2278215928

bywa zwrot, że coś jest komiksowe, a więc posługujące się prymitywnymi sposobami zwrócenia uwagi, drugorzędne pod względem twórczym i intelektualnym⁸. Równie popularne jest określanie czegoś mianem komicznego, a więc infantylnego, żartobliwego. Przytoczone konotacje angielskiego wyrażenia comic strip na polskim gruncie już w samej warstwie słownej ukazują deprecjację tej dziedziny sztuki. Jak słusznie zauważa Toeplitz, pejoratywne nacechowane nazwy doprowadziło dość efektywnie do braku odpowiednich i prawdziwych definicji komiksu⁹. Ów brak skłania więc do poszukiwania właściwych wyjaśnień terminu.

Tropienie znaczeń może zaowocować wieloma przykładami. Niezwykle interesujący pogląd zaprezentowano w Przeglądzie bibliotecznym z 1953 roku, gdzie komiksy - ohydne, trujące narzędzie gnijącego świata biznesu i wyzysku - zostały przeciwstawione książce, która już samym swym wyglądem przyciąga i przywiązuje czytelnika i jest dumą bibliotekarzy krajów obozu pokoju'⁰. Z pewnością taki sposób wartościowania jest już bardzo odległy od współczesnych poglądów na to zjawisko. Jednak „świadomość społeczna” i nawyki językowe odcisnęły ogromne piętno w rozumieniu pojęcia. W Słowniku wyrazÓM’ obcych definiowane jest jako rysunkowa historyjka obrazkowa (...) o nikłych wartościach artystycznych". Jest to najkrótsze ze znalezionych wyjaśnień terminu i zarazem dostępne najszerszemu gronu odbiorców. Nie uwzględnia ono nawet, że komiks jest gatunkiem artystycznym¹². Nieco szerszy pogląd na zjawisko zaprezentowany jest w Słowniku literatury popularnej, gdzie wyszczególnione jest twierdzenie, że komiks to narysowane opowiadanie¹³ - środek ciężkości definicji zostaje przeniesiony na tworzywo tego gatunku, zatem na wizualność i fabulamość. Omawiane zagadnie jeszcze bardziej całościowo i wielostronnie ukazane jest przez Toeplitza:

Komiks (...) jest to forma graficznego powiązania rysunku i tekstu literackiego (jedność ikonolingwistyczna) służąca rozwijaniu narracji lub obrazow aniu znaczeń, który ch czytelność jest możliwa w ramach tego powiązania, bez dodatkowych źródeł informacji: występuje przeważnie pod postacią serii obrazków , pow iązanych ciągłością czasow ą, przedstawiających działania pow tarzających się postaci ;

⁸    K. T. Toeplitz, W poszukiwaniu definicji [w:] idem, Sztuka komiksu, Warszawa 1985, s. 6.

⁹    Ibidem, s. 6.

¹⁰    W. Piasecki, American comics, jako problem bibliotekarzy brytyjskich [w:] „Przegląd Biblioteczny", 1953.

¹¹    Słownik wyrazów obcych, pod red. W. Głucha, Wrocław 2004, s. 216.

¹²    Por. podty tuł książki Toeplitza: Sztuka komiksu. Próba definicji nowego gatunku artystycznego.

¹³    Słownik literatury popularnej, op. cit, s. 176.