12 Stanisław Mazur
Reasumując, we współczesnej nauce zachodzą równoległe procesy. Pogłębianiu jej specjalizacji i wyodrębnianiu w niej nowych dyscyplin towarzyszy rozwój jej integracji. Przejawem tego ostatniego jest między innymi intensyfikacja zależności o charakterze międzydyscyplinarnym i interdyscyplinarnym. Te ostatnie zazwyczaj poprzedzają powstanie transdyscypliny, czyli wypracowanie jednolitych ram teoretycznych i metodologicznych wykraczających poza perspektywy określonych dyscyplin18. Badania nad politykami publicznymi, w obecnym stadium ich rozwoju, zdają się przynależeć do kategorii badań interdyscyplinarnych.
W tej części przedstawiono wybrane aspekty metodologii nauk o polityce publicznej. Zaliczono do nich:
• paradygmaty badawcze,
• ramy metodologiczne,
• podejścia badawcze,
• metody i techniki.
Paradygmaty badawcze
W badaniach nad politykami publicznymi znajduje zastosowanie wiele paradygmatów badawczych. Do tych najczęściej wykorzystywanych należą następujące:
a) instytucjonalny (instytucje formalne i nieformalne, ich wpływ na rozkład władzy, procesy decyzyjne, układy implementacyjne);
b) konfliktowy (sprzeczność interesów, mechanizmy konfliktów, przebieg, funkcje i konsekwencje konfliktów);
c) behawioralny (zachowania wyborcze, studia nad elitami, zachowania polityczne, procesy decyzyjne, sterowanie społeczne, mobilizacja społeczna);
d) racjonalnego wyboru (zaufanie, konkurowanie, koordynacja, dylematy działania społecznego; niesprawności państwa);
e) wyboru publicznego (działanie mechanizmów demokracji, podejścia kontraktu-alistyczne, ekonomiczne aspekty działania władzy publicznej, grupy interesu, renta polityczna);
f) systemowy (ewolucja systemów społecznych, autopojetyczność, kompleksowość, emergencja).
18 Istnieje wiele podejść do określenia stopnia i natury integracji zachodzącej w obrębie nauk społecznych. W tym przypadku posłużono się autorskim rozumieniem tego procesu.
Wrocławskie Studia Politologiczne 18. 2015 © for this edition by CNS