2212788625

4. Określenie rodzaju zastosowanej strategii (negatywnej procedury) w przekładzie

Podstawowym wzorcem, którym posłużono się w analizie, była propozycja strategii stosowanych w tłumaczeniu gier językowych, zawarta we wspomnianej już monografii Z. Tęczy „Das Wortspiel in der Ubersetzung. Stanisław Lems Spiele mit dem Wort ais Gegenstand interlingualen Transfers” (1997). Korzystając z propozycji i uwag autora (1997: 128) w badaniu własnym uwzględniono 4 strategie translatorskie i 3 tzw. negatywne procedury. Są nimi:

1.    Strategia adaptacji (adaptacja) - przekład związku frazeologicznego nie sprawia większych trudności; ze względu na podobieństwa etymologiczne obu języków możliwe jest zastosowanie podobnych struktur frazeologicznych - dokładnego odpowiednika frazeologicznego, np. wziąć sobie coś do serca - sich etwas zu Herzen nehmen.

2.    Strategia imitacji (imitacja) - w odniesieniu do gier językowych przez strategię tę rozumie się próbę utworzenia gry językowej w tekście docelowym na wzór gry językowej tekstu wyjściowego. W niniejszej pracy strategię tę przyjęto jako zabieg zastosowania w języku docelowym analogicznego związku frazeologicznego, o tym samym znaczeniu frazeologicznym, lecz zwykle odmiennym obrazie językowym, np. chodzić jak na szczudłach - wie ein Storch im Sałat gehen.

3.    Strategia kreacji (kreacja) - to poszukiwanie przez tłumacza nowego rozwiązania translatorskiego. uwzględniającego możliwie adekwatny przekład, zwykle na bazie istniejącego w języku docelowym innego związku frazeologicznego, np. czerpać pełnymi garściami - mit vollen Handen schópfen (frazeologizm utworzony na bazie aus dem vollen schópfen)²'.

4.    Strategia transplantacji (transplantacja) - w monografii Z. Tęczy (1997: 128) strategia ta rozumiana jest jako: „(...) beibehalten, (...) unverandert aus dem AS-Text in den ZS-Text ubernehmen” - tłum. poi. przeniesienie w niezmienionej formie z tekstu języka oryginału do tekstu języka przekładu. W pracy strategię tę przyjęto jako tłumaczenie dosłowne poprzez dokładne odwzorowanie elementów i struktury frazeologizmu języka wyjściowego - czyli skalkowanie struktury i elementów leksykalnych, np. przejąć pałeczkę - den Stab ubernehmen.

²¹ Ze względu na trudność odnalezienia w literaturze przedmiotu przykładów ilustrujących zastosowanie strategii kreacji, transplantacji i negatywnych procedur neutralizacji, eksplanacji, adaptacji pozornej, imitacji pozornej, neutralizacji pozornej i eksplanacji pozornej, w wymienionych przypadkach przytoczono przykłady z części analitycznej pracy.

63