2705150451

Głos George Sand w sprawie kobiet 49

Sand, aby złożyć hołd tej, która stanęła w obronie kobiet. Jednak ich rozumienie tej kwestii, a nade wszystko sposób działania (napastliwy i gwałtowny) nie pozwoliły pisarce na związanie się z żadnym konkretnym stowarzyszeniem kobiecym.

Sand czuła się wyzwolona przez sztukę. Mając świadomość, że zostanie, jako debiu-tantka, odrzucona i zlekceważona, przybrała pseudonim męski ( Sand - od nazwiska Sandeau, przyjaciela, z którym napisała „Indianę”). Chciała, by traktowano ją poważnie, by chciano z nią dyskutować, a jako kobieta miała znikome szanse, zaś jako mężczyzna zdobyła sławę. Kiedy sprawa się wyjaśniła, doceniono jej krytycyzm i rozsądek. Jednakże oceniono ją już jako kobietę nieprzeciętną, ale szaloną.

Warto także wspomnieć, iż bardzo dramatyczny, nie bez cienia krytyki, portret George Sand oddał J. Iwaszkiewicz w dramacie „Lato w Nohant”, w którym rzecz dzieje się w chwili rozstania Chopina z Sand. Wielu interpretatorów podeszło do przedstawionego tam zdarzenia dość pochopnie. Główną uwagę skupiono na muzyku i jego dziele, zaś w opisie Sand pojawiały się wciąż te same określenia: zimna, bezwzględna, władcza, niszczycielska. Jest w nich sporo racji, ale racji jednostronnych. W tym utworze Sand jawi się jako kobieta rozgoryczona, świadoma tego, że w pewnych sferach życia przegrała. Robi wszystko dla dobra dzieci, gdy tymczasem syn wykorzystuje ją i okłamuje, a córka na złość matce wychodzi za mąż za dość ograniczonego człowieka. Sand miała być kochanką Chopina, w romantycznej atmosferze rozmawiać z nim o miłości, zaś w pewnym momencie staje się jego opiekunką dbającą o zdrowie, dobry humor i należyte warunki pracy dla kompozytora. Dlatego często nazywa go „swoim trzecim dzieckiem”. Sand nie spełnia się jako matka i kobieta. Kiedy poznawali się w Paryżu ona miała 34 lata, on 28. Była wtedy „kimś”, on zaś fascynował tłumy grą i egzotyką, ową polskością, której nikt nie rozumiał. Romantyczna podróż na Majorkę skończyła się fatalnie i to nie tylko w sensie fizycznym, ale przede wszystkim psychicznym.

Sand niewątpliwie przewyższała sw'oją myślą epokę, w której żyła, wychodziła poza usztywnione konwenanse i żarliwie broniła głoszonych przez siebie idei. A jednak, w życiu codziennym, owa bojowniczka poszukiwała miłości, podobnie jak bohaterki jej powieści.

Bibliografia:

1.    A. Maurois, Lelia czyli życie George Sand, Warszawa 1968.

2.    J. Barry, George Sand, Warszawa 1996.

3.    R. Bochenek-Franczakowa. George Sand, Wrocław 1983.

4.    G. Sand, Dzieje młodego życia, Warszawa 1968.

5.    Korespondencja F. Chopina z G. Sand i jej dziećmi, Warszawa 1981.

6.    J. Iwaszkiewicz, Lato w Nohant (w:) tegoż, Dramaty, Warszawa 1980.