2649164137

WPŁYW MUZYKOTERAPII NA SAMOOCENĘ NIEDOSTOSOWANYCH SPOŁECZNIE

patie i socjopatie, muzykoterapia może wpłynąć korzystnie na dynamikę zaburzeń charakterologicznych, przyczyniając się do ich kompensacji (tamże).

Oczywiście, nie można traktować muzyki jako uniwersalnego i samoistnego środka resocjalizacyjnego. Jest to jednak cenna pomoc wspierająca inne uznane i już wypróbowane metody.

Badania własne

Przeprowadzone dociekania miały na celu zbadanie wpływu muzykoterapii na samoocenę osób niedostosowanych społecznie. Postawiono następujące hipotezy: pod wpływem muzykoterapii nastąpią korzystne zmiany w samoocenie młodzieży niedostosowanej społecznie; pod wpływem muzykoterapii zmniejszy się poziom niedostosowania u osób z jego przejawami.

Metodą wykorzystaną do przeprowadzenia badań był eksperyment pedagogiczny. Eksperymentem objęto 20 nieletnich z Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego Ojców Orionistów w Warszawie. Jest to specjalna, niepubliczna placówka oświatowo-wychowawcza o charakterze resocjalizacyjnym dla chłopców. Podstawowym zadaniem ośrodka jest wychowanie resocjalizujące, zmierzające do eliminowania przyczyn i przejawów niedostosowania społecznego, wszechstronnego rozwoju wychowanka i przygotowania go do samodzielnego życia zgodnego z normami społecznymi. Doboru grup - eksperymentalnej i kontrolnej - dokonano losowo. Średnia wieku w grupie eksperymentalnej wynosiła 17,7 lat, zaś w grupie kontrolnej - 16,2. Terapia obejmowała 10 spotkań, które odbywały się 3 razy w tygodniu. W terapii wykorzystano w połączeniu z mu-zykoterapią takie techniki, jak burza mózgów, rysunek, relaksacja, zabawy integracyjne i aktywizujące. Zajęcia kładły nacisk na lepsze poznanie samego siebie, dostrzeżenie swoich zalet, wzmocnienie poczucia własnej wartości, akceptację siebie. Udział w zajęciach był dobrowolny. Istnieje także możliwość odmówienia uczestnictwa w poszczególnych ćwiczeniach, co jednak rzadko się zdarzało.

Narzędzia badawcze, które zostały wykorzystane, to: Skala Samooceny (TSCS - W.H. Fittsa), Test Zdań Niedokończonych Rottera (RISB) i Mapa Osobowości (Z. Bartkowicza). Pomiaru dokonano dwukrotnie - przed rozpoczęciem terapii oraz tuż po niej. Analiza przeprowadzonych badań miała na celu weryfikację postawionych wcześniej hipotez. Polegała ona na porównaniu wyników badań grupy eksperymentalnej, która poddana była muzykoterapii, z grupą kontrolną, a także porównaniu wyników badań pomiaru początkowego i końcowego.

Kwestionariusz Skali Samooceny jest tak skonstruowany, że można nim analizować zarówno wynik ogólny (globalny wskaźnik poczucia własnej wartości), świadczący o poziomie samooceny badanych, jak i poszczególne skale określające różne formy i aspekty samooceny. Tabela 1 przedstawia dane dla grupy eksperymentalnej (E) i kontrolnej (K) uzyskane przez pomiar tymże kwestionariuszem. Różnice między grupami, które nastąpiły w wyniku eksperymentu, sprawdzono za pomocą testu f-Studenta dla prób niezależnych. Obliczeń dokonano za pomocą programu statystycznego Statistical Packet for Social Sciences (SPSS).

87

SZKOŁA SPECJALNA 2/2005