242074289

- 86 -

której' pozwolono wyhodować w Cieszyni e h'oecioł ewangelicki w "709 r., a przy ninr szkołą. Interwencjo króla szwedzkiego spowodował, prosty szewc sląski, który zastapil drogę przeprawiającemu się przez- Odrę w Ścinawie monarszo szwedzkiemu, oświadczając mu, iz go nie przepuści, dopoki rru przyrzeknie, ze ujmie się za uciskanymi ewangelikami śląskimi . ' ^Jeden z nauczycieli tej szkoły Jan Muthran, pochodzący z Komorzna na Dolnym Sl_vs^;u, napisał pierwszą cieszącns2rę-.-.książką polską pt:Wier-nosc Bogu y cesarzowi czasu powietrza morowego ru^lezpcą", wydrukowania w Brzegu 1716 r, W 45 lat później, bo w 1761 r., ukazała dalszą polską książka pt: "Prawdziwo p .'zina z Pisma Świętego dokonana dróg®"', napisana przez księży katolickich Jerzego Bojtka, Jana Hackenbergera i Franciszaka Jnobla. Była ona przeznaczona dla prostego czytelnikoldrugiej połowie XVHT wieku Ludwik Heimb, proboszcz w Pruchnej, wydal o poematy wierszowane Pochwala Łysej Góry" i "Gloria OADORUM". tych czasach Austria w wojnie z Prusami straciła większa czess Głaska /I742ąY

/    i

resztę zas, w tym i Cieszyńskie, włączono do gur rniuirr morawskie go z siedzibą w Brnie /I782 r./.

Reforma szkolnictwa w 1 a t ach

77-

W latach 1777/78 za rzpdow cesarzowej Mani Teresy wprowadzono r:formę nauczania i przymus szkolny^ . Z polecenia władz, wbrew wc/Ji ludności, narzucono ludowi śląskiemu szkily z wykładowym ję .ykienr tzw. "morawskim". Prof. Adamus w    pracy pt:

Jazykova orazka ve skołstvu na Tesinsku" stwierdza wyraźnie, ze pomimo czeskiego języka urzędowego i morawskiej szkoły"ma Tś-ślnsku 1.»d neraluńl recl ceskou, nybrz- narecim po iskym'.'. Sentencje panujących: "divide et impera"- dzieł i rzedł' głoszona przez Ma ivavellego, urzędy austriackie wprowadzi ly w czyn, <rby bariera językową oddzielić Slask Cieszyński od zabranych w pierwszy-- rozbiorze ziem polskich. Gubernium morawskie dało wydrukować książki szkolne w językach niemieckim j. czeskim, kt©-re przesiało na ręce Rządu. Krajowego w Opawie, a ten przekazał je wikariuszowi generalnemu w Cieszynie. On tc bowiem wykonywał w tym czasie nadzór nad szkolnictwem. Wikariusz ^ronoralny, ks. Karol Schipp, Czech pochodzący z Frydku, nie przypal przesianych mu książek czeskich, zaznaczając, ze książek tych nie da

się zużytkować w komisariacie cieszyńskim z powodu ich czeskie-

/

go języka* gdyż nraSł^sku Cieszyńskim, poza kilkom* wsiami gra-

15/

niczęcymi _ Morawami, lud używa "łamanej mowy po_U tiej.