Artykuły analityczne
Inne spojrzenie na innowacje
Zastosowanie innowacyjnych metod zarządzania inwestycjami to same korzyści: oszczędza się czas i pieniądze oraz unika się ryzyka związanego na przykład z protestami przeciw nowej budowie.
Wostatnich latach Polska przeżywa prawdziwyboom inwestycyjny Inwestycje prowadzone są w rożnych obszarach: samorządy budują drogi i wodociągi, uczelnie budynki dydaktyczne i biblioteki, a przedsiębiorstwa zakłady produkcyjne. Obserwując inwestycje nie mam wątpliwości, że wykorzystywane są w nich innowacyjne rozwiązania. Zdaję sobie jednak świadomość, że obserwuję głównie place budowy czy też gotowe inwestycje, a nie widzę tego co najważniejsze, czyli sposobu zarządzania inwestycją.
IVbżna argumentować, że zarządzanie inwestycją nie ma znaczenia, jeżeli jej efekt jest widoczny w postaci budynku czy drogi. Takie podejście do oceny zarządzania inwestycją nie jest jednak właściwe. Często okazuje się, że to co zostało wybudowane było dwa razy droższe niż zaplanowano, że zastało oddane do użytkowania o pół roku później niżzakładał to kontrakt a użyte materiały zostały dobrane niewłaściwie więc inwestycja po roku użytkowania będzie musiała zostać poddana generalnemu remontowi. Gotowy budynek czydroga mogą także oznaczać, że zapomniano o uzyskaniu od wykonawcy gwarancji i zabezpieczeń prawidłowego wykonania, co oznacza że cały koszt napraw obciąży inwestora. W końcu - być może nie zabezpieczono u projektanta praw autorskich do projektu i bezjego zgodny nie można prowadzić dalszej rozbudowy Liczba błędów, jakie mogą kryć się za pięknym budynkiem czy równą drogą jest ogromna i pomimo, że obiekt istnieje, projekt inwestycyjny można ocenić negatywnie.
Błędy popełniane w procesie inwestycyjnym wynikają przede wszystkim z niewłaściwego zarządzania inwestycją we wszystkich fazach realizacji, z niezastosowania odpowiednich dla przedmiotu i warunków modeli inwestycji czy braku wdrożenia metod zarządzania.
Innowacyjne metody zarządzania decydują o sukcesie każdej inwestycji (Fot. Leovdworp/sxc.hu)
Mam wątpliwości, czy w zarządzaniu procesem inwestycyjnym polskie firmy wykorzystują szereg dostępnych innowacji organizacyjnych i procesowych. Dlatego w swoim artykule chcę przybliży: czytelnikowi procesu inwestycyjny i wskazać na możliwe do wdrożenia innowacje o charakterze organizacyjnym i procesowym.
Cykl projektu inwestycyjnego
W procesie inwestycyjnym wyróżnić możemy następujące fazy (Behrens W, Hawranek P. M, Poradnik przygotowania przemysłowych studiów feasibility):
• FAZAPF?ZEDINV\£STYCYJNĄ która składa się z następujących stadiów: identyfikacja możliwości inwestycyjnych, analiza wariantów i ich wstępna selekcja, określenie projektu, przygotowanie i ocena projektu, podjęcie decyzji inwestycyjnej. Przejście przez fazę przedinwestycyjną pozwala przede wszystkim na przeprowadzenie szczegółowej i kompletnej analizy projektu we wszystkich jego obszarach (finansowanie, termin, zakres rzeczowy model realizacji). Rezultatem fazy przedinwestycyjnej jest zazwyczaj studium wykonalności wskazujące na wykonalności finansową oraz organizacyjną projektu inwestycyjnego. Podczas tej fazy inwestor m.in. określa czy będzie się angażował bezpośrednio w inwestycję czy przeciwnie, wybierze podwykonawców do zarządzania, realizacji i eksploatacji inwestycji.
• FAZAINWESTYCYJNĄ która składa się z następujących stadiów: wybór wykonawców, projektowanie techniczne, realizacja inwestycji, marketing, szkolenie, odbiór i rozruch. W tej fazie przeprowadzane są najistotniejsze z punktu widzenia inwestycji zadania począwszy od organizacji zarządzania i pozyskania finansowania, a zakończywszy na szkoleniu pracowników - użytkowników inwestycji. Bardzo istotnym procesem tej fazy jest wybór wykonawców, który w zależności od rodzaju przedsiębiorstwa przeprowadzanyjest na zasadach regulowanych praapisami prawa (Prawo Zamówień Publicznych) lub na zasadach określonych praż inwestora, akceptowanych przez wykonawców i także zgodnych z przepisami prawa (Kodeks Cywilny).
• FAZAOPERACYJNAktóra składa się z następujących stadiów: eksploatacja/produkcja, odtworzenie/restrukturyzacja, rozbudowa/innowacja. Przebieg fazyoperacyjna uzależnionyjest od prawidłowo przeprowadzonej fazy przedinwestycyjnej tzn. jeżeli studium wykonalności zawierało błędyi braki (np. dot. rentowności inwestycji, złe założenia dot. pozyskania finansowania dłużnego, niewłaściwe zdefiniowanie potrzeb użytkowników) to eksploatacja inwestycji może się okazać dla inwestora bardzo uciążliwa, a eliminacja żdentyfikowanych błędów trudna i kosztowna. Tradycyjne metody zarządzania inwestycjami zakładają bezpośredni udział inwestora w każdej fazie cyklu inwestycyjnego, natomiast innowacyjne metody dopuszczają przekazanie