2048738624

11

Stefan Trzcielinski, Hanna Wlodarkiewicz-Klimek, Kiystian Pawłowski

W segmencie politycznym radykalne przerwanie ciągłości nastąpiło na skutek takich wydarzeń, jak: zmiana systemu politycznego i ekonomicznego w Polsce w czerwcu 1989 roku, zburzenie muru berlińskiego w listopadzie 1989 roku, w wyniku czego doszło do unifikacji Niemiec Wschodnich i Niemiec Zachodnich, rozpad ZSRR w grudniu 1991 roku, rozpad byłej Jugosławii i kształtowanie się nowych państw na Półwyspie Bałkańskim w okresie od czerwca 1991 roku do lutego 2008 roku. Proces przerywania ciągłości politycznej rozpoczął się również w państwach Afryki Północnej (Tunezja, Egipt, Libia) w styczniu 2011 roku. Nową skalą charakteryzuje się zjawisko terroryzmu i walka z nim, a także rozbudowa na ogromną skalę systemów wykrywania ruchów terrorystycznych i zabezpieczeń przed nimi.

W segmencie ekonomicznym zmiany wywołane sytuacją demograficzną wpływają na zmniejszenie przychodów budżetowych, spowodowane spadkiem udziału liczby osób pracujących, i jednocześnie na zwiększenie wydatków budżetowych na świadczenia społeczne na skutek wzrostu udziału osób w wieku poprodukcyjnym. Głębokie zmiany w tym segmencie są też wywołane globalizacją. W drugiej połowie lat dziewięćdziesiątych XX wieku nastąpił skokowy przyrost bezpośrednich inwestycji zagranicznych. W rezultacie rozwinęły się w skali wcześniej niespotykanej sieci globalnych i transnarodowych korporacji.

Skokowe zmiany zaszły również w segmencie technologicznym makrootocze-nia. Rozwój badań naukowych w takich dyscyplinach, jak: elektronika, informatyka, telekomunikacja, inżynieria materiałowa, chemia czy biologia, zaowocował opracowaniem nowych technologii teleinformatycznych, technologii produkcji, materiałów i produktów'. Ich przykładem mogą być: telefonia bezprzewodowa, Internet szerokopasmowy, robotyzacja, laparoskopia, kino domowe, dom pasywny i wiele innych.

Ponieważ zmienność i nieprzewidywalność otoczenia narastają i nic nie wskazuje na to, że ten trend się odwróci, to zasadne jest pytanie o model przedsiębiorstwa, które rozpoznaje takie środowisko jako sprzyjające, a nie jako wrogie. Kon-ceptualizację takich modeli zapoczątkowali Goldman, Preiss i in. (1991) publikacją 21st Century manufacturing enterprise strategy: an industry-led view. Wprowadzili w niej pojęcie agi li ty (zwinność), które odnieśli do wytwarzania, produkcji i przedsiębiorstwa. Zwinność przedsiębiorstwa zdefiniowali jako jego zdolność do odnoszenia sukcesów w konkurencyjnym otoczeniu, w którym ciągle zachodzą nieprzewidywalne zmiany stwarzające okazje rynkowe (Goldman i in., 1995, s. 8, 42-43). Istotą przedsiębiorstwa zwinnego jest jego ukierunkowanie na okazje pojawiające się właśnie dlatego, że otoczenie jest zmienne i nieprzewidywalne. Jest to tak gruntowna zmiana strategii biznesu, że przyjęta została jako nowy paradygmat przedsiębiorstwa. W literaturze przedmiotu paradygmat ten nosi nazwę zwinnego {agile) lub rekonfi-gurującego się {reconfigurable) przedsiębiorstwa (Kidd, 1994, s. 32; Goldman i in., 1995, s. 5; Champy, 1997, s. 16; Dove, 2001, s. 6; Galbraith, 1997, s. 89). Ponieważ istotą zwinności jest zdolność do wykorzystyw ania okazji rynkowych, to wydaje się, że właściwym określeniem tego paradygmatu jest orientacja na wykorzystywanie okazji. Określenie „okazje tynkowe” nie odnosi się do sytuacji sprzyjających, które