244277903

dotyczących konfliktów w rodzinie, trudności w szkole, poczucia bycia prześladowanym w dzieciństwie, nudy, braku satysfakcji z życia oraz poczucia alienacji społecznej. Niektóre pozycje skali wymagają szczerego przyznania się do własnych ograniczeń, do lekceważenia norm i standardów moralnych, a także do problemów seksualnych.³¹ Można zatem powiedzieć, że wyniki skali Ps są dobrym wskaźnikiem stopnia identyfikacji jednostki ze społecznie uznawanymi i cenionymi wartościami, stopnia podporządkowania się autorytetom, a także zdolności do korzystania z doświadczeń (zwłaszcza nieprzyjemnych, np. kary). Badania wykazały, że alumni z postawą dysymulacji przejawiają cechy impulsywności, którym towarzyszy niewłaściwa ocena sytuacji, nieadekwatne i wyolbrzymione spostrzeganie rzeczywistości. W relacjach interpersonalnych mogą być agresywni, podejrzliwi i nieufni. Cechuje ich większa sztywność osobowości. Mają tendencję do przyjmowania postawy pryncypialnej (w kategoriach czarno-białych), odrębnej, której zdecydowanie bronią. Czasem mogą przeciwstawiać się środowisku i jego normom.

W zakresie cech osobowości wyodrębnione grupy różnią się statystycznie istotnie w następujących skalach kwestionariusza Cattella 16 PF: A (p<0,030), C (p<0,009), H (p<0,017), L (p<0,000), skrytość N (p<0,000), O (p<0,000) i Q4 (p<0,000) (tab. 3). Osoby z postawą dysymulacji zaprezentowani się jako posiadający łatwiejszy kontakt z innymi ludźmi i większą zdolność przystosowania (A), bardziej stali emocjonalnie, bez objawów neurotycznych (C), uprzejmi, przyjaźni, beztroscy (H), ufni, wyrozumiali i opanowani (L), sentymentalni, łatwowierni (N), pewni siebie i samowystarczalni (O), rozluźnieni, spokojni i opanowani (Q4).

Tabela 3. Porównanie grup wyodrębnionych przy pomocy analizy skupień w skalach Cattella 16 PF-5.

16PF-5	Dysymulacja		Norma		Testt		16PF-5	Dysymulacja		Norma		Testt
	M	SD	M	SD	t	P		M	SD	M	SD	t	P
A	6,33	2,17	5,31	2,39	2,20	0,03	L	3,63	1,54	5,44	1,77	-5,43	0,000
B	5,17	2,05	4,67	1,61	1,38	-	M	7,12	1,89	5,81	1,66	1,84	-
C	6,33	1,96	5,22	2,13	2,69	0,009	N	3,85	2,11	5,93	2,17	-4,84	0,000
E	4,35	1,84	5,15	2,23	-1,94	-	O	4,04	1,6	6,67	2,33	-6,44	0,000
F	4,24	2,07	4,72	2,65	-1,00	-	Qi	3,5	1,74	4,22	2,18	-1,81	-
G	7,17	1,62	6,76	1,58	1,29	-	Q2	5,89	1,97	6,35	2,07	-1,14	-
H	5,26	1,91	4,17	2,48	2,44	0,017	Q3	6,37	1,68	6,00	1,75	1,07	-
I	5,61	1,69	5,74	1,78	-0,38	-	Q4	2,78	2,04	6,54	2,30	-8,57	0,000

Porównanie religijności osób w wyodrębnionych grupach ujawnia kilka statystycznie istotnych różnic międzygrupowych. W zakresie ogólnej, wielowymiarowej struktury

Por. Tamże, s. 21.

15