przekładu frazeologizmów na język niemiecki. Różnica pomiędzy całkowitą ekwiwalencją a maksymalną polega na tym, iż ta druga zachodzi wówczas, kiedy treść i forma frazeologizmów różnią się tylko ze względu na strukturalno-socjokulturowe rozbieżności dwóch języków, natomiast znaczenia idiomatyczne pokrywają się, a obrazy językowe wykazują niewielkie różnice, np. palić się - heifi werden.
Materiał badawczy zawiera 22 przykłady translatów frazeologizmów w postaci kanonicznej, którym - zdaniem autorki - można przypisać stopień ekwiwalencji maksymalnej.
P: Kiedy srunt ponownie palii mu sie pod nogami, postanowił przenieść swoją kwaterą do starego heimatu, czyli do Strzeleczek kolo Krapkowic. (SW 2002/2, 11)
N: Ais i hm der Podeń unter den Fiissen abermals heiB wurde. heschloss er. seinen Silz in die alte Heima!. also nach klein Strehlitz bei Krappitz zu yerlegen. (SW 2002/2, 11)
lp. |
Kryterium formalne |
Kryterium semantyczne |
Kryterium stabilności |
Kryterium strukturalne |
Rodzaj ekwiwalencji |
Strategia |
35. |
fraza |
stabilny |
grupa przy im ko wa |
maksymalna |
adaptacja |
Frazeologizm grunt pali się komuś pod nogami oznacza, że ‘komuś grozi niebezpieczeństwo, ktoś czuje się zagrożony, osaczony' (BL 2003: 220). Ekwiwalentem słownikowym jest jdm wird der Boden zu hei/3(PI 1995: 446). W przekładzie zastosowano frazeologizm synonimiczny jdm wird der Boden unter den Fiissen zu hei(i- ‘jdm wird es (an einem Aufenthaltsort) zu gefahrlich' (Duden11: 132). Przekład cechuje się zgodnością znaczeń idiomatycznych przy nieznacznych różnicach w zakresie obrazowości obu frazeologizmów.
P: Staranny archiwista miałby pełne rece roboty. (D 1998/1,52)
N: Ein sorsfalltieer Archivar halle alłe Hande voll zu lun. (D 1998/1, 53)
lp. |
Kryterium formalne |
Kryterium semantyczne |
Kryterium stabilności |
Kryterium strukturalne |
Rodzaj ekwiwalencji |
Strategia |
36. |
zwrot |
- |
stabilny |
nominalno- werbalny |
maksymalna |
adaptacja |
Frazeologizm mieć pełne ręce roboty oznacza ‘być bardzo zajętym, zapracowanym’ (kto + ma pełne ręce roboty); (BL 2003: 700). Ekwiwalentem słownikowym jest alle Hande voll zu tun haben (PI 1995: 33). W przekładzie zastosowano frazeologizm synonimiczny alle, beide Hande voll zu tun haben - 'sehr viel zu tun haben; sehr beschaftigt sein’ (Dudenl 1: 320). Translat wypełnia kryteria odpowiednika frazeologicznego z podobieństwem elementów leksykalnych.
79