Naukowcy podkreślają też, że zazwyczaj kobiety potrzebują nieco więcej snu niż mężczyźni.
Jak widać, im człowiek starszy, tym krócej może spać. Warto zwrócić uwagę na długość snu dzieci i nastolatków. Te grupy wiekowe mają zwykle tendencję do nie-wysypiania się, a to przekłada się na rozdrażnienie i nerwowość w ciągu dnia. Stąd właśnie może się brać spora część konfliktów z kolegami i koleżankami, jak również nieodpowiednie zachowanie w szkole.
Jak twierdzą specjaliści zajmujący się zaburzeniami snu, istotna jest nie tylko jego długość, ale przede wszystkim efektywność. Każdy organizm ma w tym zakresie inne potrzeby i należy nauczyć się go słuchać. Podpowie nam, ile godzin wystarczy mu na nocną regenerację i w jakich porach najlepiej wypoczywa. Ważne, by nasz sen byl regularny, w miarę możliwości powinniśmy sypiać w tych samych godzinach.
Sen jest jednym z najważniejszych elementów utrzymujących nas w zdrowiu. Dlatego nie walczmy z nim. Organizm sam wie, ile odpoczynku potrzebuje. Dziś, gdy jesteśmy aktywni również nocą, co kiedyś nie było tak powszechne, wyobrażamy sobie, że niedobory nocnego odpoczynku możemy wyrównać. Nic bardziej mylnego. Nasz organizm jest w stanie zrekompensować braki snu tylko z jednodniowym zapasem. Jeśli nagromadzimy senny deficyt z kilku dni, nasz organizm już nie nadrobi tych zaległości.
Dlatego też powinniśmy kłaść się spać wtedy, gdy jesteśmy zmęczeni. Trzeba również odpowiednio przygotować się do snu. Nasz organizm potrzebuje wyciszenia. Dlatego też dwie-trzy godziny przed pójściem do łóżka powinny być spokojne. Gdy położymy się rozedrgani, podnieceni jakimś wydarzeniem czy zdenerwowani, prawdopodobnie będziemy przewracać się z boku na bok przez kilka godzin, a nasz sen będzie niespokojny.
Pamiętajmy, że sen to nie tylko odpoczynek. Podczas tych kilku godzin mózg porządkuje i analizuje zebrane informacje. Układ hormonalny stabilizuje ciśnienie krwi, pracę systemu nerwowego, koncentrację i samopoczucie. Regenerują się tkanki, układ odpornościowy walczy z ewentualnymi bakteriami i wirusami.
Niedobór snu to często lekceważony problem. Gdy jesteśmy zmęczeni, zwykle ratujemy się kawą lub napojami energetycznymi. To niestety działa na krótką metę. Trzeba się po prostu położyć! Długotrwale niedosypia-nie powoduje nie tylko senność i zmęczenie, ale też pogorszenie funkcji intelektualnych, osłabienie wydolności i odporności organizmu. Niedosyt snu przyczynia się również do depresji, a nawet powstawania nadciśnienia i innych chorób serca.
Sen nie jest stanem jednorodnym. Składa się z trzech stadiów NREM INI, N2. N3) i fazy REM. W trakcie dwóch pierwszych etapów nasz sen jest płytki. Dopiero podczas N3 śpimy głęboko. Sen REM z kolei odpowiada za marzenia senne i przetwarzanie informacji. Żeby skutecznie się wyspać, potrzebujemy zatem jak najwięcej snu N3 i REM. Pierwszy odpowiada za wypoczynek biologiczny, a drugi za utrwalanie pamięci i kształtowanie funkcji intelektualnych. Dwa najważniejsze stadia snu nie występują jeden po drugim, tylko są przedzielone stadiami NI i N2. Jeżeli natomiast obudzimy się w środku nocy, cały cykl zostaje zakłócony i najczęściej po przerwie zaczynamy spanie znowu od pierwszego
Niekiedy wydaje nam się, że jeśli ktoś jest aktywny w ciągu dnia, to powinien długo spać. Tymczasem takie osoby dłużej śpią snem głębokim, co skutecznie wpływa na ich regenerację. Mówiąc prościej, śpią lepiej. Natomiast ludzie nieaktywni i zestresowani śpią płycej, przez co zmniejszają długość snu N3. I choć spędzają w łóżku długie godziny, mało czasu przypada na te fazy snu, które gwarantują organizmowi najbardziej wartościowy wypoczynek.
Brzmi to skomplikowanie, ale tak naprawdę nie musimy w pełni zdawać sobie sprawy z tego, co się dzieje z naszym organizmem w trakcie nocnego wypoczynku. Wystarczy, że zaufamy naukowcom i zastosujemy się do ich wytycznych. A zatem najważniejsze jest odpowiednie przygotowanie się do snu - wyciszenie się, zrelaksowanie, wywietrzenie pokoju, odcięcie od wszelkich bodźców zewnętrznych i oczywiście zapewnienie sobie odpowiedniej liczby godzin na sen. Naukowcy i lekarze ostrzegają, że wraz z rozwojem cywilizacji śpimy średnio o pól godziny krócej, niż potrzebujemy. W krajach Europy Południowej sjesta jeszcze niedawno była przeznaczona na drzemkę, dziś jest to czas spotkań towarzyskich. Wieczorna, przedłużająca się aktywność także powoduje, że kładziemy się spać później, niż powinniśmy. A to nie wpływa dobrze na nasze zdrowie.
Pamiętajmy przede wszystkim o tym, by zadbać o zdrowy sen dzieci. Młody organizm w fazie wzrostu ma szczególne wymagania. Jego ciało przez cala dobę pracuje na wysokich obrotach. Z jednej strony zachodzą w nim miliony zmian związanych z dorastaniem. Z drugiej dziecko codziennie wykonuje gigantyczną pracę - uczy się, bawi, nawiązuje nowe relacje społeczne, poznaje świat Jeśli chcemy, by maluch zdrowo rósł, zadbajmy nie tylko o jego optymalną dietę, ale także o regularny, spokojny sen. Postarajmy się wyciszyć malca, zanim położymy go do łóżeczka. Doskonałym sposobem na zaśnięcie jest wieczorna lektura. Bajka czytana przez mamę lub tatę pozwoli dziecku łagodnie przenieść się w objęcia Morfeusza, oddala od niego typowe dla wieku lęki, które często ujawniają się wieczorami, może też być wspaniałą pożywką dla pięknych snów.
Dziecko powinno spać w wywietrzonym pomieszczeniu. Do optymalnego wypoczynku konieczna jest także cisza i ciemność. Jeżeli jednak maluch boi się całkowitego zaciemnienia lub ma problemy, gdy wstaje w nocy, by pójść do łazienki, możemy zostawić mu włączoną nocną lampkę. Światło powinno być jednak bardzo słabe i oddalone od twarzy dziecka. Z tego powodu lampka wykorzystywana do czytania w łóżku nie nada się do tego celu.
Starajmy się też tak wyregulować biologiczny zegar dziecka, by byl on możliwie zgodny z naszym. Jeśli więc zaczynamy pracę bardzo wcześnie i musimy wstać np. o 6:00, aby zdążyć odwieźć malucha do żłóbka czy przedszkola przed swoimi zajęciami, kładźmy pociechę najpóźniej o 20:00.
Jeśli jednak wstajemy później, bo jesteśmy aktywni do późnego wieczora, to nie wyśpimy się, gdy dziecko będzie nas budzić
0 świcie. W takiej sytuacji lepiej położyć malucha trochę później, by wyspany budził się sam około 8:00 czy 9:00 i tym samym pozwolił się wyspać także rodzicom.
Dbajmy więc o sen zarówno dzieci, jak
1 nas samych! Dzięki niemu będziemy zdrowsi, szczęśliwsi i dłużej zachowamy młodośćI
13