2906542778

[3] METABOLIZM AMINOKWASÓW ROZGAŁĘZIONYCH 143

Droga degradacji aminokwasów rozgałęzionych została wprawdzie poznana, mało jednak jeszcze wiadomo na temat enzymów katalizujących oksydacyjną dekarboksylację rozgałęzionych 2-ketokwasów i regulacji dalszego ich katabolizmu. Szczegółowe poznanie powiązań przemian aminokwasów rozgałęzionych z innymi szlakami metabolicznymi może wyjaśnić przyczyny niektórych chorób metabolicznych. Na przykład występująca u ludzi ketoaminoaciduria przejawia się podwyższonym poziomem wszystkich trzech aminokwasów o rozgałęzionym łańcuchu i ich pochodnych 2-ketokwasów we krwi i w moczu (15—19). Zaobserwowano również in vivo współzależność metaboliczną pomiędzy aminokwasami rozgałęzionymi; na przykład wzrost ilości leucyny w diecie szczurów powodował wzrost zapotrzebowania tych zwierząt na izoleucynę i walinę (20).

Zaburzenia metabolizmu aminokwasów o rozgałęzionym łańcuchu i związanych z tym wad metabolicznych omówiono już obszernie w artykule opublikowanym w Postępach Biochemii (18). Obecnie przedstawiono zagadnienia dotyczące poszczególnych etapów katabolizmu aminokwasów rozgałęzionych oraz udziału produktów degradacji tych aminokwasów w metabolizmie komórkowym.

II. Katabolizm aminokwasów o rozgałęzionym łańcuchu węglowym

W badaniach na zwierzętach stwierdzono, że aminokwasy rozgałęzione są utleniane przede wszystkim pozawątrobowo, głównie w mięśniach szkieletowych (21). Wykazano bowiem w doświadczeniach in vitro, że izolowana tkanka mięśniowa utlenia aminokwasy rozgałęzione (22—24), a perfuzja serca i mięśni szkieletowych aminokwasami rozgałęzionymi powoduje znaczny wzrost propionylokarnityny i rozgałęzionych acylokar-nityn w tych narządach (25, 26). Oznaczając szybkość transaminacji i oksydacyjnej dekarboksylacji rozgałęzionych aminokwasów w homoge-

Tabtla I

Transaminacja leucyny i oksydacyjna dekarboksylacja kwasu Z-ketoizokapronow-ego przez homo-

genaty z różnych tkanek szczura (31)

Tkanka	Transaminacja {j.mole KlC/god7./g tkanki	Oksydacyjna dekarboksylacja fimole C02/godz/g tkanki
mózg	46,7 ±4,8 '	1,13 ± 0,03
przepona	42,2 ±4,4 I	0,47 ± 0,01
serce	72,5 ±8,0	0,55 ±0,08
nerka	63,2 ±5,4	8,69 ±0,41
wątroba	5,77 ±0,56	30,1 ±1,91
mięśnie	28,1 ±1,5	0,05 ±0,01

KIC — kwas 2-ketoizokapronowy