2910490024

266

RECENZJE

zaopatrzone jest w szereg cennych dodatków: wykaz używanych terminów z definicjami; ogólny wykaz skrótów w języku rosyjskim i w językach angielskim, francuskim i niemieckim i zasady ich stosowania w pracy katalogowej; prawidła dotyczące stosowania przy katalogowaniu dużych liter; tablicę arabskich, rzymskich i słowiańskich cyfr; indeks przedmiotowy i spis rzeczy.

Hanna Pliszczyńska

KAWECKA-GRYCZOWA ALODIA. Katalog starych druków Biblioteki Publicznej m. st. Warszawy. Część I: Inkunabuły. Warszawa 1949. 8° s. 55, tablic 4.

Z dziwnym uczuciem bierzemy do rąk wymienioną w nagłówku publikację.

W sierpniu i wrześniu 1944 r. w Bibliotece Publicznej mieściło się kwatermistrzostwo powstania warszawskiego. Z tego tytułu, w myśl ogólnego rozporządzenia hitlerowskiego gubernatora, budynek Biblioteki miał być zrównany z ziemią. Tymczasem znalazła się grupka śmiałków, którzy postanowili w Bibliotece trwać jak najdłużej. Grubo się myli jej ostatni okupacyjny kierownik, gdy pisze, że trzeba było Bibliotekę opuścić, gdyż wszystko chyliło się do ostatecznej likwidacji¹).

Pan Bykowski, uwożąc ukraińskie archiwum wojskowe, uciekł z Biblioteki w dn. 17 października, w tym właśnie momencie, kiedy jej groził pożar od płonącego w bezpośrednim sąsiedztwie wyższego budynku. Na miejscu jednak pozostało sietimiu pełnych determinacji ludzi (4 kobiety i 3 mężczyzn), którzy do dn. 21 listopada ewakuowali 238 skrzyń, zawierających rękopisy, stare druki, podręczną bibliotekę informacyjną, dział księgoznawstwa, dział sztuki, książki wycofane przez okupanta z księgozbioru, czasopisma z początku w. 19-go i katalogi klamrowe. Jeżeli się weźmie pod uwagę, że okupanci pozwolili tylko na 100, to ewakuacja 238 skrzyń (a ich zawartość!) przez siedmiu skazańców, z których niemal stale połowa była chorych, należy chyba do czynów niepowszednich.

Około 5 — 6 tysięcy tomów oraz pięć skrzyń hitlerowcy zabrali do Krakowa, gdzie w styczniu r. 1945 uległy one rozgrabieniu przez motłoch, wśród którego znajdowali się również i handlujący książ-

^J) LEV BYKOVŚKYJ, Varśavśki biblioteky w serpni, ueresni j żovtm 1944 r. (Uryvok zi spomyniv). Żeneva 1947, folio powielane s. 13, 1 nlb.