WPŁYW MUZYKOTERAPII NA SAMOOCENĘ NIEDOSTOSOWANYCH SPOŁECZNIE
Przyjęto poziom istotności p < 0,1 dla testu jednostronnego. Jak wynika z uzyskanych danych, spośród dwunastu wskaźników skali TSCS w grupie eksperymentalnej tylko jeden zmienił się istotnie. W zakresie globalnego wskaźnika zróżnicowania jest to spadek wyników istotny statystycznie (0,01 dla p < 0,1). Prawie istotne statystycznie zmiany nastąpiły też w tej grupie we wskaźniku jakim jest dystrybucja (0,11 dla p < 0,1) i w sferze „ja" rodzinne (0,13 dla p < 0,1).
Wskaźnik zróżnicowania globalnego w kolumnach i w wierszach są miarą niespójności pomiędzy poszczególnymi obszarami wiedzy o sobie. Im wyższy wynik, tym samoocena osoby jest bardziej zróżnicowana pomiędzy sferami i odzwierciedla małą spójność. Wartość w zakresie tego wskaźnika zmniejszyła się w tej grupie po przeprowadzonym eksperymencie, a więc integracja sfer samooceny zwiększyła się, co jest ważnym elementem spójnej osobowości i potwierdza skuteczność przeprowadzonej terapii. Muzyko terapia spowodowała większą integrację poszczególnych sfer samooceny, co może wynikać ze zwiększenia refleksji nad własną osobą pod wpływem muzyki, a także lepszego poznania samego siebie poprzez wykonywanie ćwiczeń w trakcie terapii.
Ważne zmiany w tej grupie nastąpiły również w dystrybucji, która określa sposób, w jaki respondent dokonuje rozmieszczenia swoich odpowiedzi na pięciostopniowej skali TSCS. Ukazuje ona pewność co do sposobu, w jaki spostrzega siebie osoba badana. Wysokie wyniki w tym wskaźniku wskazują, że osoba jest zdecydowana i pewna tego, co mówi o sobie. Skrajne wyniki tej zmiennej są niepożądane, uzyskują je osoby cierpiące na różnego rodzaju schorzenia psychiczne. Są to osoby, które wybierają prawie wyłącznie odpowiedzi „5" i „1". W badanej grupie znaczna liczba badanych wybierała właśnie takie odpowiedzi w pomiarze początkowym. W pomiarze końcowym wartość się zmniejszyła, co w tym wypadku jest korzystne.
Inną dość istotną zmianą jaka nastąpiła w grupie eksperymentalnej jest sfera „ja" rodzinne. Sfera ta stanowi odzwierciedlenie odczuć osoby badanej jako członka rodziny w odniesieniu do współwiemości, wartości i cnót. Odnosi się także do percepcji własnego „ja" , z uwzględnieniem najbliższych oraz obecnego kręgu osób znajomych (Kirenko 1995, s. 149). W tej sferze pomiar końcowy wzrósł, a więc funkcjonowanie osób badanych uległo poprawie. Na podstawie wyników w powyższej sferze można mniemać, iż uległ on wzrostowi, gdyż zwiększyła się wrażliwość osób biorących udział w muzykoterapii.
Podsumowując powyższe wyniki, u osób z grupy eksperymentalnej po przeprowadzeniu muzykoterapii nastąpiła istotna statystycznie zmiana w integracji poszczególnych sfer samooceny (globalny wskaźnik zróżnicowania). Wartość ta zmniejszyła się, tak więc - biorąc pod uwagę różne sfery samooceny - obraz siebie respondentów stał się bardziej spójny. Jest to bardzo ważne, gdyż niespójna samoocena zwiększa niedostosowanie. Większa spójność samooceny badanych może zatem zmniejszyć ich niedostosowanie, co byłoby kluczowe dla omawianych badań. Poprawie uległo również postrzeganie siebie. Osoby objęte dociekaniami naukowymi w sposób bardziej rozważny i przemyślany wyrażają się na swój temat. Mogło to wpłynąć na zmianę w zakresie zwiększenia samooceny w sferze „ja" rodzinnego, przez co badani bardziej utożsamiają się z warto-
89
SZKOŁA SPECJALNA 2/2005