2711906098

liminarzem budżetowym na rok 1934/35 stwierdził, ze obok wzrastającej z dnia na dzień nędzy, jako podstawowej przyczyny zaburzeń, drugim istotnym czynnikiem leżącym u podstaw ich wybuchu jest pozbawienie chłopa praw obywatelskich, dla chłopa bowiem w zasadzie nie było nietykalności mieszkań, wolności osobistej, wolności zgromadzeń, Z naciskiem podkreślił, że "rozruchy chłopskie nie miały charakteru społecznego, nie przerodziły się w anarchię, w napady na dwory, sklepy, o co przecież tak łat-

JL 32

wo przy wielkich rozruchach"

W jednoznaczny natomiast sposób potępiono metody postępowania władz i organów porzędkowych. Na posiedzeniu Naczelnego Komitetu Wykonawczego SL 23 czerwca, a następnie Klubu Poselskiego 1 lipca postanowiono zażędać zwołania nadzwyczajnej sesji sejmowej poświęconej wypadkom na terenie Małopolski¹⁶³, oraz urzędzie konferencję prasowę dla przedstawicieli prasy o-pozycyjnej, Podobne stanowisko znalazło również odbicie w uchwałach NKW SL 11 lipca, które wyrażały cześć ofiarom zajść, wzywały do organizowania dlań pomocy materialnej i wzywały wszystkie organizacje SL do urzędzania w dniach między 16 lipca a 16 sierpnia tygodni żałoby. Równocześnie powołano do życia specjalny Komitet Obrońców aresztowanych chłopów, a także Komitet Opieki nad ofiarami zajść , Poczynania te miały również stać się wyrazem powszechnej chłopskiej solidarności. Obchody "tygodnia żałoby" przeprowadzane były prawie w całej Polsce, mimo kontrakcji i szykan władz administracyjnych oraz policji. Po wsiach rozwieszano czerwone lub zielone sztandary z czarnymi szarfami, ludność z czarnymi opaskami na rękach uczestniczyła masowo w nabożeństwach odprawianych na intencję poległych chłopów, W prasie ówczesnej znaleźć można szereg informacji o takich właśnie uroczystościach m. in, w Chełmie, Kaliszu, Darantowicach, W tych ostatnich /pow, wę-brzeski/ członkowie koła SL, którzy zamawiali mszę za ofiary wypadków w

Małopolsce otrzymali mandaty karne z zamianę na areszt, pod zarzutem prze-

165

prowadzania nielegalnej zbiórki pieniężnej

Klub Parlamentarny SL w zamiarze zebrania pełnych i szczegółowych materiałów do obrony przed sędami oraz do przygotowywanej interpelacji poselskiej wydelegował ponad 20 swoich członków w teren. Posłowie ci w dniach

między 6 a 16 sierpnia przeprowadzali szczegółowe badania i przesłuchania

166

świadków w miejscowościach dotkniętych pacyfikację , W pracach tych u-

162

163

t,

164

m ż e

165

we, , T a

Spraw, Sten, z 103 pos,. Sejmu 3 listopada 1933 r, k, 58-61.

Notatka, o posiedzeniu NKW SL 23 czerwca 1933 r. Materiały źródło-III, s. 101-102,

Uchwały NKW SL w sprawie krwawych zajść w Małopolsce środkowej.

, s, 103-104.

"Naprzód" 1933, nr 196 z 29 VIII, nr 215 z 20 X.

"Piast" 1933, nr 35 z 27 VIII; Rezultatem tych badań był m. in. wspomniany już wniosek nagły w sprawie bicia i znęcania się policji państwowej..., Por, Materiały źródłowe..., t. III, s. 126-143.

70