64 Stanisław Około-Kułak, Bohdan Zienkowicz
Na przeszkodzie temu stać mogą niedobory rąk roboczych w PGR; jednak, jak zwróciliśmy już uwagę, przemysł cukrowniczy nie liczy się z tym problemem, faworyzując uprawę buraków cukrowych w gospodarstwach państwowych. Z drugiej strony uprawa buraków cukrowych w powiatach Nowogard i Łobez powinna być ograniczona do ilości nie-konkurującej z ziemniakami, które w bezpośrednim sąsiedztwie wielkich krochmalni powinny posiadać priorytet w strukturze upraw (w granicach racjonalnego zmianowania).
Ogólny rozmiar plantacji buraków, wynoszący około 3,l°/o powierzchni obsiewanej, pokrywa potrzeby surowcowe przemysłu cukrowniczego województwa.
2. Oleiste. Ogólna powierzchnia kontraktowanego rzepaku wynosi około 10 000 ha (w tym 600 ha rzepaku jarego, który mimo zakontraktowania nie został w przeważającej mierze zasiany. W to miejsce zakupiono odpowiednią ilość rzepaku niekontraktowanego).
Plony rzepaku wynoszą średnio 10 q/ha, co odpowiada zbiorom rzędu 10 000 ton. Całość produkcji wywożona jest do innych województw (przeważnie do Kruszwicy) z braku olejarni na terenie woj. szczecińskiego.
Rozdział plantacji pomiędzy poszczególne sektory gospodarki chłopskiej i państwowej przedstawia się następująco:
PGR około 7750 ha = 69,7«/o
Gospodarstwa chłopskie 2350 „ = 23,3°/o
Podobnie jak przy burakach cukrowych, tak i w tym przypadku sektor państwowy jest faworyzowany w akcji kontraktacyjnej, jednak z przyczyn uzasadnionych, gdyż uprawa rzepaku wpływa korzystnie na rozkład robocizny w gospodarstwach rolnych i tym sposobem rzutuje na zmniejszenie ogólnego jej zapotrzebowania, co ma podstawowe znaczenie dla PGR. Rozmieszczenie plantacji nie budzi specjalnych zastrzeżeń, choć i w tym przypadku niektóre mikroregiony mogłyby być lepiej wykorzystane na omawiane cele. Patrz mapy 3 i 4.
Zależność plantacji rzepakowych od urodzajności gleb jest silnie podkreślona wyliczonym współczynnikiem korelacji 0,97. Ogólny obszar oleistych, wynoszący 1,9%> powierzchni obsianej w województwie, mógłby być znacznie powiększony, w zależności od potrzeb. (Wskazówka znalazła potwierdzenie w kontraktacji roku 1960, która objęła powierzchnię ponad 20 000 ha).
3. Ziemniaki. Łączna powierzchnia kontraktowanych ziemniaków wynosi około 7600 ha; składają się na nią następujące plantacje:
Ziemniaki jadalne |
około 460 |
ha |
Ziemniaki jadalne wczesne |
260 |
n |
Ziemniaki przemysłowe dla gorzelni |
2520 |
>> |
Ziemniaki przemysłowe dla krochmalni |
2560 | |
Ziemniaki sadzeniaki |
1800 |
Razem około 7600 ha