2711906035

całość ziem Rzeczypospolitej, chociaż jak potwierdzają to dotychczasowe badania, największe ich natężenie dało się zaobserwować właśnie w M ło-polsce a szczególnie dzisiejszej Rzeszowszczyźnie. Obok nich niepośrednię rolę w kształtowaniu ogólnej sytuacji ekonomicznej i nastrojów politycznych wsi ropczyckiej odegrały czynniki o charakterze lokalnym i zjawiska z którymi stykano się w poszczególnych wsiach, a które dopełniały niezadowolenia i pogłębiały jeszcze nienawiść chłopów do panujęcego systemu.

W Nockowej, gdzie w 1933 r. doszło do najbardziej tragicznych wypadków, prowadzona była od roku 1927 komasacja, która powodowała dodatkowe obciężenia budżetu chłopskiego szczególnie dotkliwe, gdyż zbiegły się z okresem załamania cen artykułów rolnych. W tej samej wsi na poczętku 1933r. policja obłożyia szereg mieszkańców mandatami karnymi z powodu nieprzepro-wadzenia ocementowania studzien, czego nie wszyscy dokonali w określonym

terminie ze względu na zbyt wysokie koszty tego przedsięwzięcia oraz brak 48

cementu . Również w rejonach położonych nad Wisłokiem chłopi ponosili często dotkliwe straty na skutek powodzi. W jednej tylko wsi Wiercany w latach 1927-1928 i w roku 1929 grad oraz powodzie zniszczyły rolnikom około 70/6 plonów. Bioręc zaś pod uwagę, że jedynie 22 gospodarstwa były ubez-49

pieczone , to wynika z tego, iż większość ludności wsi pozostawała w zasadzie bez środków do życia. Dodatkowo w wielu miejscowościach mrozy zniszczyły sady, śniedź, zboże, a inne nawiedziła plaga myszy

Cały szereg podejmowanych przez rzęd kroków, które miały głównie na celu wzmocnienie aparatu ucisku, a nie poprawę sytuacji dopełniały i tak już burzliwę atmosferę wsi. W cięgu bowiem lat 1931 i 1932 wydanych zostało cały szereg dekretów, majęcych na celu unifikację systemu rzędów oraz wprowadzenie formalnej dyktatury. Taki charakter nosiły dekrety z sierpnia 1931 r. o nowym regulaminie więziennym zrównujęcym więźniów politycznych z pospolitymi, z września o sędach doraźnych, reakcyjna ustawa o zgromadzeniach z 11 marca 1932 r., czy ściśle z nię zwięzana ustawa o stowarzyszeniach z 27 października 1932 r., która poza wprowadzeniem szczegółowej kontroli pracy stowarzyszeń wprowadzała zakaz uczestniczenia w nich młodzieży do lat 18. Klub Parlamentarny Stronnictwa Ludowego podczas de-

naa nami jakie fatum, przekleństwo, czy co?". Pamiętniki chłopów. ‘Jybór, Warszawa 1954, s. 301; W. Zaklika oceniajęc stan rolnictwa w ówczesnej dobie stwierdzał m. in.: "Istnienie rolnictwa oparte jest obecnie na bez-graniczej zdolności chłopa polskiego odmawiania sobie zaspokojenia wszelkich potrzeb, juz nie kulturalnych, ale ludzkiego bytowania...". W. Z s-klika. Bilans obrotów gotówkowych rolnictwa polskiego. Cyfry i wnioski, Lwów 1933, s. 51. Por. Także 3. Ciepielewslci, Polityka agrarna..., s. 92-93.

^ "Naprzód" 1933, nr 237 z 15 X; Podstawy prawne, zakres i wyniki komasacji omawiaję Z. Landa u, 3. Tomaszewski, Gospodarka Polski..., t. II, s. 143-144.

⁴⁹ "Piast" 1930, nr 13 z 30 III.

⁵⁰ "Piast" 1930, nr 9 z 2 III.

39