page0076

7 o SIEDMTU MĘDRCÓW.

brało w nim udział, nie wiadomo; za czasów Platona liczono ich siedmiu¹), zwykle jednak podawano ich więcej, bo, jak siedm miast przywłaszczało sobie kolebkę starego Homera, tak później, każda miejscowość znaczniejsza pragnęła choć jednego ziomka mieć w liczbie owych siedmiu. Stąd różne obiegały listy, w których tylko cztery imiona powtarzają się stale, Talesa, Pittakosa, Solona i Biasa, resztę podawano różnie, by dogodzić ambicyom miejscowym, tak iż liczba wszystkich dochodziła do jedenastu, nawet do szesnastu, jeżeli wolno wierzyć Plutarchowi Najczęściej jednak, oprócz czterech wymienionych, napotykamy Peryandra, Kleobula i Chilona, którym przed innymi przyznawano palmę mądrości.

Chronologia tych wyjątkowych mężów w szczegółach nie zupełnie pewna, w głównych jednak punktach dosyć ustalona. I tak powszechna panuje zgoda, że młodość ich należy leszcze do wieku VII.; największa zaś sława przypada na r 586, kiedy Damazyasz był archontem ateńskim (Olimp. 48, ₃). Najstarszy z nich Peryan-der ur. w 615. um. w 535. (lub 539); Pittakos ur. 639. um. w 569. Tal es podobno ur. w tym samym roku (lub w 624. według innych, o czem późnićj), um. w 547. (lub 561). Nareszcie Solon według najnowszej kombinacyi żył od 634 — 554, a Chilon był eforem w Sparcie około 600. lub 596. Resztę dat pomijam, wystarczy uwaga ogólna, że każdy z tych ludzi niepospolitych, używał wielkićj w ojczyźnie sławy w r 586, a znał lub znać mógł lidyjskiego K rezusa (572—558), który niejednego z nich ugaszczał na swoim dworze ²).

Dla czegóż Grecya wdzięczna, tych właśnie mężów uczciła szczytną nazwa mędrców ? Dla czego Diogenes z Laerty stawia ich na początku dziejów filozofii ? ź'e nie byli teoretykami w znaczeniu późniejszym, już starożytni zauważyli, skoro Dicearch ani mędrcami ich nazywać nie chciał, ani filozofami, lecz przyznawał im wielki rozsądek praktyczny i zdolność prawodawczą³). Podobnież Cyceron za główną zasługę poczytuje im zajmowanie się spra-

^ł) Piat. Protag. p. 343.

“) Zobacz Paul Tan nery: Pour 1‘histoire de la science hellene. Paris 1887, str, 29—41.

³) U Diog. Laiirt. I. 40: ovtt go</ 101'? ovxt ąit/.ooóij <>vę, acrrrot<ę ói xiv«s' y.rtt v<)f.iof)tZt*ove,

http://rcin.org.pl