2455029200

8 ■ Stanisław Mazur

Status teoretyczno-metodologiczny badań nad politykami publicznymi

z Za intelektualnego fundatora nauki o polityce publicznej — jako autonomicznej dziedzi-u ny wiedzy — uchodzi H.D. Lasswell². Badacz ten w artykule The Policy Orientation, żarn mieszczonym w The Policy Sciences: Recent Development in Scope and Methods³, w spo-^    sób klarowny wyłożył jej reguły. Za zasady konstytutywne tej dziedziny wiedzy uznał:

^    a) wielodyscyplinarność,

□    b) zorientowanie na problem i jego kontekstowe    umiejscowienie,

2    c) orientację normatywną.

Pomimo ponad sześćdziesięciu lat, które upłynęły od opublikowania tego tekstu, owe reguły wciąż są postrzegane jako kanoniczne. Zasady sformułowane przez Lasswella niezmiennie konstytuują podwaliny teoretyczne, metodologiczne i aplikacyjne studiów nad politykami publicznymi. Wytyczają one także oś sporu między tymi, którzy żarliwie bronią naukowego statusu tych studiów, i tymi, którzy uporczywie pozycji tej im odmawiają. Z tego powodu uznano, że opis metodologii nauk o polityce publicznej należy poprzedzić omówieniem ich teoretycznych podstaw.

Wielodyscyplinarność

Wielodyscyplinarność, w zamyśle Lasswella, miała zapobiegać zjawisku fragmentary-zacji wiedzy. Badacz ten dostrzegał, że postępująca specjalizacja nauk, w szczególności społecznych, prowadzi do zawężania ich perspektyw epistemologicznych i metodologicznych, a tym samym do ograniczenia ich potencjału pojmowania i objaśniania zdarzeń i procesów społecznych⁴.

W integrowaniu dorobku różnych nauk, w którym Lasswell upatrywał wartości badań nad politykami publicznymi, inni dostrzegają ich ułomność. Uważają, że przedmiotem tych badań jest tak szeroki i różnorodny konglomerat problemów, że trudno w nim odnaleźć to, co jest dla nich wspólne. Ponadto, zwracają oni uwagę, że problemy, które podejmują badacze polityk publicznych, w znaczącym stopniu przynależą do pola zainteresowań innych dyscyplin, lub też mają one charakter graniczny. Ich zdaniem, to daje prawo do zakwestionowania autonomii intelektualnej studiów nad politykami publicznymi. Tym samym, jak utrzymują, nieuprawnione staje się traktowanie ich jako autonomicznej dyscypliny naukowej.

²    Badania nad naukami publicznymi narodziły się w Stanach Zjednoczonych. Z tego powodu przywoływane w artykule stanowiska i teorie w przeważającej mierze zostały zaczerpnięte z tego kręgu kulturowego. Ów redukcjonistyczny zabieg nie oznacza jednak niedoceniania wpływu badaczy europejskich na rozwój tego obszaru badań. Warto także zwrócić uwagę na interesujące publikacje polskich badaczy (zob.: Wprowadzenie do nauk o polityce publicznej, red. M. Zawicki, Warszawa 2013; A. Zybała, Polityki publiczne. Doświadczenia w tworzeniu i wykonywaniu programów publicznych w Polsce i w innych krajach. Krajowa Szkoła Administracji Publicznej, Warszawa 2012).

³    The Policy Sciences: Recent Developments in Scope and Method, red. D. Lerner, H.D. Lasswell, Standford 1951.

⁴    H.D. Lasswell, The policy orientation, [w:] Ibidem.

Wrocławskie Studia Politologiczne 18. 2015 © for this edition by CNS