2705149638

zmian, a zwłaszcza obwodowe ich umiejscowienie, uniemożliwia jednak najczęściej uzyskanie poprawy ukrwienia przez udrożnienie naczynia bądź też założenie omijającego przeszkodę sztucznego lub blizno-pochodnego przęsła czy naczyniowego zespolenia (1, 4, 5, 6, 7, 12, 13).

Wydaje się możliwym w tych warunkach wykorzystanie biologicznych właściwości wolnego przeszczepu sieci do poprawy jelitowego ukrwienia. Wolny płat sieci, przyłożony do innych tkanek szybko wzrasta w nowe środowisko, wytwarzając w nim w ciągu trzech dni włośniczkowe a po ośmiu dniach tętniczkowe krążenie, przez które przepływa krew z łożyska o wyższym ciśnieniu do naczyń niedokrwiennego obszaru (14, 15).

Te zdumiewające biologiczne właściwości wolnego przeszczepu sieci wykorzystane zostały w klinice we wtórnym unaczynieniu mięśnia serca (15, 16) a także w leczeniu niedokrwienia dolnych kończyn na tle daleko posuniętych miażdżycowych zmian (2, 7, 9).

Podjęto również próby wykorzystania sieci w niedokrwieniu jelit (6, 7).

W przedstawionym poniżej doświadczeniu zastosowano wolny przeszczep sieci w zapobieganiu następstwom ostrego, odcinkowego i całkowitego wyłączenia krążenia w jelitowej pętli u szczura.

MATERIAŁ I METODY

Doświadczenie przeprowadzono na 60 samiczych szczurach szczepu „Vistar” o wadze powyżej 200 g. pochodzących z Centralnej Zwierzętarni Doświadczalnej Śląskiej Akademii Medycznej. Wiek szczurów wahał się od czterech do pięciu miesięcy. Karmione były jednakowo typowym pożywieniem. W ciągu 18 godzin poprzedzających doświadczenie, szczury otrzymywały jedynie wodę.

W głównym doświadczeniu szczury podzielono na dwie równe grupy: badaną (30 zwierząt) i kontrolną (30 zwierząt). W obu grupach, w uśpieniu eterowym bez premedykacji otwierano jamę brzuszną i podwią-zywano nicią Silk 4-0 naczynia tętnicze i żylne, końcowego odcinka jelita cienkiego. Zwykle podwiązy-wano 2—3 sąsiednie naczynia tętnicze i żylne w pobliżu ich odejścia od głównego pnia tętnicy i żyły krezkowej górnej. Równocześnie podwiązywano tętnicę i żyłę krezkową brzeżną. Odcinek jelita pozbawiony w ten sposób ukrwienia wynosił 8—10 cm.

Następnie odcinano sieć zaopatrując jej kikut podwiązką Silk 4-o. Naczyń przeszczepu nie podwiązywano. Odciętą sieć .umieszczano w naczyniu z roztworem 0,9°/o NaCl.

U zwierząt kontrolnej grupy zaszywano jamę brzuszną dwoma piętrami szwów. Natomiast w bada-danej grupie otaczano pobranym wolnym przeszczepem sieci niedokrwiony odcinek cienkiego jelita. Brzegi przeszczepu wszywano w krezkę jelita cienkiego o niezmienionym ukrwieniu, uzyskując osłonę z sieci wyłączonego z krążenia odcinka jelita. Jamę brzuszną zamykano dwoma piętrami szwów.

Szczury obu grup otrzymywały wodę po sześciu godzinach a pożywienie po 18 godzinach od zabiegu.

U szczurów, które padły, kontrolowano jamę brzuszną. U wszystkich, które przeżyły, w 14 poope racyjnym dniu otwierano ponownie jamę brzuszną i wykonywano przyżyciowo w uśpieniu eterowym ar-teriografię naczyń krezkowych (Uromiro 70°/o). Następnie pobierano wycinki ze ściany jelita wraz z siecią i krezką do histologicznego badania.

- Histologiczne badania pobranych z jelit wycinków wykonano w Zakładzie Cytodiagnostyki Instytutu Patologii Sl.A.M. (Dyrektor Instytutu i Kierownik Zakładu: Prof. dr hab. n. med. W. Niepołomski).

Preparaty sporządzano metodą parafinową i barwiono hematoksyliną i eozyną.

WYNIKI

W kontrolnej grupie spośród 30 operowanych zwierząt, trzy przeżyły 14 dni po zabiegu. Padło 27 szczurów w czasie od pierwszego do siódmego dnia. Nasilenie wstecznych i zgorzelinowych zmian było makroskopowo większe w dcgłowowej części odcinka jelita z podwiązanymi naczyniami. Przykątnicza część pozba • wionej unaczynienia pętli makroskopowo była mniej zmieniona, względnie robiła wrażenie dostatecznie ukrwionej.

21 szczurów padło w ciągu pierwszych trzech dni.

Ściana pętli z podwiązanymi naczyniami u czterech szczurów, które padły pierwszego dnia po operacji była obrzękła, pętla różniła się ciemniejszym zabarwieniem od pętli jelitowych z zachowanym prawidłowym ukrwieniem.

12 szczurów padło drugiego dnia. U tych zwierząt pętle jelit z podwiązanymi naczyniami w 8 przypadkach były obrzękłe, wykazywały zmianę zabarwienia oraz pojedyncze ogniska martwicy. U trzech stwierdzono zgorzel, w jednym przypadku zgorzeli towarzyszyło przedziurawienie ściany jelita.

U wszystkich pięciu szczurów, które padły od trzeciego do siódmego dnia po zabiegu, stwierdzono zgorzel niedokrwionej pętli jelitowej. Trzykrotnie stwierdzono współistnienie zgorzeli i przedziurawienia.

W jamie otrzewnowej wszystkich szczurów, u których ściana jelita nie była przedziurawiona, stwierdzono mierną ilość brunatnego, mętnego płynu. U szczurów z przedziurawieniem ściany jelita, w jamie otrzewnej, znajdowały się płynne masy kałowe.

W czasie ponownego otwarcia jamy brzusznej, u trzech szczurów kontrolnej grupy, które przeżyły warunki doświadczenia, stwierdzono pozrastane pętle jelitowe oraz brak makroskopowo widocznych zmian mogących świadczyć o znaczniejszym upośledzeniu ukrwienia pętli z podwiązanymi naczyniami. Pętla wykazywała ruchy robaczkowe a w grubym jelicie znajdowały się uformowane kałowe masy.

W badanej grupie padły cztery szczury. Dwa, w drugiej dobie po zabiegu. Jelitowa pętla z wyłączonym krążeniem wykazywała zgorzelinowe zmiany, sieć uległa martwicy i pozostawała w luźnym związku z krezką i zgorzelino-wo zmienioną ścianą jelita. Dwa szczury padły czwartego dnia po operacji. Jelitowa pętla

612

PRZEGLĄD LEKARSKI 1975 32 Nr 7