2455029192

18 Stanisław Mazur

modeli administracyjnego i inkrementalnego. Tworzy w ten sposób model hybrydowy, który odwołuje się do założenia o poszukiwaniu satysfakcjonującego rozwiązania problemu. Z jednej strony, unika rozbudowanej analizy alternatyw decyzyjnych i oceny ich konsekwencji, z drugiej zaś — podejmowania decyzji bez jakiejkolwiek podstawy analitycznej. Etzioni wyodrębnia w strukturze decyzji dwa porządki, tj. wyższy, na którym podejmuje się fundamentalne dla organizacji decyzje (w sposób zbieżny z założeniami modelu administracyjnego), oraz niższy, który jest oparty na logice modelu inkrementalnego. Połączenie to skutkuje relatywnie wysokim poziomem dyskrecjonalizmu, ale także umożliwia organizacji osiąganie jej podstawowych celów.

Model biurokratyczno-polityczny

Poszukując odpowiedzi na pytania o sposoby podejmowania decyzji politycznych w sferze polityki publicznej, G. Allison wskazał trzy modele decyzyjne (racjonalnego aktora, procesu organizacyjnego, polityki biurokratycznej). Każdy z tych modeli posługuje się odmienną logiką i wytwarza inne efekty. Aby w pełni zrozumieć procesy decyzyjne, konieczne jest, zdaniem Allisona²⁹, odwołanie się do każdego z tych modeli.

Model „kosza na śmieci"

Przykładem „anarchistycznej perspektywy” postrzegania procesu decyzyjnego jest model „kosza na śmieci” opracowany przez M.D. Cohena, J.G. Marcha i J.P. Olsena³⁰. Opisuje on sytuację, w której relacja pomiędzy problemami i ich rozwiązaniami nie jest jednoznaczna i linearna. Problem, sytuacja decyzyjna, strumienie informacji oraz rozwiązanie problemu mogą pojawiać się w różnych sekwencjach (np. rozwiązanie może poprzedzać problem). Wzorzec ten opisuje zorganizowany chaos. W podejściu tym rozwiązanie problemu może następować w sposób przypadkowy, spontaniczny i niepowtarzalny. Nie ma w nim standardów związanych z podejmowaniem decyzji.

Typologie polityk publicznych

Model Lowiego

Prekursorem podejścia badawczego do analizy polityk publicznych, odwołującego się do ich materii i efektów, był T. Łowi, który wyszczególnił cztery typy polityk publicznych: dystrybucyjną, redystrybucyjną, regulacyjną i konstytutywną³¹. Zdaniem Lowiego, możliwe jest wytyczenie linii wyznaczających odrębność każdej z przywołanych powyżej polityk.

²⁹    G.T. Allison, Essence ofDecision: Explaining the Cuban Missile Crisis, Glenview 1971.

³⁰    D. Cohen, J.G. March, J.P. Olsen, A garbage can model of organizational choice, „Administrative Science Quarterly” 17,1972, nr 1.

³¹    T. Łowi, Four systems of policy, politics and choice, „Public Administration Review” 32,1972, nr 4.

Wrocławskie Studia Politologiczne 18. 2015 © for this edition by CNS