterystyka frazeologizmu w formie kanonicznej |
Rodzaj modyfikacji |
Rodzaj ekwiwalencji |
Strategia |
207. |
Kryterium formalne: zwrot Kryterium semantyczne: -Kryterium stabilności: stabilny Kryterium strukturalne: grupa przy im ko wa |
modyfikacja rozwijająca: dodanie komponentu nazbyt modyfikacja wymieniająca: postrzegać zamiast patrzeć |
maksymalna |
adaptacja |
Frazeologizm patrzeć przez różowe okulary oznacza ‘być optymistą’ (Dubisz 2003, t. 3: 76). Niemiecki ekwiwalent słownikowy to: etw. durch eine rosarote Brille sehen (PONS 2004: 266). W przekładzie zastosowano modyfikację frazeologizmu: etw durch die rosa(rote) Brille sehen, betrachten - ‘etw. nur positiv beurteilen; zu optimistisch sein’ (Duden11: 140). Pomiędzy frazeologizmem tekstu wyjściowego a tekstu docelowego zachodzi podobieństwo obrazów językowych oraz ekwiwalencja strukturalna. Istnieje pewna różnica w zakresie elementów leksykalnych: różowy - rosarot - ‘hellrot, blaprot’ (Wahrig 1997: 1042), komponent nazbyt- allzu intensyfikuje treść frazeologizmu.
Modyfikacje wymieniające
P: Moim zdaniem nie należało tego rozdrapywać na nowo. (SW 2003/6, 5)
N: Man hćitte das meiner Meinnng nach nicht wieder aafkralzen sollen. (SW 2003/6, 5)
Ip. |
Charakterystyka frazeologizmu w formie kanonicznej |
Rodzaj modyfikacji |
Rodzaj ekwiwalencji |
Strategia |
208. |
Kryterium formalne: zwrot Kryterium semantyczne: -Kryterium stabilności: stabilny Kryterium strukturalne: nominalno-wcrbalny |
modyfikacja wymieniająca: na nowo zamiast stare rany |
maksymalna |
adaptacja |
Frazeologizm jątrzyć, rozdrapywać stare rany oznacza 'wywoływać bolesne wspomnienia, przypominać, poruszać drażliwe sprawy, smutne okoliczności’ (Dubisz 2003, t. 3: 885). W przekładzie zastosowano modyfikację ekwiwalentu słownikowego: alte Wunden wieder
153