223427951

I JEZUS JEST MESJASZEM

żony skojarzeniami z doczesnym, głównie politycznym, wyzwoleniem Izraela. Unikał dalej Jezus przypisywania sobie tekstów mesjańskich Izajasza — z nielicznymi wyjątkami ⁵ — dla tego samego powodu, by nie fascynować świetnością tych zapowiedzi. Natomiast w trosce o to, by spełnianie się na nim proroctw ukazywało jednocześnie prawdziwy sens Jego posłannictwa, ucieka się do tytułu „Syn Człowieczy”. Często on w Biblii jako synonim człowieka w ogóle uwydatniał dystans między znikomością natury ludzkiej a Bożą transcendencją. Takie więc jest stałe appellativum proroka w księdze Ezechiela. W apokaliptyce ST zaczyna on nabierać sensu szczególnego. I tak w wizji Daniela (7, 13n) Syn Człowieczy jest na obłokach, co wyraża jego przynależność do boskiej strefy istnienia. Otoczony chwałą bierze on tam władzę królewską nad całym światem z rąk Przedwiecznego. Atrybuty jego przekraczają wszelkie dane królewskiego mesjanizmu jednego z potomków Dawida.

Znamienny jest zestaw zastosowań tytułu „Syn Człowieczy” w ustach Jezusa: na ogólną sumę 33 miejsc, które go zawierają w NT, 8 miejsc mówi o misji ziemskiej, 9 — o cierpieniu, a aż 16 o roli eschatologicznej, wzorowanej na wizji z księgi Daniela. Zestaw ten ukazuje już w ziemskim Jezusie moc transcendentną (np. Mt 9, 6; 11, 19), walor zbawczy Jego męki i przyszłego Sędziego. Tytuł „Syna Człowieczego” z Daniela jako eschatologiczny i na wskroś duchowy nadawał się do tego, by sens jego rozszerzyć poza ramy Danielowe, a zarazem zmuszał do reinterpretacji danych mesjanizmu królewskiego. Za deklarację swojej misji mesjańskiej w połączeniu z zapowiedzią realizacji wizji Daniela Jezus poniesie śmierć (Mt 26, 64 par.).

B. REALIZACJA TYPU SŁUGI JAHWE

W przeciwieństwie do świetlanych perspektyw spopularyzowanego mesjanizmu królewskiego Jezus akcentował inną stronę swej misji — mało wówczas oczekiwaną — cierpienie ekspiacyjne. Dokonał zaś tego stosując do siebie deuteroizajaszowe proroctwo o cierpiącym Słudze Jahwe, zwłaszcza pieśń czwartą (Iz 53). Unaocznia to powtarzający się w nich czasownik „dać” lub „wydać” (z dopełnieniem: siebie, duszę, życie): powraca on parokrotnie w logiach Jezusowych: o życiu oddanym na okup za wielu, o Ciele wydanym za wielu; podobnie przepowiednia o zaliczeniu do złoczyńców (Mk 10, 45 par.; Łk 22, 19, 37). Realizacja tego proroctwa stanowiła klucz właściwego rozumienia męki, z której perspektywą tak trudno było pogodzić się nawet najbliższym uczniom Jezusa (por. Mt 16, 21—23).

¹ Jak np. Iz 35, 5n w Mt 11, 5 par. oraz Iz 61, ln w Łk 4, 17—21.

1069