59
miejscach — jednak rzadziej niż poprzednie — spotyka się również zbliżone zbiorowisko Centaureo-Berieroelum.
Na ugorach i odłogach często występują trudne do zidentyfikowania fitocenozy budowane z wielu różnych gatunków należących do klasy Artemi-sietea z udziałem chwastów upraw zbożowych i okopowych. Ze względu na przewagę gatunków mających optimum występowania w zbiorowiskach ze związku Onopordion, powierzchnie takie określano jako zbiorowiska kadłubowe z tego związku. W podobny sposób zakwalifikowano płaty spotykane na ubogich siedliskach porolnych, na których kilka lat temu posadzono siewki sosny i świerka. Większość występujących tam gatunków ma optimum występowania w zbiorowiskach związku Onopordion, obecne są tam również gatunki z rzędu Arrhenateretalia i Festuco-Sedetalia. Należy przypuszczać, że tego typu płaty będą ewoluować w kierunku muraw piaskowych.
Na nasłonecznionych stokach pagórów kemowych o wystawie innej niż północne, bardzo rzadko można spotkać zespół Onopordetum acanthii. Zbiorowisko to zidentyfikowano na trzech stanowiskach na południowy zachód od jeziora Pierty.
Na niewielkich powierzchniach, na podwórkach i w okolicach obejść, na suchych i żyznych piaskach ze żwirami występuje Potentillo-Artemisietum absinthii. Jest ono zdecydowanie częstsze w południowej części analizowanego obszaru.
Ze związku Eu-Arction zidentyfikowano dwa zespoły: Leonuro-Arctietum i Tanaceto-Artemisietum. Pierwszy występuje pospolicie na przychaciach i przydrożach, w miejscach zasilanych azotem i mało wydeptywanych. Większość płatów tego zespołu jest jednak źle wykształcona i zajmuje niewielkie powierzchnie.
Tanaceto-Artemisietum występuje stosunkowo rzadko. Można je napotkać na żyznych siedliskach glinianych, na obficie nawożonych miedzach, pod płotami w ogródkach, czasami na przydrożach. Płaty tego zbiorowiska są niewielkie, długości od kilku do kilkunastu metrów i szerokości nie większej niż metr.
Klasa Phragmitetea (szuwary i wielkoturzycowe zbiorowiska bagienne)
Jak już wspomniano wyżej, niniejsze opracowanie nie obejmuje analizy roślinności wodnej i przywodnej. Niemniej jednak roślinność szuwarową można napotkać w głębi lądu, w odpowiednich warunkach siedliskowych. Stwierdzono obecność 12 zespołów klasy Phragmitetea. Występują one najczęściej na miejscu wyciętych lasów olsowych, rzadziej łęgowych, tworząc układy mozaikowe ze zbiorowiskami leśnymi i torfowiskami niskimi.
Niektóre z tych zbiorowisk są dość rzadkie. Eleocharitetum palustris spotkano tylko raz w kompleksie z olsem na Półwyspie Wigierskim. Zubożałe i niezbyt duże płaty Scirpetum lacustris także można spotkać tylko tam. Thelypteridi-Phragmitetum zarejestrowano w dwóch miejscach: nad jeziorem Zakąty i jeziorem Leszczewek. Inne zbiorowiska są bardziej pospolite.