2251774340

52 JAN MUSZKOWSKI

cza się tutaj sposobność do stworzenia urzędowej rejestracji druków, której Rzeczpospolita była pozbawiona zupełnie Jego to wysiłkom, które poparł, oceniając ich doniosłość, p. Mańkowski, zawdzięczamy najpierw cały szereg okólników Ministra Spr. Wewn., precyzujących przepisy ustawy prasowej, co do podawania liczby tłoczonych egzemplarzy druków odrębnych (dn. 15 lutego 1919 r.) oraz czasopism (dn. 18 czerwca 1920 r.), w sprawie prowadzenia rejestracji druków przez władze pierwszej instancji (dn. 3 czerwca 1919 r.), w kwestjach technicznych, połączonych z systemem dostarczania druków (dn. 28 stycznia 1921 roku) i t. p.^{1 2 3 4} — lecz przedewszystkiem pierwszą próbę podjęcia i wykonania samej rejestracji. W kwietniu 1920 r. ukazał się pierwszy zeszyt urzędowego Biuletynu Bibliograficznego, obejmujący bibljografję obowiązkowych egzemplarzy druków od dn. 1 lipca do 31 grudnia 1919 r. Zawiera on 998 pozycyj druków odrębnych we wszystkich językach (każdy język oddzielnie), wykaz 1052 czasopism i skorowidz miejscowości. W zeszycie trzecim przybywają jeszcze dwa działy: areszty na druki i odebranie debitu; w zeszycie czwartym: skorowidz rzeczowy druków oraz dział nieurzędowy, zawierający artykuł p. t. W sprawie statystyki prasy polskiej. Był to zeszyt ostatni, piąty bowiem, zawierający 75 stronic pisma maszynowego, nie mógł już wyjść z druku z powodu braku środków.

Rejestracja ta, której stopień kompletności będzie można ocenić dopiero po wykończeniu zestawienia materjałów do bi-bljografji polskiej 1901 — 1925, jest opracowana zupełnie poprawnie pod względem technicznym, z uwzględnieniem pism ulotnych i odezw (których pierwsze słowa są cytowane), z dążeniem do rozwiązania pseudonimów i kryptonimów, z podaniem formatu w centymetrach i, co najważniejsza, wysokości nakładu — po raz pierwszy w bibljografji polskiej, jeżeli pominąć dział polski w wydawnictwie rosyjskiem Kniżnaja Letopis przed wojną⁸. Żałować jedynie należy, że nie pokuszono się o opracowanie szczegółowej statystyki; wobec tego, że łącznie z zeszytem piątym

1

   Por. Z. Mocarski, O polskiej państwowej polityce bibljotecznej. Przewodnik Administracji Polskiej 1919 Nr. 1 i odb. Lublin 1919.

2

   Por. St. Lam 1. c. str. 23—34.

3

   Dowiaduję się, że obecnie będziemy pozbawieni tych informacyj,

4

w myśl życzenia Towarzystwa Wydawców Książek Polskich.