2910489578

156

znacza, że rekonstrukcja znaczenia pierwszego z nich przebiega na poziomie implicytnym, ponieważ sam Russell nie zajmował się wprost tym zagadnieniem. Stawia przy tym interesującą tezę, że sądy logiczne w' teorii deskrypcji (koncepcja z I9l l roku) „Russella pełnią analogiczną rolę do tej. którą spełniają przedmioty intencjonalne (nośniki intencji) w klasycznym podejściu fenomenologicznym” (s. 175). Rozpatruje przy tym „inten-cjonalność”, „percepcję” oraz „sąd” z punktu widzenia różnych faz rozwoju koncepcji autora The Principles of Mnthematics — realizmów: absolutnego, umiarkowanego, umiarkowanego zmodyfikowanego. W podsumowaniu stwierdza, że inten-cjonalność w ujęciu Russella jest wynikiem „bardziej pierwotnych operacji poznawczych, takich jak: równoczesna uwaga oraz uchwycenie formy logicznego kompleksu (...). Do tego należ.y dodać (...) informacyjną otwartość jako istotną własność nośników' intencji, tzn. danych zmysłowych w percepcji i sądów logicznych w' akcie przekonania” (s. 203). Ogólnie rzecz biorąc, W. Heflik porusza zagadnienie związane z określeniem warunków', które muszą być spełnione, aby rezultaty aktów poznawczych posiadały walor prawdziwości.

Idee i eksplik/icje są (jak to zaznaczono już na wstępie) pozycją godną polecenia wszystkim zainteresowanym szeroko rozumianą problematyką aksjologiczną. Artykuły zawarte w tej książce dowodzą tezy, że świat wartości przenika wszystkie dziedziny ludzkiej aktywności. Ponadto stanowią interesującą pozycję ze względu na ciekawe (re)interpre-tacje poglądów twórców znanych szerszemu ogółowi, jak i tych myślicieli, których koncepcje badane są tylko przez wąskie grono specjalistów.

Idee i eksplikacje, pod red. W. Jaworskiego. Wydawnictwo Abrys, Kraków 2001, 203 s.

Andrzej Warmiński

Stanisław Cygan

Słownictwo gwarowe regionu gorczańskiego

Ogólnogwarowy wielki Słownik gwar polskich, zawierający w miarę pełny zbiór polskiego słownictwa gwarowego, ze względu na brak odpowiednich nakładów' finansowych, mały zespół leksykografów,

Recenzje

dużą liczbę wyrazów' hasłowych (ok. 240 000), będzie się ukazywał jeszcze przez w'iele lat. Dzięki pasji poznawczej miłośników swych rodzinnych okolic, autochtonów, mamy możliwość zapoznania się ze słownictwem określonych regionów, np. Żywiecczyzny — słownik Józefa K. Nowaka (ok. 5500 wyrazów gwarowych), Orawy — słownik Franciszka Lilaka (ok. 3500 wyrazów) oraz znajdujący się w' opracowaniu słownik autorski Józefa Kąsia (ok. 20 000 wyrazów hasłowych), Gorców' — słownik gwary gorczańskiej (zagórzańskiej) Józefy Kobylińskiej (ponad 10 000 haseł). Trwają prace nad słownikiem Fbdlasia (zespół pod kierunkiem Barbary Kalińskiej).

Słownik gwary gorczańskiej (zagórzańskiej) opracowany przez profesor Józefę Kobylińską z .Akademii Pedagogicznej w Krakowie, znaną badaczkę gwary regionu gorczańskiego i okolicy, a także języka artystycznego pisarza urodzonego w Porębie Wielkiej, Franciszka Smreczyńskiego (pierwotnie Smaciarza), ps. Władysław' Orkan, autorkę w'ielu prac ukazujących język i nazewnictwo tego regionu, został wydany nakładem Wydawnictwa Naukowego Akademii Pedagogicznej w 2001 roku. Źródło materiału leksykalnego stanowi zarówno słownictwo zebrane w trakcie bezpośrednich badań terenowych w różnych wsiach, jak i dialektyzmy zawarte w Słownikach wyrazów gwarowych w poszczególnych tomach Dzieł W. Orkana w opracowaniu Stanisława Pigonia, a także wyekscei powane z tekstów gwarowych i materiałów etnograficznych.

Słownik składa się z dość obszernego Wstępu, w którym J. Kobylińska omaw ia najważniejsze cechy fonetyczne, słowotwórcze, fleksyjne gwary grupy etnicznej Zagórzan, jej stosunek do pozostałych gwar pasa podgórskiego (klasyfikacja Kazimierza Nitscha) lub inaczej pasa karpacko--podgórskiego (typologia Eugeniusza Pawłowskiego), oraz właściwej części słownikowej, zawierającej —jak wspomniano — ponad 10 000 haseł (bez podhaseł i związków wyrazowych) ułożonych w porządku alfabetycznym. Typowe słownictwo gwary gorczańskiej zostało przedstawione w kilku kręgach tematycznych (po-

Kot. M. WięUwek

i