262080718

i

KAPITAŁ LUDZKI

NARODOWA STRATEGIA SPÓINOSCI

UNIA EUROPEJSKA

EUROPEJSKI FUNDUSZ SPOŁECZNY

Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów

4. Wybrane zagadnienia z anatomii i fizjologii układu pokarmowego

Układ pokarmowy składa się z długiej cewy sięgającej od jamy ustnej do miednicy z uchodzącymi do niej gruczołami. Aby pokryć zapotrzebowanie organizmu na substancje i energię pokarm musi być połknięty, rozłożony w przewodzie pokarmowym (trawienie) i wchłonięty.

W układzie pokarmowym można wyodrębnić następujące elementy:

•    jama ustna - tu pokarm jest miażdżony i rozdrabniany za pomocą zębów i języka a następnie mieszany ze śliną pochodząca ze ślinianek,

•    przełyk, przez który papka pokarmowa przedostaje się do żołądka,

•    żołądek , gdzie kontynuowana jest obróbka mechaniczna a pokarm miesza się z kwaśnym sokiem żołądkowym zawierającym śłuz , kwas solny i enzymy rozkładające białka,

•    jelito cienkie na które składa się dwunastnica , jelito czcze i kręte; do dwunastnicy wydzielane są sok trzustkowy i żółć ułatwiający proces trawienia białek i tłuszczów, co umożliwia ich wchłanianie; w jelicie cienkim dzięki ruchom robaczkowym pokarm jest przesuwany dalej,

•    jelito grube (kątnica, wstępnica, poprzecznica, zstępnica , esica i odbytnica) gdzie z treści jelitowej resorbowana jest woda i elektrolity,

•    wątroba - jest największym gruczołem przewodu pokarmowego biorącym udział w metabolizmie węglowodanów, tłuszczów i białek , w niej zachodzi też większość procesów detoksykacyjnych ; w wątrobie produkowana jest żółć wydzielana poprzez drogi żółciowe do dwunastnicy ułatwiając wchłanianie tłuszczów ; w wątrobie istnieje unikatowe podwójne krążenie- krew z przewodu pokarmowego i śledziony poprze żyłę wrotną wnika do wątroby wprowadzać składniki pokarmowe wchłonięte w przewodzie pokarmowym,

•    trzustka - stanowi gruczoł wydzielania zewnętrznego i wewnętrznego dziennie w trzustce produkowane jest ok. 2 1 soku trzustkowego zawierającego enzymy trzustkowe (trypsyna, chymotrypsyna, karboksypeptydaza, amylaza, lipaza) i wodorowęglany wydzielane poprzez przewód trzustkowy do dwunastnicy; enzymy trzustkowe umożliwiając rozkład białek, węglowodanów i tłuszczy.

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

13