2212788531

Aleksandra Jóźwiak-Dądela

O tłumaczeniu polskich związków frazeologicznych na język niemiecki

na przykładzie

wybranych tekstów publicystycznych

Streszczenie

Prezentowana rozprawa doktorska jest próbą oceny tłumaczenia frazeologizmów polskich na język niemiecki. Celem pracy było uzyskanie odpowiedzi na na temat prawidłowości przekładu polskich związków frazeologicznych na język niemiecki oraz wyboru przez tłumaczy strategii translatorskich zastosowanych w tym procesie.

Dysertacja składa się z dwóch części. W części pierwszej - poświęconej zagadnieniom teoretycznym - omówiono wybrane aspekty frazeologii jako samodzielnej dyscypliny naukowej, a także nakreślono funkcję jednostki frazeologicznej w języku. W drugiej części skoncentrowano się na szczegółowym badaniu analitycznym, wyznaczonym przez temat rozprawy. Materiał badawczy, stanowiący podstawę analizy, wyekscerpowany został z polsko-niemieckich tekstów publicystycznych. Przedmiotem badań było 300 zdań w języku polskim, zawierających frazeologizm wraz z ich 300 niemieckimi translatami. Każdorazowo ocenę prawidłowości translatu dokonywano na podstawie porównania całego zdania języka oryginału i języka docelowego. W polu zainteresowania autorki pozostawały zarówno frazeologizmy w postaci kanonicznej, jak i w postaci zmodyfikowanej.

Analiza ma charakter unilateralny. Oznacza to, iż język polski jest językiem wyjściowym, natomiast docelowym - język niemiecki Dokonując porównania frazeologizmu polskiego z jego niemieckim translatem, dla każdej pary zdań ustalono poziom ekwiwalencji i rodzaj zastosowanej strategii translatorskiej. W wielu przypadkach autorka przedłożyła własną propozycję przekładu.

Przeprowadzona analiza ukazuje możliwości zastosowania w tłumaczeniu polskich frazeologizmów na język obcy tych rodzajów strategii, które wykorzystywane są w przekładzie gier językowych. Badanie potwierdza, iż wybór określonej strategii z reguły przesądza o rodzaju powstałej ekwiwalencji Przeprowadzona analiza oraz uzyskane wyniki obrazują wieloaspektowość i złożoność procesu tłumaczenia polskich frazeologizmów na język niemiecki. Wskazują także na celowość prowadzenia dalszych, specjalistycznych badań w tym zakresie.

222