223428265

Miejsce zamieszkania słuchaczy wyższych uczelni 49

skim, koszalińskim, szczecińskim, zielonogórskim, wrocławskim, opolskim i rzeszowskim. Jest to zresztą związane w zasadzie (z wyjątkiem woj. wrocławskiego, lubelskiego i szczecińskiego) z zupełnym lub częściowym brakiem na terenie tych województw ośrodków uczelnianych.

Powracając raz jeszcze do podsumowania w szerszej skali przeprowadzonych analiz map trzeba stwierdzić, że pozwalają one na sformułowanie hipotetycznych regionów kulturalnych kraju. Jedne z nich mają specyficzną w pełni wykształconą strukturę przestrzenną, w innych struktura wykazuje silne zniekształcenia — będące rezultatem historycznego procesu rozwoju. W niektórych przypadkach regiony nie są jeszcze w pełni wykształcone, choć analiza ich struktury w ujęciu dynamicznym pozwala na stwierdzenie procesów rozwojowych, prowadzących do pełnego skrystalizowania się odrębnych regionów. Istnieją ponadto duże obszary, których nie można zaliczyć do żadnego z wyodrębnionych regionów, można jedynie analizować ich strukturę regionalną ⁶, zawierającą różne elementy nieskrystalizowanego wyraźnie podziału regionalnego.

W szczególności można wyróżnić następujące regiony:

A.    Regiony w pełni wykształcone

a)    Region poznański, o wyraźnie wykształconym głównym ośrodku kulturalnym, dużej, silnie powiązanej i wyraźnie wykształconej strefie wpływu, przesuwającej się obecnie w kierunku północnym i częściowo wschodnim.

b)    Region krakowski o wyraźnie wykształconym głównym ośrodku kulturalnym, dużej, dobrze powiązanej i wyraźnie wykształconej strefie wpływu, obejmującej swym zasięgiem również tereny wyodrębnionego wyspecjalizowanego podregionu Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. Region krakowski ma ponadto szeroką strefę przenikania się wpływów z ośrodkami warszawskim i lubelskim.

B.    Regiony o zniekształconej strefie wpływu

c)    Region warszawski, o wyraźnie wykształconym, promieniującym na cały kraj głównym ośrodku kulturalnym, oraz bardzo rozległej choć niejednolicie wykształconej strefie wpływów. W szczególności obszary silnego i jednoznacznego powiązania ograniczają się właściwie do terytoriów Warszawskiego Zespołu Miejskiego (stolicy i jej okręgu przemysłowego i mieszkaniowego) oraz strefy podmiejskiej. Drugą anomalią regionu warszawskiego jest słabe oddziaływanie na tereny bezpośrednio związane gospodarczo i administracyjnie z jego ośrodkiem (północna i wschodnia część woj. warszawskiego). Do cech charakterystycznych regionu można ponadto zaliczyć fakt objęcia zasięgiem częściowych wpływów wszystkich terenów regionu lubelskiego, będącego jednak w zasadzie wyodrębnionym regionem kulturalnym.

d)    Region wrocławski o wyraźnie wykształconym głównym ośrodku, jak również strefie wpływów. Strefa ta jest przestrzennie wyraźnie zniekształcona historycznym przebiegiem granic politycznych i gospodarczych, obecnie ulega przesuwaniu się w kierunku północno-wschodnim na pograniczne powiaty woj. poznańskiego. Powiązanie strefy wpływów z oś-

6 Por. A. Wróbel. Województwo warszawskie. Studium ekonomicznej struktury regionalnej. „Prace Geograficzne" IG PAN nr 24. Warszawa 1960. PWN..

Przegląd Geograficzny — 4