5399619325

Wstęp

motywacji polskich polityków, a także na ich wyraźne związki z funkcjonowaniem społecznym, z konformizmem, poczuciem społecznego konsensusu oraz tolerancją wobec odmiennych poglądów.

Chcieć czy móc to tytuł rozdziału Janusza Grzelaka. Tytuł ten sugeruje jakby pewną opozycją między motywacją a możliwością realizacji działań, jednakże jego autor zgodnie z twierdzeniami Profesora Tomaszewskiego przyjmuje, że relacja ta jest bardziej złożona i oba jej człony są potrzebne w działaniu. Omawia związek między motywacją a poczuciem kontroli, który wedle potocznego mniemania przybiera formę poglądu, iż jeśli coś można kontrolować, to zarazem chce się to kontrolować. Dane empiryczne nie potwierdzają tego poglądu. Potrzeba kontroli nie stanowi wprawdzie przeciwieństwa poczucia kontroli, ale jest od niego niezależna.

Kolejne dwa rozdziały Części I poświęcone są problematyce języka. Rozdział napisany przez Idę Kurcz i Barbarę Bokus O języku i aktywności komunikacyjnej człowieka dotyczy specyfiki czynności werbalnych i czynności komunikacyjnych u ludzi ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju tych czynności u dzieci. Analizując opowiadania tworzone (współtworzone) przez dzieci, autorki odwołują się do pojęcia sytuacji w dwojakim znaczeniu - a) sytuacji komunikujących się osób oraz b) sytuacji odniesienia, czyli tych, o których się mówi w dyskursie.

Rozdział Danuty Kądzielawy Badania nad zaburzeniami językowymi u osób z dysfunkcjami mózgu zamyka Część I. Autorka przedstawia w nim wpływ teorii czynności Profesora Tomaszewskiego na tworzone przez jego ucznia — Mariusza Maruszewskiego - teoretyczne i metodologiczne podstawy badań neuropsycho-logicznych nad afazją. Omawia również wybrane przykłady badań nad zaburzeniami językowymi - w znacznie szerszym zakresie niż afazja - realizowanych w różnych ośrodkach akademickich w Polsce.

Na zakończenie naszych uwag wstępnych pragniemy podziękować sponsorom, którzy umożliwili wydanie tej książki. Są nimi: Uniwersytet Śląski, Instytut Psychologii Uniwersytetu Opolskiego, Wydział Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego, Instytut Psychologii Polskiej Akademii Nauk oraz Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej.

Ida Kurcz i Danuta Kądzielowa

Literatura cytowana

Kurcz I., Reykowski J. (1975). (red.), Studia nad teorią czynności. Warszawa: PWN.

Łukaszewski W. (1995). (red.), W kręgu teorii czynności. Kolokwia Psychologiczne, t. 5., Warszawa: Instytut Psychologii PAN.

Materska M. (2001). Wstęp do psychologii z elementami historii psychologii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Scholar”.

Miller G.A., Galanter E., Pribram K.H. (1960/1980). Plany i struktura zachowania (tłum. A. Grzybowska, A. Szewczyk). Warszawa: PWN.

10 Tomaszewski T. (1963). Wstęp do psychologii. Warszawa: PWN.