243
ZASTOSOWANIE MIKROFILMU
mu z ośrodków badawczych, na podstawie zgłoszonego według Bulle-łin zapotrzebowania. Mikrofilm stanowił tu jedyny środek informacji i powielenia, mogący w pełni zastąpić oryginalny a tak rzadki, często jedyny w kraju tekst. Ułatwiała znacznie to zadanie możliwość szybkiego sporządzenia i wielokrotnego powielenia z jednego filmu dalszych. W ten sposób można było co miesiąc dostarczyć najświeższe wiadomości o postępach prac naukowych, pełny zaś tekst artykułu czy książki przesłać w kilka dni po zamówieniu każdemu z potrzebujących go badaczy.
Prócz szybkości rozprowadzenia wiadomości ten sposób dawał też maksimum oszczędności. Wystarczyło, by jeden egzemplarz książki czy czasopisma doszedł do Francji i znalazł się w Centre de la Re-cherche lub którejś z głównych bibliotek. Wypożyczony na krótko przez Centre de Documentation stawał się natychmiast znany i dostępny dla wszystkich badaczy w całej Francji. Technika zaś mikrofilmu, pozwalająca na szybkie powielanie, umożliwiała sporządzenie kopii mikrofilmów z chwilą ich zapotrzebowania, bez zbędnych inwestycji i magazynowania licznych egzemplarzy filmów, co do których trudno było ustalić, czy znajdą zapotrzebowanie. Dla ułatwienia pracy badaczom, dodatkowo, na osobne żądanie, tekst artykułu mógł być przetłumaczony na francuski i dopiero mikrofilm tłumaczenia docierał do zamawiającego.
Początkowa nieufność do nowego środka powielania tekstu i brak lektorów, szybko ustąpiły gwałtownemu zapotrzebowaniu, gdy podczas okupacji Francji ograniczenia papieru i druku utrudniały normalne prowadzenie pracy naukowej. Najlepszym tego dowodem jest wzrost produkcji Centre de Documentation, które w początkach, w 1940 roku sfilmowało zaledwie 1000 stron tekstu, gdy w 1945 liczba ta doszło do 1.000.000 stron16).
Inną nieco rolę odgrywała stacja mikrofilmowa Aslibu w Londynie. Prace badawcze i rozwój przemysłu wojennego wymagały stałych wiadomości o postępach badań w Niemczech i krajach przez nich
1C) Actirite du service de documentation du Centre National de la. Recherche Scientijiąue, F. I. D. Communications, XIII, s. 31.