2918586917

151

KRONIKA, sprawozdania

Na konferencje wpłynęły 82 zgłoszenia referatów i komunikatów naukowych, toteż obrady odbywały się przez trzy dni na sesjach plenarnych i w czterech sekcjach problemowych: 1 - Książki i wydawnictwa XIX i XX wieku, 2 - Biblioteki XIX i XX wieku, 3 - Czasopiśmiennictwo XIX i XX wieku oraz w 4 - Kultura literacka XIX i XX wieku.

Autorzy wywodzili się z wielu ośrodków naukowych, głównie szkół wyższych, uniwersytetów i akademii pedagogicznych, Ośrodka Badań Prasoznawczych Uniwersytetu Jagiellońskiego, polskich i ukraińskich wyższych uczelni, towarzystw, organizacji i bibliotek naukowych. Najwięcej referatów (26) dotyczyło prasy, czasopism, dziennikarstwa, toteż Sekcja Czasopiśmiennicza obradowała przez dwa dni w dwóch grupach: A i B.

W obradach plenarnych referaty z historii prasy kolejno wygłosili Zofia Sokół, Jerzy Jarowiecki, Mariusz Jakubek i Sylwester Dziki.

Referat Zofii Sokół Lwowskie redaktorki, dziennikarki i publicystki w latach 1783-1918 dotyczył wchodzenia kobiet do zawodu dziennikarskiego i stopniowego zdobywanie w nim miejsca. Kobiety w lwowskiej prasie pojawiły się o 37 lat wcześniej niż w Warszawie, bo już w 1783 roku. Wtedy to Józefa Pil-lerowa zaczęła wydawać Pismo Uwiadamiające Galicji, przekształcone później w Lwowskie Tygodniowe Wiadomości, ukazujące się do 1788 roku. Kobiety w prasie początkowo były redaktorkami -właścicielkami wydawnictw periodycznych, jak na przykład Julia Goczałkowska - wydawca pism dla dzieci: Wianki z Bławatkiem oraz Dzwonek. Pierwszą publicystką była -Antonina Krechowiecka w redakcji Pamiętnika Lwowskiego i Rozmaitości dodatku do Gazety Lwowskiej. W okresie przed Wiosną Ludów we Lwowie było 8 redaktorek, w latach zaś 1867-1918 w redakcjach prasy codziennej było zatrudnionych 51 kobiet. W referacie omówiono pochodzenie społeczne dziennikarek, ich wykształcenie, specjalizacje dziennikarskie oraz warunki pracy i płacy w redakcjach.

Drugi referat wygłosił Jerzy Jarowiecki: Krakowski «Dziennik Polski» (1940-1945) na tle konspiracyjnej prasy ugrupowań demokratycznych w okresie okupacji. Dziennik Polski to pierwsze tajne pismo codzienne Krakowskiej Organizacji Stronnictwa Demokratycznego, wydawane pod kierunkiem Mikołaja Kwaśniewskiego, a po jego aresztowaniu i osadzeniu w więzieniu - Marka Arczyńskiego. Analizując działalność propagandowo-prasową Stronnictwa Demokratycznego, autor uwagę skoncentrował na powstaniu i rozwoju Dziennika Polskiego, organizacji i składzie redakcyjnym oraz na jego kolportażu. W referacie została omówiona zawartość 613 zachowanych numerów oraz formy współpracy z pozostałą prasą konspiracyjną wydawaną w Krakowie i Warszawie.

Mariusz Jakubek w referacie Prasa Krakowa 1795-1918. Statystyka i typologia omówił stan liczbowy prasy w okresie zaboru austriackiego. Ogółem w Krakowie w ciągu 123 lat ukazało się 1248 tytułów wydawnictw periodycznych, z czego 734 (58,8 proc.) to czasopisma, 219 (17,5 proc.) - kalendarze, 164 (13,1 proc.) - pisma

0    nieustalonej częstotliwości, 86 (6,8 proc.) gazety codzienne; 45 tytułów (3,8 proc.) ukazywało się nieregularnie. Autor omówił uwarunkowania, które wpływały na rozwój prasy: historyczne, prawne, ekonomiczne, prasowe, przepisy administracyjne, produkcję wydawniczą i odbiór czytelniczy. Kraków w okresie zaborów należał do największych ośrodków wydawniczych, w których ukazywały się pisma znane i czytane nie tylko w Galicji, jak Nowa Reforma, Czas czy Glos Narodu.

Sylwester Dziki w wystąpieniu Stan badań nad prasą Krakowa i Lwowa w latach 1990-2004 przedstawił główne publikacje dotyczące prasy tych miast, wydane w Polsce po 1990 roku. Były to głównie pozycje opracowane przez pracowników Instytutu Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa, wydane nakładem Akademii Pedagogicznej i Komisji Prasoznawczej Polskiej Akademii Nauk Oddział w Krakowie. Na pierwszym miejscu omówił bogaty dorobek prasoznawczy wydany z inicjatywy

1    pomysłu prof. Jerzego Jarowieckiego -Roczniki Historii Prasy Polskiej (T. 1-8), następnie publikowane od 1986 r. materiały z ogólnopolskich konferencji naukowych „Kraków - Lwów: książki, czasopisma, biblioteki” (T. 1-6); wymienił autorskie „Studia nad prasą polską XIX i XX wieku”