Część I. Oceny oddziaływania na środowisko
I. 1 Koncepcja, rola i zadania ocen oddziaływania na środowisko
Praktycznie każda forma ingerencji człowieka w środowisku  nie tylko inwestycje przemysłowe, czy in-
frastrukturalne, ale na przykład regulacja cieków wodnych, wylesienia i zalesienia, intensyfikacja upraw itp.
 może generować konflikt pomiędzy wąsko pojmowanym interesem inwestora, którego naturalnym dąże-
niem jest ograniczanie kosztów i maksymalizacja spodziewanych korzyści, a potrzebą zachowania czystego,
albo tylko niezmienionego środowiska w miejscu planowanej realizacji przedsięwzięcia. Jeszcze inne typy
konfliktów pojawiają się przy realizacji inwestycji celu publicznego, czy liniowych inwestycji infrastruktural-
nych, gdzie realizacja oczekiwań częstokroć dużych społeczności zderza się z potrzebą ochrony unikalnych
walorów przyrodniczych, czy  tylko z interesami mniejszych grup, które zostaną narażone na dodatkowe
uciążliwości. Klasyczne przykłady tego typu problemów stanowią praktycznie wszystkie większe inwestycje
komunalne, takie jak wysypiska odpadów, kompostownie, spalarnie, oczyszczalnie ścieków lub inwestycje
w infrastrukturze drogowej realizowane w ostatnim 15-leciu w naszym kraju.
Narzędziem, które w takich przypadkach  jeśli jest odpowiednio i rzetelnie zastosowane  umożliwia
w miarę pełną i obiektywną identyfikację możliwych zagrożeń, a tym samym zmniejsza ryzyko popełnienia
błędów, pozwalając chronić zasoby naturalne, przeciwdziałać degradacji środowiska i chronić zdrowie ludzi,
a tym samym zapewniać, że wzrost społeczno-ekonomiczny będzie przebiegał w zgodzie z zasadą trwałego
i zrównoważonego rozwoju, może być ocena oddziaływania na środowisko (OOŚ). Zalecenia i uwarunkowania
realizacyjne formułowane w trakcie procedury OOŚ  nie chodzi tu o samo postępowanie administracyjne,
ale także o współpracę inwestora z ekspertami podczas opracowywania niezbędnej dokumentacji  zapew-
niają ponadto, przynajmniej częściową, internalizację kosztów środowiskowych do bilansu kosztów inwesty-
cji, determinując z reguły wybór najbardziej  przyjaznego dla środowiska wariantu realizacyjnego.
Geneza i podstawy teoretyczne OOŚ
Ocena oddziaływania na środowisko (OOŚ)1 to w ujęciu teoretycznym część procesu przygotowawczego
dla realizacji pewnych rodzajów przedsięwzięć (inwestycji, modernizacji istniejących obiektów lub innych
ingerencji w środowisko), umożliwiający:
" identyfikację  z odpowiednim wyprzedzeniem  istotnych skutków środowiskowych, jakie mogłyby
powstać lub z dużym prawdopodobieństwem powstaną w każdej fazie  cyklu życia takiego przedsię-
wzięcia (jego realizacji, użytkowania i likwidacji),
a w konsekwencji:
" podejmowanie  już na etapie planowania i projektowania, a następnie realizacji przedsięwzięcia
 przemyślanych i odpowiednio dobranych działań mających na celu eliminowanie (zapobieganie)
wszelkich negatywnych skutków środowiskowych, a co najmniej ich ograniczanie, jeżeli pełne zapo-
bieganie nie jest możliwe.
W tym kontekście część analityczna procedury OOŚ polega na:
" identyfikacji rodzajów i skali możliwych oddziaływań na środowisko,
" wskazaniu w rejonie realizacji przedsięwzięcia istotnych komponentów środowiska, dóbr material-
nych i dziedzictwa kultury, w tym oddziaływań pomiędzy tymi elementami, jak również społeczności,
grup ludzkich, czy pojedynczych mieszkańców, mogących znalez
ć się w zasięgu tych oddziaływań
i uciążliwości,
" określeniu, opisie i ocenie bezpośrednich i pośrednich skutków danego przedsięwzięcia dla człowieka
oraz komponentów środowiska przyrodniczego (fauny, flory, wód, gleb, powietrza, klimatu, krajobrazu),
1
(ang. Environmental Impact Assessment  EIA)
Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01  Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA 9
I
IPPC CALOSC.indd 9 2006-03-22 12:43:27
P
P
C
C
A
L
O
S
C
.
i
n
d
d
9
2
0
0
6
-
0
3
-
2
2
1
2
:
4
3
:
2
7
MATERIAA
Y SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA
a także dóbr materialnych i dziedzictwa kultury, ze szczególnym uwzględnieniem zmian jakości środo-
wiska we wszystkich jego komponentach, w tym równowagi ekosystemów i zmian różnorodności biolo-
gicznej, a zwłaszcza ewentualnych zagrożeń dla fauny, flory i elementów przyrody nieożywionej.
Procedura OOŚ jako element procesu decyzyjnego dotyczącego danego przedsięwzięcia służy przede
wszystkim wprowadzaniu do praktyki gospodarowania wymogów prawa i polityki ochrony środowiska,
poprzez formułowanie konkretnych uwarunkowań i ograniczeń, służących przestrzeganiu ogólnych norm
prawnych, jak też ochronie walorów i jakości środowiska w bezpośrednim sąsiedztwie planowanych inwe-
stycji (lub innych ingerencji w środowisku) umożliwiając:
" porównanie alternatywnych rozwiązań, z uwzględnieniem tzw. wariantu zerowego (czyli ewentualne-
go zaniechania planowanych działań);
" określenie możliwych do zastosowania środków  organizacyjnych, technicznych i ekonomicznych
eliminujących lub minimalizujących szkodliwe oddziaływania, we wszystkich fazach realizacji przed-
sięwzięcia.
Metody oceny ekologicznych skutków  pierwotnie w odniesieniu do działań i planów władz administra-
cyjnych, a sukcesywnie dla nowych inwestycji, względnie rozbudowy lub modernizacji istniejących obiektów
 opracowano i wprowadzono po raz pierwszy, w latach siedemdziesiątych XX w. w Stanach Zjednoczonych
Ameryki Północnej2. Początkowo był to instrument pomocniczy dla projektantów, inżynierów i władz lokal-
nych, ale w miarę gromadzenia doświadczeń i postępu w wiedzy teoretycznej dziedzina ocen oddziaływania
na środowisko rozwinęła się w osobną dyscyplinę naukową3, tworząc solidne podstawy dla obecnych, for-
malno-prawnych procedur OOŚ obowiązujących w większości krajów wysokorozwiniętych, czy ponadnaro-
dowych strukturach takich, jak Unia Europejska, a także w organizacjach międzynarodowych (OECD, Word
Bank, EBRD, EBI etc).
Procedury OOŚ w Unii Europejskiej4
Kolejne Środowiskowe Programy Działań Wspólnot Europejskich podkreślają, że najlepsza polityka ochro-
ny środowiska naturalnego polega raczej na zapobieganiu powstawaniu zanieczyszczeń i zagrożeń  u z
ródła ,
niż na póz
niejszych próbach przeciwdziałania ich skutkom. Dlatego też uznano za konieczne uwzględnianie
tych skutków w środowisku w możliwie najwcześniejszej fazie wszystkich procesów podejmowania decyzji
i planowania technicznego. Państwa Członkowskie powinny w tym celu wprowadzić stosowne procedury
oceniające takie skutki.
Aby różnice w obowiązującym ustawodawstwie różnych Państw Członkowskich w odniesieniu do oceny
skutków wywieranych na środowisko przez publiczne i prywatne przedsięwzięcia nie stwarzały niekorzyst-
nych warunków konkurencji i przez to wpływały na funkcjonowanie wspólnego rynku, konieczne było ujed-
nolicenie ustawodawstwa krajowego w tym obszarze zgodnie z art. 100 Traktatu. W tym celu wprowadzono
ogólne zasady oceny skutków wywieranych na środowisko, dotyczące m.in. uzupełnienia i skoordynowania
procedur wydawania zezwoleń na publiczne i prywatne przedsięwzięcia, które mogą mieć znaczny wpływ
na środowisko.
Przyjęto, że zezwolenia na publiczne lub prywatne przedsięwzięcia, które mogą znacząco oddziaływać na
środowisko, powinny być udzielane jedynie po uprzednim wykonaniu oceny możliwych znaczących skutków
środowiskowych tych przedsięwzięć. Ocena ta musi być przeprowadzona na podstawie odpowiednich infor-
macji dostarczonych przez wykonawcę, które mogą być uzupełniane i weryfikowane przez władze i obywa-
teli zainteresowanych danym przedsięwzięciem. Biorąc pod uwagę, że niektóre rodzaje przedsięwzięć mogą
znacząco oddziaływać na środowisko i te przedsięwzięcia muszą z zasady podlegać systematycznej ocenie,
zasady takiej oceny powinny być zharmonizowane na obszarze całej Unii Europejskiej, szczególnie co do ty-
pów przedsięwzięć, które powinny podlegać ocenie, podstawowych obowiązków dokonujących oceny oraz
zawartości stosownych informacji/raportów.
Z kolei pewne rodzaje przedsięwzięć  potencjalnie uciążliwych dla środowiska  mogą nie wywierać
w każdym przypadku znaczących oddziaływań na środowisko. Tego typu przedsięwzięcia powinny być oce-
niane, jeżeli Państwa Członkowskie uznają, że wymóg przeprowadzenia oceny wynika z cech tych przedsię-
wzięć. Ponadto w wyjątkowych przypadkach możliwe jest zwolnienie szczególnego przedsięwzięcia z proce-
dur oceny ustanowionej w Dyrektywie OOŚ, pod warunkiem dostarczenia Komisji odpowiednich informacji.
Obowiązkiem przeprowadzenia oceny nie są natomiast objete przedsięwzięcia służące obronie narodowej.
2
Więcej informacji o ewolucji systemu ocen oddziaływania na środowisko zamieszczono w Załączniku 1.
3
Generalne omówienie metod stosowanych w procedurach OOŚ zawiera Załącznik 2.
4
Rozdział opracowano na podstawie zapisów Dyrektywy Rady z dnia 27 czerwca 1985 r. nr 85/337/EWG.
10 Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01  Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA
I
IPPC CALOSC.indd 10 2006-03-22 12:43:27
P
P
C
C
A
L
O
S
C
.
i
n
d
d
1
0
2
0
0
6
-
0
3
-
2
2
1
2
:
4
3
:
2
7
CZ
ŚĆ I. OCENY ODDZIAA
YWANIA NA ŚRODOWISKO
Państwa Członkowskie mogą również w wyjątkowych przypadkach wyłączyć szczególne przedsięwzięcie
w całości lub w części z realizacji postanowień Dyrektywy OOŚ. W takim przypadku Państwa Członkowskie
mają obowiązek:
a) rozważenia czy inna forma oceny byłaby właściwa i czy zebrane w ten sposób informacje powinny być
udostępnione opinii publicznej;
b) udostępnienia opinii publicznej informacji odnoszących się do tego wyłączenia i poinformowania
o przyczynach tego wyłączenia;
c) informowania Komisji przed udzieleniem zezwolenia, o przyczynach uzasadniających przyznanie wy-
łączenia i przekazania jej informacji, które w odpowiednim przypadku, udostępniają swoim obywate-
lom. Komisja przesyła niezwłocznie otrzymane dokumenty innym Państwom Członkowskim.
Do oceny przedsięwzięć niezbędne jest dostarczenie określonego minimum informacji dotyczących
przedsięwzięcia i jego skutków, które umożliwią rzetelną ocenę ze względu na ochronę zdrowia ludzi, popra-
wę jakości życia poprzez poprawę warunków środowiska oraz zachowanie różnorodności gatunków i zdol-
ności reprodukcyjnej ekosystemów jako podstawy utrzymania życia.
Państwa Członkowskie zobowiązane są zastosować wszystkie niezbędne środki, dla zapewnienia, że
przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na środowisko naturalne między innymi z powodu ich cha-
rakteru, rozmiarów lub lokalizacji podlegać będą ocenie w odniesieniu do ich skutków przed udzieleniem
zezwolenia. Objęte tym obowiązkiem przedsięwzięcia określono w art. 4 Dyrektywy OOŚ. Ocena wpływu na
środowisko może być zintegrowana z istniejącymi procedurami udzielania zezwolenia na przedsięwzięcia
w Państwach Członkowskich5, lub, jeżeli takie nie istnieją, z innymi procedurami albo z procedurami, które
będą ustanowione do realizacji celów niniejszej dyrektywy.
Zgodnie z zapisami Dyrektywy OOŚ  przedsięwzięcie oznacza:
" wykonanie prac budowlanych lub innych instalacji lub systemów,
" inne interwencje w otoczeniu naturalnym i krajobrazie, włącznie z wydobywaniem zasobów mineral-
nych.
Przez  zezwolenie na inwestycję rozumie się decyzję  właściwego organu władzy lub władz, na podsta-
wie której wykonawca otrzymuje prawo do wykonania przedsięwzięcia. Z kolei przez  wykonawcę przedsię-
wzięcia rozumie się ubiegającego o zezwolenie na prywatne przedsięwzięcie lub władzę publiczną, która
inicjuje przedsięwzięcie.
 Właściwymi organami władzy są wyznaczone przez Państwa Członkowskie instytucje, które odpowiada-
ją za wykonywanie obowiązków wynikających z niniejszej dyrektywy.
Ocena wpływu na środowisko określa, opisuje i ocenia we właściwy sposób dla każdego indywidualnego
przypadku bezpośrednie i pośrednie skutki przedsięwzięcia dla następujących elementów:
" ludzi, fauny i flory,
" gleby, wody, powietrza, klimatu i krajobrazu,
" oddziaływania między elementami wymienionymi w tiret pierwszym i drugim,
" dóbr materialnych i dziedzictwa kultury.
W przypadku przedsięwzięć, które obligatoryjnie podlegają ocenie wpływu na środowisko, Państwa
Członkowskie przyjmują niezbędne środki zapewniające, że wykonawca dostarczy we właściwej formie
informacje wyszczególnione w załączniku III. Zakres tych informacji powinien być odpowiedni dla danego
etapu procedury zezwolenia i dla szczególnych cech określonego przedsięwzięcia lub typu przedsięwzięcia
oraz dla cech środowiska, które mogą być naruszone, uwzględniając między innymi obecny stan wiedzy
i metody oceny oraz czy można w sposób uzasadniony żądać od wykonawcy zebrania takich informacji.
Informacje dostarczane przez wykonawcę powinny zawierać co najmniej:
" opis przedsięwzięcia zawierający informacje o miejscu, projekcie i wielkości przedsięwzięcia,
" opis przewidzianych środków w celu uniknięcia, zmniejszenia i jeśli to możliwe, naprawienia poważ-
nych niekorzystnych skutków,
" dane wymagane do rozpoznania i oszacowania głównych skutków, które mogą być spowodowane
w środowisku przez to przedsięwzięcie,
" podsumowanie w języku nietechnicznym informacji wymienionych w tiret 1-3.
Obligatoryjnej ocenie podlegają przedsięwzięcia zaliczone do kategorii wymienionych w załączniku I do
Dyrektywy. Przedsięwzięcia zaliczone do kategorii wymienionych w załączniku II podlegają takiej ocenie,
5
Zgodnie z tym zapisem Dyrektywy OOŚ skonstruowany był system ocen oddziaływania na środowisko w Polsce, integrując postępowa-
nie w tej kwestii z postępowaniami w sprawie wydania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu oraz pozwolenia na budo-
wę. Obecnie, od 28 lipca 2005 r. postępowanie w sprawie ooś stanowi odrębną procedurę kończącą się wydaniem decyzji o środowiskowych
uwarunkowaniach realizacji przedsięwzięcia.
Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01  Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA 11
I
IPPC CALOSC.indd 11 2006-03-22 12:43:27
P
P
C
C
A
L
O
S
C
.
i
n
d
d
1
1
2
0
0
6
-
0
3
-
2
2
1
2
:
4
3
:
2
7
MATERIAA
Y SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA
jeżeli Państwa Członkowskie uznają, że przemawiają za tym cechy tych przedsięwzięć. W tym celu Państwa
Członkowskie mogą między innymi wyszczególnić niektóre rodzaje przedsięwzięć, które mają być poddane
ocenie, albo mogą ustanowić kryteria i/lub progi konieczne do ustalenia, które z kategorii przedsięwzięć
wymienionych w załączniku II mają podlegać ocenie zgodnie z postanowieniami Dyrektywy.
Państwa Członkowskie podejmują niezbędne środki, aby zapewnić władzom, których może dotyczyć to
przedsięwzięcie z powodu ich szczególnej odpowiedzialności w odniesieniu do środowiska, możliwość wy-
rażenia ich opinii do wniosku o zezwolenie na inwestycję. Państwa Członkowskie wyznaczają władze, które
są w tym celu konsultowane w sposób ogólny lub w każdym przypadku, gdy wymagany jest wniosek o ze-
zwolenie oraz zapewniają, że zebrane informacje są tym władzom przekazywane i ustanawiają szczegółowe
reguły konsultacji.
Państwa Członkowskie zapewniają również udostępnienie opinii publicznej każdego wniosku o zezwo-
lenie na inwestycję i każdej informacji zebranej zgodnie z art. 5 Dyrektywy OOŚ (w Polsce jest to raport o od-
działywaniu przedsięwzięcia na środowisko). Społecznościom, których skutki realizacji przedsięwzięcia mogą
dotyczyć, należy zapewnić możliwość wyrażenia opinii, zanim to przedsięwzięcie zostanie przeprowadzone.
Szczegółowe zasady udostępniania informacji i konsultacji określane są przez Państwa Członkowskie w za-
leżności od cech tych przedsięwzięć lub miejsc ich realizacji:
" określać społeczność, której to dotyczy,
" określać sposób, w jaki społeczeństwo może być informowane (np. przez obwieszczenie w określo-
nym okręgu, publikację w lokalnych gazetach, organizację wystaw z planami, rysunkami, tabelami,
prezentację graficzną, modele),
" określać miejsca, gdzie informacje te mogą być konsultowane,
" ustalać sposób, w jaki społeczeństwo ma być konsultowane, na przykład przez wezwanie do wyraże-
nia pisemnej opinii, lub przez badanie opinii publicznej,
" ustalać odpowiednie terminy dla różnych etapów procedury, ażeby zapewnić podjęcie decyzji w od-
powiednim okresie.
Zebrane i zweryfikowane informacje (raport) muszą być uwzględnione w procedurze zezwolenia na in-
westycję. Po podjęciu decyzji właściwa władza lub władze informują ogół zainteresowanych o:
" treści decyzji i związanych z nią warunkach,
" przyczynach i uwarunkowaniach, na których decyzja jest oparta, jeżeli tak stanowi ustawodawstwo
Państw Członkowskich.
Szczegółowe warunki dla takich informacji są określane przez Państwa Członkowskie.
Jeżeli Państwo Członkowskie, na którego terytorium zamierza się przeprowadzić dane przedsięwzięcie,
powzięło informację lub ma powody przypuszczać, że przedsięwzięcie może znacząco oddziaływać na śro-
dowisko w innym Państwie Członkowskim, przesyła zebrane informacje (raport) temu Państwu w tym samym
czasie, w jakim udostępnia je swoim obywatelom. Informacje te stanowią podstawę dla wszelkich konsulta-
cji niezbędnych w ramach dwustronnych stosunków miedzy dwoma Państwami Członkowskimi na bazie
wzajemności i równoważności. Procedurę taką wszczyna się również na wniosek Państwa Członkowskiego,
które może być znacząco dotknięte skutkami przedsięwzięcia. W przypadku, gdy inne Państwo Członkow-
skie zostało poinformowane o wynikach postępowania OOŚ, powinno być również poinformowane o odno-
śnej decyzji dotyczącej zezwolenia na realizację przedsięwzięcia.
Od 2001 r. obowiązują w tym zakresie w Polsce regulacje prawne  wzorowane w pełni na przepisach
unijnych i podlegające wraz z nimi sukcesywnej ewolucji  których postanowienia, jeżeli są przestrzegane
i w pełni realizowane, dają wykonawcy przedsięwzięcia gwarancje zgodności z powyższymi wymogami.
Unijne i krajowe podstawy prawne
Formalne postępowanie OOŚ musi być prowadzone zgodnie z prawem polskim, a pośrednio także z od-
powiednimi dyrektywami UE, dotyczącymi ochrony środowiska naturalnego. Zgodnie z prawem wspólnoto-
wym oraz krajowym, postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko stanowi szczególnie istotny
element procesu inwestycyjnego w przypadku wybranych grup przedsięwzięć, które mogłyby znacząco od-
działywać na środowisko, w szczególności każdego przedsięwzięcia, które mogłoby znacząco wpływać na
obszary Natura 2000.
Kwestie te regulują m.in. następujące akty prawa wspólnotowego i krajowego:
a) dyrektywa Rady z dnia 27 czerwca 1985 r. nr 85/337/EWG w sprawie oceny wpływu wywieranego
przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko, (Dz.Urz. WE L 175 z 05.07.1985),
zwana dalej Dyrektywą OOŚ,
12 Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01  Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA
I
IPPC CALOSC.indd 12 2006-03-22 12:43:27
P
P
C
C
A
L
O
S
C
.
i
n
d
d
1
2
2
0
0
6
-
0
3
-
2
2
1
2
:
4
3
:
2
7
CZ
ŚĆ I. OCENY ODDZIAA
YWANIA NA ŚRODOWISKO
b) dyrektywy 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej
fauny i flory (Dz.Urz. WE L 206 z 22.07.1992), zwana dalej Dyrektywą Siedliskową,
c) dyrektywa 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa (Dz.Urz. WE
L 103 z 25.04.1979), zwana dalej Dyrektywą Ptasią,
d) dyrektywy 91/244/EWG z dnia 6 marca 1991 r. zmieniającej dyrektywę Rady 79/409/EWG w sprawie
ochrony dzikiego ptactwa (Dz.Urz. WE L 115 z 08.05.1991),
e) dyrektywa 90/313/EWG z dnia 7 czerwca 1990 r. w sprawie swobody dostępu do informacji o środowi-
sku (Dz.Urz. WE L 158 z 23.06.1990),
f) dyrektywa 97/11/WE z dnia 3 marca 1997 r. zmieniająca dyrektywę 85/337/EWG w sprawie oceny
wpływu wywieranego przez niektóre publiczne i prywatne przedsięwzięcia na środowisko (Dz.Urz.
WE L 73 z 14.03.1997),
g) dyrektywa 2001/42/WE z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i pro-
gramów na środowisko (Dz.Urz. WE L 197 z 21.07.2001),
h) dyrektywa 2003/35/WE z dnia 26 maja 2003 r. przewidująca udział społeczeństwa w odniesieniu do
sporządzania niektórych planów i programów w zakresie środowiska oraz zmieniająca w odniesieniu
do udziału społeczeństwa i dostępu do wymiaru sprawiedliwości dyrektywy Rady 85/337/EWG i 96/
61/WE (Dz.Urz. WE L 156 z 25.06.2003),
i) ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska6 (Dz. U. Nr 62, poz. 627 z póz
n. zm.), zwa-
na dalej Poś,
j) rozporządzenie Rady Ministrów dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie rodzajów przedsięwzięć mogących
znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowa-
niem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 257, poz. 2573),
zmienione rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 10 maja 2005 r. (Dz. U. Nr 92, poz. 769), zwana dalej
Rozporządzeniem OOŚ,
k) ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz. 880,dalej UoP),
l) ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz.
717 z póz
n. zm.),
m) ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Tekst jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 207, poz. 2016 z póz
n.
zm.),
n) ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. Nr 115, poz. 1229 z póz
n. zm.),
o) ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 71, poz. 838 z póz
n.
zm.),
p) ustawa z dnia 27 paz
dziernika 1994 r. o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym
(tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 110, poz. 1192 z póz
n. zm.),
r) ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w za-
kresie dróg krajowych (Dz. U. Nr 80, poz. 721), zwana dalej Spec-Ustawą,
s) ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r.,
Nr 98, poz. 1071 z póz
n. zm.), zwana dalej KPA.
Z dniem 28 lipca 2005 r. weszły w życie zmiany wprowadzone w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r.  Prawo
ochrony środowiska, w sposób fundamentalny zmieniające dotychczasową praktykę postępowania w spra-
wie ocen oddziaływania na środowiska planowanych przedsięwzięć.
Uchwalona w dniu 18 maja 2005 r. ustawa o zmianie ustawy  Prawo ochrony środowiska oraz niektórych
innych ustaw (Dz. U. Nr 113, poz. 954), zwana dalej  ustawą nowelizującą , wprowadziła nowe rozwiązania
w zakresie ocen oddziaływania na środowisko, zarówno dla projektów planów, programów i innych tego typu
dokumentów, jak i dla planowanych przedsięwzięć. Ustawa ustanowiła także procedurę oceny oddziaływa-
nia na środowisko na obszarach objętych Europejską Siecią Ekologiczną Natura 2000 oraz doprecyzowała
postępowanie dotyczące transgranicznego oddziaływania na środowisko. Zmiana tych przepisów podyktowa-
na była przede wszystkim koniecznością zracjonalizowania i usprawnienia procedury oceny oddziaływania na
środowisko oraz dostosowania do wymagań wspólnotowych.
6
Dz. U. Nr 62, poz. 627 z póz
n. zm.
Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01  Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA 13
I
IPPC CALOSC.indd 13 2006-03-22 12:43:27
P
P
C
C
A
L
O
S
C
.
i
n
d
d
1
3
2
0
0
6
-
0
3
-
2
2
1
2
:
4
3
:
2
7
MATERIAA
Y SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA
I. 2. Postępowanie w sprawie OOŚ w Polsce
W Polsce obowiązek wykonywania ocen oddziaływania na środowisko po raz pierwszy wprowadzony
został w 1990 r. zarządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 23
kwietnia 1990 r. w sprawie inwestycji szczególnie szkodliwych dla środowiska i zdrowia ludzi oraz warunków,
jakim powinna odpowiadać sporządzona przez rzeczoznawców ocena oddziaływania inwestycji i obiektów bu-
dowlanych na środowisko. Obecnie postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko ma znacznie
bardziej rozbudowane podstawy prawne i jest jednym z najważniejszych instrumentów stymulowania pro-
cesów inwestycyjnych i modernizacyjnych w polskiej gospodarce.
W zakresie ocen oddziaływania na środowisko planowanych przedsięwzięć, w drodze wspomnianej już
wcześniej nowelizacji ustawy Prawo ochrony środowiska postanowiono o wyodrębnieniu procedury oceny
oddziaływania na środowisko z postępowań zmierzających do wydania decyzji inwestycyjnych. Od momentu
wejścia w życie wymienionych przepisów, przystąpienie do realizacji planowanego przedsięwzięcia mogą-
cego znacząco oddziaływać na środowisko, bądz
na obszar Natura 2000 (o czym będzie mowa poniżej), musi
być poprzedzone jednokrotnym, odrębnym postępowaniem w sprawie oceny oddziaływania na środowisko
planowanego przedsięwzięcia, zwanym dalej także postępowaniem OOŚ.
W celu umożliwienia przeprowadzenia postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko na
możliwie najwcześniejszym etapie planowania danego przedsięwzięcia, w drodze ustawy nowelizującej,
wprowadzono instytucję decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia,
zwanej dalej  decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach .
Nowa procedura oceny jest generalnie zbieżna z procedurami prowadzonymi uprzednio na etapie wy-
dawania decyzji inwestycyjnych, z zachowaniem wszystkich ich elementów kluczowych, z pewnymi jednak
różnicami  ze względu na specyfikę oraz właściwość organów wydających nową decyzję o środowiskowych
uwarunkowaniach.
Zmiana w systemie ocen oddziaływania na środowisko planowanych przedsięwzięć podyktowana była
koniecznością zredukowania ilości wymaganych dla danego przedsięwzięcia etapów postępowań w sprawie
oceny oddziaływania na środowisko oraz ułatwienia wykazania, zwłaszcza we wnioskach o dofinansowanie ze
środków Funduszu Spójności, że takie postępowanie zostało przeprowadzone7. Zgodnie z uprzednio obo-
wiązującą procedurą potencjalny Beneficjent musiałby przed zatwierdzeniem wniosku o dofinansowanie
zakończyć projektowanie i uzyskać pozwolenie na budowę, bez gwarancji, że pomoc finansową w ogóle
otrzyma. Obecnie postępowanie w sprawie ooś może być zakończone na znacznie wcześniejszym etapie przy-
gotowania inwestycji, co umożliwia złożenie kompletnego wniosku przed zakończeniem procedur uzyski-
wania pozwolenia na budowę.
Należy wyraz
nie podkreślić, iż wprowadzone na mocy ustawy nowelizującej nowe zasady postępowania
w sprawie oceny oddziaływania na środowisko planowanych przedsięwzięć dotyczą także dróg krajowych. Do-
tychczas tryb postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko przedsięwzięć drogowych, znacznie
uproszczony w stosunku do wymaganego na mocy ustawy Prawo ochrony środowiska, określony był w usta-
wie z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg
krajowych, zwanej dalej  spec-ustawą . Ustawa nowelizująca uchyliła ze  spec-ustawy wszystkie przepisy do-
tyczące procedury oceny oddziaływania na środowisko, tym samym zrównując drogi krajowe z pozostałymi
przedsięwzięciami mogącymi znacząco oddziaływać na środowisko (art. 7 ustawy nowelizującej).
Jednak w sytuacjach gdy decyzje o ustaleniu lokalizacji drogi krajowej została wydana przed wejściem
przepisów nowelizujących, a nie zostało wydane pozwolenie na budowę tej drogi, pozostawiono możliwość
stosowania przepisów dotychczasowych, na wniosek inwestora. W odniesieniu do projektów dróg krajo-
wych, dla których procedury administracyjne zostały wszczęte po 28 lipca 2005 r., postępowanie w sprawie
oceny oddziaływania na środowisko przeprowadza się zgodnie ze znowelizowanymi w 2005 r. przepisami Poś,
a przedsięwzięcie kwalifikuje się wg rozporządzenia OOŚ.
Podział przedsięwzięć podlegających postępowaniu OOŚ
Zgodnie z art. 4(1) Dyrektywy OOŚ, projekty określone w jej Aneksie I, przed udzieleniem zezwolenia na
realizację danego przedsięwzięcia, podlegają obligatoryjnemu obowiązkowi przeprowadzenia oceny oddzia-
8
ływania na środowisko (OOŚ) w opisanej i dostarczanej właściwym organom władzy informacji  w Polsce
nazywanej raportem o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. Natomiast zgodnie z art. 4(2) Dyrektywy,
7
Szerzej o przyczynach zmian w procedurze oceny oddziaływania planowanych przedsięwzięć w: Florkiewicz E.:  Kolejna rewolucja w sys-
temie ocen oddziaływania na środowisko planowanych przedsięwzięć? , Problemy Ocen Środowiskowych, Nr 1(28)2005.
8
Określenie zgodne z Dyrektywą OOŚ .
14 Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01  Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA
I
IPPC CALOSC.indd 14 2006-03-22 12:43:27
P
P
C
C
A
L
O
S
C
.
i
n
d
d
1
4
2
0
0
6
-
0
3
-
2
2
1
2
:
4
3
:
2
7
CZ
ŚĆ I. OCENY ODDZIAA
YWANIA NA ŚRODOWISKO
w stosunku do przedsięwzięć określonych w jej Aneksie II, należy każdorazowo określić, analizując każdy
przypadek indywidualnie  w procesie tzw. screeningu  czy przeprowadzenie oceny jest konieczne.
Odpowiednikiem art. 4.1 Dyrektywy OOŚ jest art. 51 ust. 1 Poś, który określa jakie przedsięwzięcia wyma-
gają sporządzenia raportu, a tym samym postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko w pełni
uwzględniającego wszystkie postanowienia/wymagania Dyrektywy.
Ponadto, postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko powinno być przeprowadzone
w stosunku do nowej grupy przedsięwzięć  nie należących do wskazanej powyżej kategorii, ale mogących
znacząco oddziaływać na obszary objęte Europejską Siecią Ekologiczną Natura 2000 (obszary ochrony dzi-
kich ptaków lub ochrony dzikiej fauny i flory wyznaczone zgodnie z Dyrektywą Ptasią lub odpowiednio Dy-
rektywą Siedliskową).
Na obszarach Natura 2000 zabrania się bowiem podejmowania działań mogących w istotny sposób
pogorszyć stan siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk gatunków roślin i zwierząt, a także w istotny sposób
wpłynąć negatywnie na gatunki, dla których ochrony został wyznaczony obszar (art. 33 ust. 1 UoP). Dlatego
zgodnie z wymogiem art. 6(3) Dyrektywy Siedliskowej, przetransponowanym już w 2004 r. do polskiego sys-
temu prawnego, każdy plan lub projekt przedsięwzięcia, które potencjalnie może oddziaływać bezpośrednio
lub pośrednio na obszar sieci Natura 20009, a które  nie są bezpośrednio związane z ochroną obszarów Natura
2000 lub nie wynikają z tej ochrony , podlega postępowaniu w sprawie oceny oddziaływania na środowisko
i wymaga uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Obowiązek ten określają przepisy ustawy
o ochronie przyrody, która co do sposobu przeprowadzenia procedury oceny oddziaływania na środowisko
odsyła wprost do przepisów ustawy Prawo ochrony środowiska.
Nowy podział przedsięwzięć
W Polsce obowiązkowi uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, a tym samym postępowa-
niu w sprawie oceny oddziaływania na środowisko podlegają przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać
na środowisko, określone w art. 51 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy Prawo ochrony środowiska. W uzupełnieniu tych
przepisów Rozporządzenie OOŚ określa w ż2 szczegółową listę przedsięwzięć podlegających z mocy prawa
obowiązkowi sporządzenia raportu. Są to tzw. przedsięwzięcia z grupy I. Rozporządzenie to w ż3 określa
również listę przedsięwzięć, na które obowiązek sporządzenia raportu może być nałożony, na podstawie art.
51 ust. 2 Poś, po przeprowadzeniu tzw. screeningu. Są to tzw. przedsięwzięcia z grupy II.
Od 28 lipca 2005 r. (tj. po wejściu w życie przepisów nowelizujących Poś) postępowanie w sprawie oceny
oddziaływania na środowisko przeprowadza się również dla przedsięwzięć tzw. III grupy, do których zaliczane
są zamierzenia budowlane i inne ingerencje w środowisko, których nie wymieniono w cyt. Rozporządzeniu,
ale mogą znacząco oddziaływać na obszary Natura 2000 (nowy pkt 3 w art. 51 ust. 1 Poś). Art. 46 ust 1 pkt 2
Poś stanowi, że realizacja takich przedsięwzięć jest możliwa wyłącznie po uzyskaniu decyzji o środowiskowych
uwarunkowaniach realizacji przedsięwzięcia, a art. 51 ust. 1 pkt. 3 przewiduje z kolei w stosunku do nich moż-
liwość nałożenia obowiązku sporządzenia raportu ooś.
Przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na gatunki lub siedliska chronione w ramach
sieci obszarów NATURA 2000
Jak już wspomniano każdy plan lub projekt przedsięwzięcia, które potencjalnie może oddziaływać bezpo-
średnio lub pośrednio na obszar sieci Natura 2000, podlega postępowaniu w sprawie oceny oddziaływania
na środowisko i wymaga uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Należy podkreślić, że obo-
wiązek przeprowadzenia takiego postępowania dotyczy oczywiście wszystkich przedsięwzięć mogących
znacząco oddziaływać na środowisko należących do grupy I lub grupy II (określonych w art. 51 ust. 1 pkt 1
i 2 Poś), ale także wszystkich innych inwestycji lub innych ingerencji w środowisku, jeśli ich realizacja może
znacząco oddziaływać na ten obszar  grupa III (tj. nie należących do kategorii wymienionych w ż 2 i 3 do
rozporządzenia OOŚ, ale mogących znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000).
9
W decyzjach Komisji Europejskiej z lata 2004/2005 dotyczących przedsięwzięć realizowanych na terenie naszego kraju wprowadzono dodat-
kowy warunek, że ocena wpływu danego przedsięwzięcia na obszary Natura 2000 powinna dotyczyć nie tylko obszarów już wyznaczonych, lub
planowanych do wyznaczenia i umieszczonych na liście przekazanej przez stroną polską do Komisji Europejskiej (zawierającej zarówno projektowane
obszary siedliskowe, jak i obszary ptasie wymienione w rozporządzeniu Ministra środowiska z dnia 21 lipca 2004 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony
ptaków Natura 2000), ale również obszarów z tzw.  listy marcowej z 2004 r. zwanej też  listą alternatywną (w wersji ang. shadow list ) o szerszym zasię-
gu, chyba że wyłączenie tych obszarów z listy oficjalnej może być uzasadnione w świetle celów Dyrektywy Ptasiej.
Zgodnie z przyjętym przez KE stanowiskiem, uwzględniającym wcześniejsze orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, ob-
szary istotne z punktu widzenia kryteriów określonych w Dyrektywie Siedliskowej, która stosuje się również do obszarów objętych Dyrektywą
Ptasią, są objęte specjalną ochroną do czasu ostatecznego zatwierdzenia przez KE listy krajowej zgodnie z tzw.  zasadą ostrożności
(precautionary principle) wynikającą z Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską.
Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01  Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA 15
I
IPPC CALOSC.indd 15 2006-03-22 12:43:28
P
P
C
C
A
L
O
S
C
.
i
n
d
d
1
5
2
0
0
6
-
0
3
-
2
2
1
2
:
4
3
:
2
8
MATERIAA
Y SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA
O postępowaniu w sprawie oceny oddziaływania na środowisko dla przedsięwzięć grupy III decyduje or-
gan właściwy do wydania jednej z decyzji spośród określonych w art. 46 ust. 4 pkt 2  9 ustawy Prawo ochro-
ny środowiska. Jeżeli organ wydający jedną z decyzji określonych w art. 46 ust. 4 pkt 2  9 Poś, uzna, iż takie
przedsięwzięcie może w znaczący sposób oddziaływać na obszar Natura 2000 i nie jest ono bezpośrednio
związane z ochroną tego obszaru lub nie wynika z tej ochrony, powinien wydać postanowienie o zawie-
szeniu postępowania do czasu uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (art. 46b Poś)10. No-
welizacja ustawy Poś z 24 lutego 2006 r. doprecyzowała, że działania takie podejmuje się także w przypadku
przyjęcia zgłoszenia.
Postanowienie o zawieszeniu postępowania wydawane jest  z uwagi na fakt, iż organem dysponującym
największą wiedzą na temat obszarów Natura 2000 jest wojewódzki konserwator przyrody  po zasięgnięciu
opinii wojewody. Postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko będzie wówczas prowadzone
na etapie wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (art. 46b ust. 2 Poś). Jest to sytuacja od-
wrotna, niż przy przedsięwzięciach mogących znacząco oddziaływać na środowisko. W takich przypadkach,
to inwestor powinien pilnować, czy planowane przez niego przedsięwzięcie podlega procedurze oceny i do-
łączyć do wniosku o wydanie decyzji stosowną dokumentację.
Po otrzymaniu postanowienia o zawieszeniu postępowania w sprawie wydania jednej z decyzji określo-
nych w art. 46 ust. 4 pkt 2  9 Poś, inwestor powinien zwrócić się do właściwego organu o wydanie decyzji
o środowiskowych uwarunkowaniach (właściwość organów będzie omówiona poniżej). W tym przypadku
procedura jest identyczna, jak dla przedsięwzięć, dla których obowiązek sporządzenia raportu może być
ustalony. Do wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach należy dołączyć tzw.  informa-
cję ekologiczną zawierającą dane określone w art. 49 ust. 3 Poś. Kolejnym etapem procedury OOŚ będzie
wydanie postanowienia o konieczności sporządzenia raportu i jego zakresie (art. 51 ust. 2 Poś).
Projekty podlegające zgłoszeniu
Zgodnie z art. 29 ust. 2 pkt. 12 ustawy Prawo budowlane, pozwolenia na budowę nie wymaga wykony-
wanie robót budowlanych polegających m.in. na:  przebudowie i remoncie dróg, torów i urządzeń kolejowych .
W takim przypadku prowadzenie robót budowlanych jest możliwe na podstawie zgłoszenia właściwemu
organowi (art. 30 ust. 1 ustawy Prawo budowlane).
Zgodnie z nowym art. 46 ust. 4a Poś wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach następuje tak-
że przed dokonaniem  dla przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (z I lub II gru-
py) oraz dla innych inwestycji, jeżeli mogą one znacząco oddziaływać na obszary Natura 2000 (z III grupy)
 zgłoszenia wykonywania robót budowlanych raz zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania obiektu budow-
lanego lub jego części. Rozwiązanie to zostało wprowadzone w celu wypełnienia wymogów Dyrektywy OOŚ
i umożliwienia przeprowadzenia postępowania OOŚ w stosunku do tego typu projektów, w szczególności
tych, które realizowane są z wykorzystaniem pomocowych środków z funduszy unijnych.
 Dzielenie projektów
Zgodnie z Dyrektywą OOŚ i wynikającymi z niej uregulowaniami, prawidłowo przeprowadzone postę-
powanie OOŚ powinno wykazać całościowy wpływ przedsięwzięcia inwestycyjnego na środowisko.
W przypadku przedsięwzięć powiązanych technologicznie niedopuszczalne jest zatem  dzielenie ich na
części i sporządzanie cząstkowych raportów OOŚ dla poszczególnych elementów przedsięwzięcia, które
znajdują się na obszarze właściwości jednego organu administracji właściwego do wydania decyzji o środo-
wiskowych uwarunkowaniach. W tym kontekście należy wskazać na postanowienia następujących przepisów
prawa polskiego:
1) art. 46 ust. 2a Poś   Przedsięwzięcia powiązane technologicznie kwalifikuje się jako jedno przedsięwzięcie,
także jeżeli są one realizowane przez różne podmioty ; oraz
2) Art. 32 ust. 1 ustawy Prawo budowlane   Pozwolenie na budowę lub rozbiórkę obiektu budowlanego
może by wydane po uprzednim:
- uzyskaniu przez inwestora, wymaganych przepisami szczególnymi, pozwoleń, uzgodnień lub opinii
innych organów.
3) Art. 33 ust. 1 ustawy Prawo budowlane   Pozwolenie na budowę dotyczy całego zamierzenia budow-
lanego. W przypadku zamierzenia budowlanego obejmującego więcej niż jeden obiekt, pozwolenie
na budowę może, na wniosek inwestora, dotyczyć wybranych obiektów lub zespołu obiektów, mogących
10
W przypadku planowanych przedsięwzięć, które mogą znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000 i nie są bezpośrednio związane z je-
go ochroną lub nie wynikają z tej ochrony, wymagane uprzednio zezwolenie na realizację przedsięwzięcia na obszarze Natura 2000 zastąpiono
decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach.
16 Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01  Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA
I
IPPC CALOSC.indd 16 2006-03-22 12:43:28
P
P
C
C
A
L
O
S
C
.
i
n
d
d
1
6
2
0
0
6
-
0
3
-
2
2
1
2
:
4
3
:
2
8
CZ
ŚĆ I. OCENY ODDZIAA
YWANIA NA ŚRODOWISKO
samodzielnie funkcjonować zgodnie z przeznaczeniem. Jeżeli pozwolenie na budowę dotyczy wybranych
obiektów lub zespołu obiektów, inwestor jest obowiązany przedstawić projekt zagospodarowania działki
lub terenu, o którym mowa w art. 34 ust. 3 pkt 1, dla całego zamierzenia budowlanego.
4) ż4 Rozporządzenia OOŚ   Parametry tego samego rodzaju, charakteryzujące skalę przedsięwzięcia i od-
noszące się do przedsięwzięć tego samego rodzaju położonych na terenie jednego zakładu lub obiektu,
istniejących i planowanych, sumuje się .
W przeważającej części projektów o dużej skali (dotyczy to przykładowo większości projektów współfi-
nansowanych z Funduszu Spójności) wykonawca przedsięwzięcia jest zobowiązany uzyskać więcej niż jedną
decyzją o pozwoleniu na budowę dla poszczególnych elementów projektu ubiegającego się o dofinansowa-
nie. Takie sytuacje mogą wystąpić jeśli:
1) wydanie decyzji leży w gestii kilku organów administracji ze względu na ich właściwość miejscową
lub/i
2) w przypadku zamierzenia budowlanego obejmującego więcej niż jeden obiekt, pozwolenie na budo-
wę dotyczy wybranych obiektów lub zespołu obiektów, mogących samodzielnie funkcjonować zgod-
nie z przeznaczeniem.
Postępowanie OOŚ dotyczyć będzie tylko tych elementów projektu, które zaliczają się do kategorii przed-
sięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko i które wymagają wydania określonych decyzji.
W raporcie OOŚ przygotowywanym dla takich wybranych projektów cząstkowych, powinna znalez
ć się in-
formacja, że dane przedsięwzięcie stanowi element większego projektu, wraz z krótką charakterystyką tego
projektu (opisując również te elementy, które nie wymagały przeprowadzenia procedury OOŚ).
Należy przyjąć, iż niektóre zadania inwestycyjne (działania) realizowane w ramach danego projektu (za-
mierzenia budowlanego lub innej ingerencji w środowisko), dla których inwestor zobowiązany jest uzyskać
oddzielne decyzje o pozwoleniu na budowę, są lub mogą być ze sobą powiązane technologicznie. W takim
przypadku stanowią one jedno przedsięwzięcie, dla którego przeprowadza się jedno postępowanie OOŚ.
W wielu przypadkach może jednak zaistnieć sytuacja, że nie wszystkie zadania złożonego projektu będą ze
sobą powiązane, a niektóre z nich mogą w ogóle nie podlegać obowiązkowi przeprowadzenia postępowa-
nia w sprawie OOŚ. W takim przypadku ilość postępowań OOŚ będzie zależeć od wyniku analizy przeprowa-
dzonej z wykorzystaniem zasad i kryteriów kwalifikowania przedsięwzięć do postępowania OOŚ określonych
w prawie polskim.
Podsumowując należy podkreślić, że wykonawca projektu złożonego (wielozadaniowego), będzie musiał
uzyskać jedną, bądz
kilka decyzji środowiskowych, w zależności od struktury i wzajemnych powiązań funk-
cjonalnych przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, składających się na ten projekt.
W przypadku gdy:
1) planowane przedsięwzięcia będą ze sobą powiązane technologicznie i będą realizowane na terenie
właściwości jednego organu (np. wójta), inwestor może uzyskać jedną decyzję o środowiskowych uwa-
runkowaniach;
2) planowane przedsięwzięcia będą od siebie niezależne (np. oczyszczalnia ścieków i składowisko od-
padów), należy uzyskać oddzielne decyzje środowiskowe ponieważ zgodnie z Poś i Dyrektyw OOŚ po-
stępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko zakończone decyzją środowiskową dotyczy
jednego, konkretnego przedsięwzięcia mogącego znacząco oddziaływać na środowisko.
3) jedno przedsięwzięcie należeć będzie do grupy I (zawsze wymagającej raportu OOŚ) a inne, niepo-
wiązane technologicznie i realizowane w innej lokalizacji, należeć będzie do grupy II (raport OOŚ na
podstawie postanowienia organu), postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko musi
być prowadzone oddzielnie, tym samym zostaną wydane oddzielne decyzje o środowiskowych uwa-
runkowaniach.
Biorąc powyższe pod uwagę, w celu dokonania całościowej oceny wpływu przedsięwzięcia na środowi-
sko, inwestor  występując z wnioskiem o wydanie poszczególnych decyzji  powinien przekazywać raport,
składający się z:
1) części ogólnej, w której zostanie dokonana analiza łącznego wpływu wszystkich elementów tego
projektu na środowisko uwzględniająca ich wzajemne oddziaływanie  ta część będzie niezmiennym
wstępem do raportów przygotowywanych na potrzeby elementów projektu wymagających przepro-
wadzenia postępowania OOŚ;
2) części zawierających właściwe raporty OOŚ sporządzane przed wydaniem decyzji dla przedsięwzięć
mogących znacząco oddziaływać na środowisko.
Jeśli inwestor realizuje przedsięwzięcie należące do grupy II, występując z wnioskiem o wydanie po-
szczególnych decyzji załącza informacje o planowanym przedsięwzięciu, o których mowa w art. 49 ust. 3
Poś uzupełnione o informacje o całym projekcie. Na podstawie informacji o planowanym przedsięwzięciu
Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01  Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA 17
I
IPPC CALOSC.indd 17 2006-03-22 12:43:28
P
P
C
C
A
L
O
S
C
.
i
n
d
d
1
7
2
0
0
6
-
0
3
-
2
2
1
2
:
4
3
:
2
8
MATERIAA
Y SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA
składanych razem z wnioskiem, organ właściwy do wydania decyzji, po zasięgnięciu opinii organu ochrony
środowiska oraz organu inspekcji sanitarnej, wydaje postanowienie czy raport OOŚ ma zostać sporządzony,
a jeśli tak, to w jakim zakresie.
Dokumentacja OOŚ
Wymagania dla wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach określiła ustawa nowe-
lizująca z dnia 18 maja 2005 r. Do wniosku należy dołączyć  informację ekologiczną , bądz
raport o oddzia-
ływaniu przedsięwzięcia na środowisko  w zależności od kategorii przedsięwzięcia  opracowane zgodnie
z ogólnymi, obowiązującymi także uprzednio zasadami. Dodatkowo do wniosku należy dołączyć odpowied-
nie materiały planistyczne, m.in. poświadczoną przez właściwy organ kopię mapy ewidencyjnej z zaznaczo-
nym przebiegiem granic terenu, którego dotyczy wniosek obejmującą obszar, na który będzie oddziaływać
przedsięwzięcie, a dla przedsięwzięć, dla których decyzję będzie wydawał wojewoda  także wyrys i wypis
z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, jeżeli plan taki został uchwalony (art. 46a ust. 4
Poś). Jest to szczególnie istotne z uwagi na wymaganie, by decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach była
wydawana po sprawdzeniu zgodności lokalizacji planowanego przedsięwzięcia z planem miejscowym.
W odniesieniu do dokumentacji dotyczącej oceny oddziaływania na środowisko, dołączanej do wniosku
o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, uszczegółowiono zarówno zakres  informacji ekolo-
gicznej , która powinna zawierać dane określone w art. 49 ust. 3 Poś, jak i zawartość raportu o oddziaływaniu
przedsięwzięcia na środowisko. Podstawowe informacje o planowanym przedsięwzięciu obejmować powinny
także dane o możliwym oddziaływaniu transgranicznym oraz o obszarach podlegających ochronie na pod-
stawie ustawy o ochronie przyrody, istniejących w zasięgu znaczącego oddziaływania planowanego przed-
sięwzięcia (nowy pkt 8 i 9 w art. 49 ust. 3 Poś). Informacje te są m.in. niezbędne dla przesądzenia o koniecz-
ności przeprowadzenia odpowiednich procedur oceny oddziaływania na środowisko (odpowiednio  w kon-
tekście transgranicznym oraz dla obszarów Natura 2000).
Doprecyzowano również wymagania dotyczące raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko,
w zakresie dotyczącym zabytków chronionych na podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad za-
bytkami. Oprócz dotychczas wymaganych informacji, w raporcie będzie musiał się znalez
ć także opis zabytków
znajdujących się w sąsiedztwie lub w bezpośrednim zasięgu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia,
wraz z analizą i oceną możliwych zagrożeń i szkód dla tych zabytków. Zabytki i krajobraz kulturowy będą musia-
ły być również uwzględnione w uzasadnieniu wybranego przez wnioskodawcę wariantu inwestycji (art. 52 ust.
1 pkt 4a i 5 Poś). Ponadto, dla dróg będących przedsięwzięciami zawsze wymagającymi sporządzenia raportu
o oddziaływaniu na środowisko, w raporcie trzeba będzie przedstawić założenia do ratowniczych badań ziden-
tyfikowanych zabytków znajdujących się na obszarze planowanego przedsięwzięcia i odkrywanych podczas
prac budowlanych, a także do programu zabezpieczenia tych zabytków przed negatywnym oddziaływaniem
planowanego przedsięwzięcia oraz ochrony krajobrazu kulturowego (nowy pkt 7a w art. 52 ust. 1 Poś).
Określone zostały również szczególne wymagania dla raportu o oddziaływaniu na środowisko dla przed-
sięwzięć mogących znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000. Dla tego rodzaju inwestycji informacje
zawarte w raporcie powinny uwzględniać przewidywane oddziaływanie analizowanych przez inwestora wa-
riantów w odniesieniu do siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt, dla których ochrony został
wyznaczony obszar Natura 2000 (nowy ust. 1b w art. 52 Poś). Nie należy także zapominać o omówionym już
powyżej ograniczeniu zakresu raportu dla tzw. przedsięwzięć z grupy III.
Dla przedsięwzięć liniowych do raportu należy dołączyć mapę  w skali określonej w zależności od cha-
rakteru obszaru, na którym ma być zlokalizowane dane przedsięwzięcie (nowy pkt 10a w art. 52 ust. 1 Poś).
Dla dróg oraz linii kolejowych należących do kategorii przedsięwzięć zawsze wymagających raportu o od-
działywaniu przedsięwzięcia na środowisko, mapa ma być sporządzona w skali co najmniej 1:25000. Dla wy-
żej wymienionych przedsięwzięć planowanych na obszarach podlegających ochronie na podstawie ustawy
o ochronie przyrody  skala ta ma wynosić minimum 1:10000, tj. tak jak przewiduje się to dla mapy dla planu
ochrony obszaru Natura 2000. Zgodnie z przepisem przejściowym (art. 9 ustawy nowelizującej), sporządze-
nie mapy w drugiej z podanych skal będzie wymagane dopiero po ustanowieniu planu ochrony.
Dodatkowo, w przypadku, gdy dla planowanego przedsięwzięcia konieczne będzie utworzenie obszaru
ograniczonego użytkowania, do raportu powinna być dołączona poświadczona przez właściwy organ kopia
mapy ewidencyjnej z zaznaczonym przebiegu granic terenu, na którym konieczne będzie utworzenie ob-
szaru ograniczonego użytkowania (nowy ust. 1c w art. 52 Poś). Pozwoli to na precyzyjne określenie granic
takiego obszaru. W przypadku spełnienia przesłanek określonych w art. 135 ust. 1 ustawy Prawo ochrony śro-
dowiska, konieczność utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania będzie stwierdzana w decyzji o środo-
wiskowych uwarunkowaniach.
18 Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01  Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA
I
IPPC CALOSC.indd 18 2006-03-22 12:43:28
P
P
C
C
A
L
O
S
C
.
i
n
d
d
1
8
2
0
0
6
-
0
3
-
2
2
1
2
:
4
3
:
2
8
CZ
ŚĆ I. OCENY ODDZIAA
YWANIA NA ŚRODOWISKO
Organy właściwe
Zgodnie z art. 46a ust. 7 Poś organem właściwym do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach
jest:
1) wojewoda11  dla przedsięwzięć, należących do grupy I, m. in. takich jak drogi, linie kolejowe12, linie elektro-
energetyczne i rurociągi, sztuczne zbiorniki wodne oraz przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać
na środowisko realizowanych na terenach zamkniętych i obszarach morskich oraz dla przedsięwzięć pole-
gających na zmianie lasu, nie stanowiącego własności Skarbu Państwa, na użytek rolny.
2) starosta  w przypadku scalania, podziału lub wymiany gruntów;
3) dyrektor regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych  dla zmiany lasu, stanowiącego własność Skarbu
Państwa, na użytek rolny,
4) wójt, burmistrz lub prezydent miasta  dla pozostałych przedsięwzięć13.
Jeżeli przedsięwzięcie wykracza poza obszar jednej gminy, decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach wy-
daje organ, na którego obszarze właściwości znajduje się największa część terenu, na którym ma być realizowa-
ne to przedsięwzięcie  w porozumieniu z pozostałymi zainteresowanymi organami (art. 46a ust. 8 Poś)14.
Strony postępowania
Strony postępowania o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach wyznaczane są na zasadach
ogólnych, określonych w KPA. W przypadku, gdy liczba potencjalnych stron będzie przekraczać 20, informa-
cje o czynnościach administracji publicznej podejmowanych w związku ze wszczęciem postępowania mogą
być przekazywane w drodze obwieszczenia zgodnie z art. 49 KPA (art. 46a ust. 5 Poś)  bez konieczności
indywidualnego powiadamiania stron.
Nie wyklucza to oczywiście możliwości występowania o uczestnictwo w takim postępowaniu, na pra-
wach strony, przez organizacje ekologiczne, które zgłosiły zastrzeżenia i wnioski w postępowaniu z udziałem
społeczeństwa. W takim przypadku nie ma jednak zastosowania ogólny przepis art. 31 KPA, stanowiący o in-
dywidualnym powiadamianiu organizacji o toczącym się postępowaniu oraz określający ogólne przesłanki
ich uczestnictwa w postępowaniu administracyjnym na prawach strony (art. 46a ust. 6 Poś).
Procedury związane
Kwalifikowanie przedsięwzięć do sporządzenia raportu  screening
W odniesieniu do przedsięwzięć tzw. grupy II i III właściwy organ administracji, powinien  na podstawie
informacji o planowanym przedsięwzięciu15 dołączonej do wniosku  czyli tzw.  screening u  uwzględniając
kryteria określone w ż5 Rozporządzenia OOŚ. Kwalifikowanie przedsięwzięć do sporządzania raportu OOŚ jest
etapem postępowania OOŚ, w którym właściwy organ dokonuje oceny, czy w stosunku do danego przedsię-
wzięcia mogącego znacząco oddziaływać na środowisko lub na obszar Natura 2000, wymagane jest sporządze-
nie raportu OOŚ. W przypadku przedsięwzięć grupy II kwalifikacji dokonuje się po zasięgnięciu opinii właści-
wego organu ochrony środowiska i organu inspekcji sanitarnej  dokonać oceny przedsięwzięcia.
Właściwy do przeprowadzenia postępowania organ16 stwierdza obowiązek sporządzenia raportu OOŚ
lub brak takiego obowiązku w formie postanowienia17, po zasięgnięciu opinii właściwych organów. Właściwy
organ określa również w tym samym postanowieniu zakresu raportu (tzw.  scoping ).
Właściwość organów wydających opinię, co do obowiązku sporządzenia raportu ooś i jego zakresu dla
przedsięwzięć z grupy II18, oraz dla pozostałych przedsięwzięć, z grupy III19 określają przepisy Poś. W więk-
szości przypadków organami opiniującymi są: właściwy miejscowo starosta oraz państwowy powiatowy in-
11
W przypadku tego typu przedsięwzięć wojewoda jest też, z reguły, organem właściwym do wydania póz
niejszych decyzji inwestycyjnych.
12
Dla przedsięwzięć liniowych (m.in. dróg i linii kolejowych) należących do  grupy I decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach wydaje
się dla całego przedsięwzięcia realizowanego w granicach jednego województwa (art. 46 ust. 1a zd. ost. Poś).
13
Podobnie, jak w przypadku wojewody, w tych przypadkach właściwość rzeczowa pokrywa się z w większości przypadków z właściwo-
ścią do wydania odpowiednich decyzji inwestycyjnych, określonych w art. 46 ust. 4 Poś.
14
Przykładowo dla sieci kanalizacyjnej bądz
wodociągowej planowanej do realizacji na terenie kilku gmin, organ gminy (wójt, burmistrz,
prezydent), na którego terenie gminy znajduje się największa część inwestycji może wydać jedną decyzją środowiskową w porozumieniu
z pozostałymi organami gmin sąsiednich.
15
Zakres określa art. 49 ust. 3 Poś,.
16
Art. 51 ust. 2 Poś.
17
Na postanowienie w tej sprawie przysługuje zażalenie.
18
Dla których obowiązek raportu może być ustalony.
19
Mogących znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000 (art. 51 ust. 3 Poś), które nie są bezpośrednio związane z ochroną tego obszaru
lub nie wynikają z tej ochrony.
Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01  Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA 19
I
IPPC CALOSC.indd 19 2006-03-22 12:43:29
P
P
C
C
A
L
O
S
C
.
i
n
d
d
1
9
2
0
0
6
-
0
3
-
2
2
1
2
:
4
3
:
2
9
MATERIAA
Y SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA
spektor sanitarny, dla przedsięwzięć realizowanych na obszarach morskich  dyrektor urzędu morskiego;
dla przedsięwzięć wymagających koncesji geologicznej  właściwy organ koncesyjny. Dodatkowo wskazano
odpowiednio wojewodę oraz dyrektora urzędu morskiego, jako organy wydające opinie co do konieczności
sporządzenia raportu i jego zakresu dla przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na obszar Natura
2000. Chodzi tu oczywiście o wszystkie przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na obszar Natura
2000, zarówno przedsięwzięcia z grupy II, jak i nie należące do tej kategorii przedsięwzięć.
Dodatkowo, z uwagi na rozbieżne interpretacje pojawiające się na gruncie przepisów uprzednio obowią-
zujących, doprecyzowano, iż postanowienie wydawane jest również w przypadku, gdy organ uzna, iż dla
danego przedsięwzięcia nie jest konieczne sporządzenie raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środo-
wisko (art. 51 ust. 2 Poś). Na oba postanowienia  tj. to nakładające obowiązek sporządzenia raportu, jak i to
stwierdzające brak takiej potrzeby  przysługuje zażalenie (art. 51 ust. 5 Poś). Dane o obu tych rozstrzygnię-
ciach powinny być także zamieszczane w publicznie dostępnym wykazie danych (art. 19 ust. 2 pkt 5 Poś).
Ustalenie zakresu raportu  scoping
Zakres raportu OOŚ został określony w art. 52 Poś, który transponuje do ustawodawstwa polskiego wy-
magania określone w art. 5(3) oraz Aneksie IV Dyrektywy OOŚ. Jednak przed złożeniem wniosku o wydanie
decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięć zaliczanych do grupy I możliwe jest  w okre-
ślonych w prawie przypadkach i w razie potrzeby  wystąpienie w trybie art. 49 ust. 1 Poś do organu właści-
wego do wydania decyzji z zapytaniem o określenie zakresu raportu. Zgodnie z art. 49 ust. 1a wystąpienie
z zapytaniem dla przedsięwzięć grupy I jest obligatoryjne, jeżeli przedsięwzięcie może transgranicznie od-
działywać na środowisko.
Do zapytania należy dołączyć informacje o planowanym przedsięwzięciu, zawierające w szczególności
dane wskazane w art. 49 ust. 3 Poś, dotyczące m.in. rodzaju, skali i usytuowaniu przedsięwzięcia, powierzch-
ni zajmowanej nieruchomości i jej pokrycia szatą roślinną, rodzaju technologii, wariantach przedsięwzięcia,
wykorzystywania wody i innych surowców, materiałów, paliw oraz energii, rozwiązań chroniących środo-
wisko, rodzajów i przewidywanej ilości wprowadzanych do środowiska substancji lub energii, możliwego
transgranicznego oddziaływaniu na środowisko oraz obszarów podlegających ochronie na podstawie usta-
wy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody znajdujących się w zasięgu znaczącego oddziaływania na
środowisko.
Z zapytaniem takim nie muszą natomiast występować realizatorzy przedsięwzięć z grupy II, gdyż organ
ustalając obowiązek sporządzenia raportu OOŚ powinien jednocześnie określić jego zakres. Dotyczy to także
przypadków przedsięwzięć z grupy III mogących znacząco oddziaływać na obszary Natura 2000.
W razie wystąpienia z zapytaniem, właściwy organ wydaje postanowienie ustalające zakres raportu. Na
postanowienie przysługuje stronom zażalenie.
Informacje określone w art. 49 ust. 3 Poś są również podstawą dla organu ochrony środowiska do wyda-
nia  w omówionym powyżej procesie screeningu  postanowienia:
a) stwierdzającego obowiązek sporządzenia raportu i określającego jego zakres lub
b) stwierdzającego brak obowiązku sporządzenia raportu.
Na ww. postanowienia przysługuje stronom zażalenie. Przed wydaniem jednego z ww. postanowień or-
gan właściwy do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach jest zobowiązany uzyskać opinię wła-
ściwych organów.
Należy pamiętać, że w nowelizacji Poś z 2005 r. wyłączono możliwość odstąpienia, przy określaniu zakre-
su raportu, od niektórych elementów raportu dla dróg oraz linii kolejowych, będących przedsięwzięciami za-
wsze wymagającymi raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko (art. 52 ust. 1a Poś). Natomiast
dla przedsięwzięć z grupy III wyraz
nie wskazano, iż zakres raportu, w przypadku stwierdzenia konieczności
jego sporządzenia, powinien być ograniczony do określenia oddziaływania przedsięwzięcia w odniesieniu
do siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt, dla których ochrony został wyznaczony obszar
Natura 2000 (art. 51 ust. 2a Poś).
Postanowienie o ustaleniu zakresu raportu wydaje się po zasięgnięciu opinii właściwego organu ochrony
środowiska oraz inspektora sanitarnego. W stosunku do przepisów obowiązujących przed 28 lipca 2005 r,
zmieniła się lista organów wydających opinię co do zakresu raportu. Generalnie, tak, jak uprzednio, opinia
ta jest wydawana przez wojewodę oraz państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego. Jednak dla
dróg oraz linii kolejowych organem opiniującym jest minister właściwy do spraw środowiska i odpowiedni
wojewódzki inspektor sanitarny. Ponieważ dla takich przedsięwzięć decyzję o środowiskowych uwarunkowa-
niach wydaje wojewoda, pozwala to na uniknięcie określonego w art. 383 Poś wyłączenia obowiązku zasię-
gnięcia opinii.
20 Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01  Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA
I
IPPC CALOSC.indd 20 2006-03-22 12:43:29
P
P
C
C
A
L
O
S
C
.
i
n
d
d
2
0
2
0
0
6
-
0
3
-
2
2
1
2
:
4
3
:
2
9
CZ
ŚĆ I. OCENY ODDZIAA
YWANIA NA ŚRODOWISKO
Dla przedsięwzięć realizowanych na obszarach morskich organem opiniującym jest dyrektor urzędu mor-
skiego, zaś dla przedsięwzięć wymagających koncesji geologicznej  właściwy organ koncesyjny, określony
w art. 16 ust. 1  2 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r.  Prawo geologiczne i górnicze.
Procedury ooś dla projektów mogących znacząco oddziaływać na gatunki lub siedliska
chronione w ramach sieci obszarów NATURA 2000
Pierwszym krokiem w procedurze oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko powinno być usta-
lenie, czy dane przedsięwzięcie może mieć wpływ na obszary sieci Natura 200020. Należy podkreślić, że po-
tencjalny, bezpośredni lub pośredni wpływ realizacji planu lub projektu przedsięwzięcia na stan obszaru
Natura 2000  nie dotyczy wyłącznie tych planów i zamierzeń inwestycyjnych, których realizacja będzie mieć
miejsce w granicach obszaru Natura 2000, ale również podejmowanych poza tym obszarem, jeśli mogłyby
na niego oddziaływać.
W przypadku przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na obszary Natura 2000, należących jed-
nocześnie do kategorii mogących znacząco oddziaływać na środowisko, ustalenie wpływu na obszar Natura
2000 może być elementem  klasycznego postępowania OOŚ (z pewnymi wyjątkami w zakresie właściwości
organów  co zostanie odrębnie omówione). W przypadkach gdy przedsięwzięcie nie należy ani do grupy
I ani grupy II) wymagane będzie przeprowadzenie oddzielnego postępowania w sprawie oceny wpływu pro-
jektu na obszary sieci Natura 2000.
Postępowania ooś dla przedsięwzięć z grupy III powinny być zasadniczo prowadzone podobnie, jak dla
przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, dla których obowiązek sporządzenia raportu
może być ustalony. Podlegają one zatem procedurze screening u oraz wymaganym uzgodnieniom, a w przy-
padku przesądzenia o konieczności sporządzenia raportu  także postępowaniu z udziałem społeczeństwa.
W stosunku do przepisów obowiązujących przed 28.07.2005 r. zmianie uległy zarówno kwestie procedural-
ne, jak i właściwość organów uzgadniających i opiniujących.
Jak już wspomniano, ciężar decyzji co do konieczności poddania procedurze oceny oddziaływania na
środowisko przedsięwzięcia z grupy III spoczywa na organie wydającym jedną z decyzji inwestycyjnych
określonych w art. 46 ust. 4 pkt 2  9 Poś. Organ ten powinien wziąć pod uwagę dwie przesłanki: po pierw-
sze planowane przedsięwzięcie nie może być związane z ochroną obszaru Natura 2000 ani wynikać z takiej
ochrony, pod drugie zaś  powinno istnieć prawdopodobieństwo znaczącego oddziaływania na warunki
funkcjonowania danego obszaru w wyniku realizacji takiego przedsięwzięcia.
W przypadku przedsięwzięć z I grupy lub tych z II grupy, dla których stwierdzono obowiązek sporządze-
nia raportu OOŚ, elementy raportu określone w art. 52 ust. 1 pkt. 4-7 Poś powinny uwzględniać przewidywa-
ne oddziaływanie analizowanych wariantów w odniesieniu do siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin
i zwierząt, dla których ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000. Jeśli w raporcie takich informacji nie
będzie, organ prowadzący postępowanie, w trybie przepisów KPA, powinien wezwać wnioskodawcę do uzu-
pełnienia raportu.
W przypadku przedsięwzięć III grupy zakres raportu OOŚ może i powinien być ograniczony do określenia
oddziaływania przedsięwzięcia w odniesieniu do siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt, dla
których ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000 (art. 51 ust. 2a Poś).
Jeżeli z postępowania w sprawie ooś wynika, iż skutki takie mogą wystąpić należy odmówić zgody na re-
alizację przedsięwzięcia. Istnieje jednak odstępstwo prawne zezwalające na realizację takich przedsięwzięć,
ale tylko w przypadku spełnienia łącznie następujących warunków:
1) za realizacją planu lub przedsięwzięcia przemawiają wymogi nadrzędnego interesu publicznego,
w tym wymogi o charakterze społecznym lub gospodarczym21,
oraz
2) dla planu lub przedsięwzięcia nie ma rozwiązań alternatywnych.
W takich przypadkach organ wydający decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach, zobowiązuje wnio-
skodawcą do wykonania kompensacji przyrodniczej ustalając jej zakres, miejsce, termin i sposób wykonania,
a następnie nadzorując jej realizację. Koszty wykonania kompensacji ponosi wnioskodawca.
20
W celu ułatwienia inwestorom identyfikacji położenia obszarów Natura 2000, Ministerstwo Środowiska umieściło na stronach interneto-
wych MŚ listy potencjalnych obszarów sieci Natura 2000 w Polsce http://www.mos.gov.pl/1strony tematyczne/natura2000/index.shtml.
21
Wprawdzie nie ma prawnej definicji  nadrzędnego interesu publicznego , jednakże należy przyjąć, że chodzi tu o cele publiczne w rozu-
mieniu art. 6 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, m.in.: drogi publiczne, linie kolejowe, oczyszczalnie ścieków,
kanalizacje, urządzenia służące ochronie środowiska. Należy podkreślić, że każdy przypadek wymaga indywidualnej oceny w tym zakresie.
Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01  Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA 21
I
IPPC CALOSC.indd 21 2006-03-22 12:43:29
P
P
C
C
A
L
O
S
C
.
i
n
d
d
2
1
2
0
0
6
-
0
3
-
2
2
1
2
:
4
3
:
2
9
MATERIAA
Y SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA
Gdy na obszarze sieci Natura 2000 występuje siedlisko lub gatunek o znaczeniu priorytetowym22, decyzja
o środowiskowych uwarunkowaniach może zostać wydana wyłącznie w celu:
1) ochrony zdrowia i życia ludzi;
2) zapewnienia bezpieczeństwa publicznego;
3) uzyskania korzystnych następstw o pierwszorzędnym znaczeniu dla środowiska przyrodniczego;
4) wynikającym z koniecznych wymogów nadrzędnego interesu publicznego, po uzyskaniu opinii Ko-
misji Europejskiej. W tym przypadku właściwy organ zwraca się do ministra właściwego do spraw śro-
dowiska o wystąpienie z wnioskiem do Komisji Europejskiej o wydanie przedmiotowej opinii, którą
należy traktować jako wiążącą,
a jednocześnie jeżeli zostały spełnione warunki przedstawione wcześniej.
Należy przy tym wyraz
nie podkreślić, iż każdy przypadek powinien być rozpatrywany indywidualnie 
z uwzględnieniem skali całego przedsięwzięcia, charakteru działań przewidzianych w ramach jego realizacji
i eksploatacji, wielkości przewidywanej emisji, rodzaju i skali jego możliwych oddziaływań na środowisko itp.
W tym kontekście niewskazane wydaje się stosowanie jako jedynych, kryteriów uzależniających możliwość
znaczącego oddziaływania inwestycji na obszar Natura 2000 od określonej odległości takiego obszaru od
planowanego przedsięwzięcia. Odległość jest oczywiście istotnym czynnikiem przy szacowaniu potencjal-
nego oddziaływania, ale nie powinna ona a priori przesądzać o poddaniu danego przedsięwzięcia proce-
durze oceny oddziaływania na środowisko23. Dla ustalenia konieczności poddania danego przedsięwzięcia
takiej procedurze istotna będzie natomiast wspomniana powyżej opinia wojewody, co do ewentualnego
oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na obszar Natura 2000  a więc de facto stanowisko wojewódz-
kiego konserwatora przyrody, działającego jako organ administracji zespolonej.
Istotnym problemem przy przeprowadzaniu procedury oceny oddziaływania przedsięwzięcia na obszary
Natura 2000 jest brak dokładnych opisów granic według działek ewidencyjnych tych obszarów. Powoduje
to trudności w jednoznacznym stwierdzeniu, czy dana inwestycja lub plan przedsięwzięcia leży w zasięgu
obszaru sieci Natura 2000 i czy może mieć na niego wpływ. W przypadku wątpliwości związanych z przebie-
giem granicy obszaru Natura 2000 oraz dokładnym ustaleniem wpływu inwestycji na ten obszar, do czasu
opracowania planów ochrony obszarów Natura 2000, w których określone zostaną szczegółowe opisy gra-
nic, właściwy organ (a także zainteresowany inwestor) powinien skonsultować się z właściwym wojewodą,
który jest organem koordynującym funkcjonowanie obszarów Natura 2000, w sprawie możliwości wystąpie-
nia znaczącego oddziaływania danego przedsięwzięcia na gatunki i siedliska chronione na tym obszarze.
Ocena skutków transgranicznych
W przypadkach, gdy realizacja danego przedsięwzięcia mogłaby znacząco oddziaływać na terytorium in-
nego państwa powstaje obowiązek  ustanowiony w art. 58 Poś  przeprowadzenia postępowania dotyczące-
go transgranicznego oddziaływania na środowisko24. Jeżeli organ przeprowadzający postępowanie w sprawie
oceny oddziaływania na środowisko stwierdzi możliwość wystąpienia takiego znaczącego transgranicznego
oddziaływania na środowisko powinien wydać postanowienie o przeprowadzeniu postępowania w tym za-
kresie25. W postanowieniu organ ustala:
1) zakres dokumentacji niezbędnej do przeprowadzenia tego postępowania oraz
2) obowiązek sporządzenia tej dokumentacji przez wnioskodawcą w języku państwa, na terytorium któ-
rego może oddziaływać przedsięwzięcie.
Na to postanowienie służy stronom zażalenie.
Dane dotyczące możliwego transgranicznego oddziaływania na środowisko powinny być jednym z ele-
mentów informacji o planowanym przedsięwzięciu, które inwestor jest zobowiązany przedstawić organowi
ochrony środowiska w celu uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach26. Dlatego w przypadku
projektów, które mogłyby oddziaływać transgraniczne i należą do grupy I, wnioskujący powinien obligato-
ryjnie wystąpić z zapytaniem o zakres raportu OOŚ27.
22
Gatunki o znaczeniu priorytetowym dla Wspólnot Europejskich są określone w Aneksie II do Dyrektywy Siedliskowej (zaznaczone
gwiazdką) oraz w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 16 maja 2005 r. w sprawie typow siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin
i zwierząt wymagających ochrony w formie wyznaczenia obszarów Natura 2000.
23
Można wskazać przedsięwzięcia realizowane w granicach obszaru Natura 2000, które nie będą wywierać żadnych skutków (np. remont istnie-
jącej przeprawy mostowej) na dany obszar, a jednocześnie inne położone w odległości nawet kilkunastu kilometrów, które takie oddziaływania mogą
powodować (np. zbiornik retencyjny, który zmieniając reżim przepływu wody, zaburzy funkcjonowanie środowiska w biegu rzeki poniżej).
24
Obowiązek ten nakłada również na Państwo Członkowskiego, na którego terenie przedsięwzięcie ma być realizowane art. 7 Dyrektywy OOŚ.
25
Szczegóły procedury postępowania transgranicznego określono w art. 58-70 Poś.
26
Art. 49 ust. 3 pkt 8 Poś.
27
Zgodnie z art. 49 ust. 1a Poś.
22 Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01  Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA
I
IPPC CALOSC.indd 22 2006-03-22 12:43:29
P
P
C
C
A
L
O
S
C
.
i
n
d
d
2
2
2
0
0
6
-
0
3
-
2
2
1
2
:
4
3
:
2
9
CZ
ŚĆ I. OCENY ODDZIAA
YWANIA NA ŚRODOWISKO
Umożliwia to rozpoczęcie postępowania dotyczącego transgranicznego oddziaływania na środowisko już
na etapie scoping u, a tym samym włączenie w określanie zakresu raportu, również właściwych organów
państwa (a także jego społeczeństwa), które jest narażone na znaczące oddziaływanie przedsięwzięcia reali-
zowanego na terytorium RP. Można będzie dzięki temu uniknąć rozbieżności oczekiwań  częstokroć bardzo
poważnych  odnośnie treści dokumentacji dotyczącej transgranicznego oddziaływania przedsięwzięcia, opra-
cowywanej, a następnie przedkładanej organom zainteresowanych państw na dalszym etapie procedury.
Przez dokumentację, o której mowa powyżej, rozumie się informacje zawierające dane, o których mowa
w art. 49 ust. 3 Poś oraz tą część raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, która umożliwi państwu
 na terytorium którego planowane przedsięwzięcie może oddziaływać  ocenę znaczenia tego oddziaływania
i w konsekwencji decyzję o uczestnictwie w postępowaniu w sprawie oceny oddziaływania na środowisko w kon-
tekście transgranicznym (nowy ust. 3 w art. 60 Poś). Zakres takiej dokumentacji, która musi być sporządzona
w języku państwa narażonego na potencjalne oddziaływanie, jest ustalany w postanowieniu o przeprowadze-
niu postępowania dotyczącego transgranicznego oddziaływania na środowisko (art. 60 ust. 1 pkt 1 Poś).
Po dostarczeniu przez inwestora wymaganej dokumentacji zostaje ona przekazana zainteresowanym
stronom przez właściwe organy, a uwagi złożone przez państwa uczestniczące w postępowaniu OOŚ oraz
wyniki konsultacji, organ właściwy do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach jest zobowiązany
rozpatrzyć.
Przepisy dotyczące postępowań ooś w kontekście transgranicznym28 również zostały objęte nowelizacją Poś
z dnia 18 maja 2005 r. W szczególności swoje odzwierciedlenie w procedurze postępowania dotyczącego trans-
granicznego oddziaływania na środowisko znalazło ustanowienie instrumentu, jakim jest decyzja o środowisko-
wych uwarunkowaniach realizacji przedsięwzięcia. Procedura w kontekście transgranicznym przeprowadzana
będzie jedynie na etapie wydawania tej decyzji, co powinno wydatnie skrócić proces przygotowania do realiza-
cji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko poza terytorium RP (art. 58 pkt 1 Poś).
W tym miejscu należy podkreślić, iż po w/w nowelizacji postępowanie dotyczące transgranicznego oddzia-
ływania na środowisko powinno być przeprowadzane  jeżeli jest to oczywiście uzasadnione skalą oddziały-
wania  w odniesieniu do wszystkich przedsięwzięć wymagających decyzji o środowiskowych uwarunkowa-
niach, a więc także tych z grupy III. Wydaje się jednak  z uwagi na niewielką z reguły skalę oddziaływania
tego typu przedsięwzięć  w praktyce postępowania takie będą podejmowane dosyć rzadko, zasadniczo
wyłącznie w odniesieniu do tych działań, które będą realizowane stricte w pasie granicznym, lub jego bezpo-
średnim sąsiedztwie.
Doprecyzowano także przepisy regulujące tryb postępowania dotyczącego transgranicznego oddziały-
wania na środowisko. Usunięto szereg luk i niejasności, powodujących liczne wątpliwości interpretacyjne.
Uporządkowane zostały m.in. zasady przekazywania raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
 Ministrowi Środowiska przez organ prowadzący postępowanie i dalej  organom państwa narażonego na
potencjalne oddziaływanie transgraniczne. Ustalono w szczególności, iż do Ministra Środowiska przekazy-
wany będzie cały raport, natomiast państwu narażonemu na oddziaływanie transgraniczne, z uwagi na wy-
sokie koszty tłumaczenia tekstów, przesyłać się będzie jedynie tę część, która pozwoli na dokonanie oceny
możliwego znaczącego oddziaływania na środowisko (art. 62 pkt 2 Poś).
Wyjaśniono niektóre pojęcia, które w uprzednim brzmieniu ustawy Prawo ochrony środowiska budziły
wątpliwości, takie jak np.  dokumentacja niezbędna do przeprowadzenia postępowania dotyczącego transgra-
nicznego oddziaływania na środowisko czy też  dokumentacja niezbędna do podjęcia działań, o których mowa
w art. 61 .
Wprowadzono obowiązkowe, w miejsce dotychczasowego fakultatywnego, zapytanie o zakres raportu dla
przedsięwzięć, dla których sporządzenie tego dokumentu jest zawsze wymagane (nowy ust. 1a w art. 49 Poś).
Uzupełniono również zakres danych, które powinna zawierać tzw.  informacja ekologiczna , określona w art. 49
ust. 3 ustawy Prawo ochrony środowiska, o zagadnienia możliwego transgranicznego oddziaływaniu plano-
wanego przedsięwzięcia. Zmiana ta ma na celu ułatwienie organowi właściwemu do wydania decyzji o środo-
wiskowych uwarunkowaniach przesądzenie, na możliwie najwcześniejszym etapie planowania inwestycji, czy
realizacja danego przedsięwzięcia powinna być poprzedzona procedurą w kontekście transgranicznym.
Ma to znaczenie zarówno w przypadku przedsięwzięć zawsze wymagających raportu, jak i przedsięwzięć,
dla których obowiązek sporządzenia raportu może być ustalony. Stwierdzenie możliwości transgranicznego,
znaczącego oddziaływania, dopiero na etapie analizy raportu o oddziaływaniu na środowisku, a tym samym
wszczęcie procedury w kontekście transgranicznym już po wydaniu postanowienia ustalającego zakres ra-
portu, pozbawiałoby organy i społeczeństwo państwa narażonego na oddziaływanie wpływu na zawartość
28
Wprowadzone zmiany dotyczą wyłącznie przypadków, gdy postępowanie dotyczące transgranicznego oddziaływania na środowisko pro-
wadzone jest dla przedsięwzięcia realizowanego na terytorium RP.
Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01  Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA 23
I
IPPC CALOSC.indd 23 2006-03-22 12:43:29
P
P
C
C
A
L
O
S
C
.
i
n
d
d
2
3
2
0
0
6
-
0
3
-
2
2
1
2
:
4
3
:
2
9
MATERIAA
Y SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA
dokumentacji OOŚ. Stanowiłoby to naruszenie przepisu nakazującego uwzględnienie uwag i wniosków tego
państwa w postanowieniu ustalającym zakres raportu, co może stanowić podstawę do stwierdzenia nieważ-
ności tego postanowienia w trybie art. 156 ż 1 pkt 2, w związku z art. 126 KPA.
Zgodnie z przepisami Konwencji z Espoo29, konsultacje mogą się rozpocząć po ukończeniu dokumenta-
cji oceny oddziaływania na środowisko, zawierającej przynajmniej informacje określone w Załączniku II do
Konwencji (które w świetle prawa polskiego są obligatoryjnymi elementami raportu). Dlatego też, w ustawie
nowelizującej wyraz
nie wskazano, iż wyniki konsultacji transgranicznych, wraz ze złożonymi, przez państwo
uczestniczące w postępowaniu w sprawie oceny oddziaływania na środowisko, uwagami i wnioskami dotyczą-
cymi raportu rozpatruje się dopiero przy wydawaniu decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, natomiast
przy wydawaniu postanowienia w sprawie ustalenia zakresu raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na
środowisko rozpatruje się uwagi i wnioski dotyczące tzw.  informacji ekologicznej (art. 64 Poś).
Uzgodnienia decyzji środowiskowej z organami ochrony środowiska
Kolejnym elementem procedury oceny oddziaływania na środowisko są uzgodnienia. Zgodnie z art. 48
ust. 2 Poś organ wydaje decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach po uzgodnieniu z właściwymi organami
prowadzonym w trybie art. 106 KPA. Dla przypomnienia należy dodać, iż uzgodnienie należy przeprowadzić
zarówno dla przedsięwzięć, dla których sporządzany jest raport o oddziaływaniu na środowisko, jak i dla
przedsięwzięć, dla których organ postanowił o braku konieczności wykonania takiego raportu.
Organami uzgadniającymi wydanie decyzji są:
a) dla przedsięwzięć z I grupy wojewoda oraz państwowy wojewódzki inspektor sanitarny,
b) dla przedsięwzięć z tzw. II grupy starosta oraz państwowy powiatowy inspektor sanitarny,
c) dla przedsięwzięć drogowych i kolejowych należących do I grupy minister właściwy do spraw środo-
wiska oraz państwowy wojewódzki inspektor sanitarny.
Ponadto, dla przedsięwzięć realizowanych na obszarach morskich organem uzgadniającym jest dyrektor
urzędu morskiego, zaś dla przedsięwzięć wymagających koncesji geologicznej  właściwy organ koncesyjny,
określony w art. 16 ust. 1  2 ustawy Prawo geologiczne i górnicze.
Dla przedsięwzięć, które mogą znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000 organami uzgadniającymi są:
a) dla przedsięwzięć z I lub II grupy  wojewoda, a na obszarach morskich  dyrektor urzędu morskie-
go, oraz odpowiednio  państwowy wojewódzki inspektor sanitarny (I grupa) lub państwowy po-
wiatowy inspektor sanitarny (II grupa),
b) dla przedsięwzięć należących do tzw. III grupy (art. 51 ust. 1 pkt 3 Poś)  wojewoda, a na obszarach
morskich dyrektor urzędu morskiego;
c) dla przedsięwzięć, dla których organ wydający decyzję stwierdził brak konieczności wykonania rapor-
tu (art. 48 ust. 2 pkt 1 Poś)  starosta i państwowy powiatowy inspektor sanitarny.
Dla niektórych rodzajów przedsięwzięć ustawa nowelizująca wprowadziła odmienną właściwość orga-
nów uzgadniających  analogicznie, jak ma to miejsce przy opiniowaniu co do konieczności sporządzenia
bądz
zakresu raportu (art. 48 ust. 2 pkt 2  5 Poś). W odniesieniu do dróg i linii kolejowych, będących przed-
sięwzięciami zawsze wymagającymi raportu o oddziaływaniu na środowisko, organem uzgadniającym jest
minister właściwy do spraw środowiska oraz państwowy wojewódzki inspektor sanitarny. Takie określenie
organu ma na celu uniknięcie wyłączenia obowiązku uzgodnienia na mocy art. 383 ustawy Prawo ochro-
ny środowiska. Jednak zgodnie ze wskazaną powyżej normą, wyłączenie takie nastąpi w przypadku zawsze
wymagających raportu o oddziaływaniu na środowisko pozostałych przedsięwzięć liniowych oraz dużych
zbiorników wodnych. Analogicznie, jak ma to miejsce w przypadku organów opiniujących, również powyżej
wskazana właściwość organów uzgadniających jest właściwością wyłączną.
W przypadku przedsięwzięć liniowych, oddziałujących na obszar Natura 2000, realizowanych na obszarach
morskich oraz wymagających koncesji geologicznej, nie ma zastosowania generalna zasada uzgadniania przez
właściwe organy ochrony środowiska oraz inspekcji sanitarnej. Jedyna kumulacja właściwości organów uzgad-
niających może nastąpić w przypadku należących do kategorii zawsze wymagających raportu dróg oraz linii
kolejowych mogących znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000, gdzie organem opiniującym będzie za-
równo minister właściwy do spraw środowiska i państwowy wojewódzki inspektor sanitarny, jak i wojewoda.
Oprócz wymaganej dotychczas dokumentacji oceny oddziaływania na środowisko (informacja, bądz
ra-
port) oraz wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, organ występujący o uzgodnienie
powinien również przedłożyć wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, jeżeli
plan ten został uchwalony (art. 48 ust. 3 Poś).
29
Konwencja o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym, sporządzona w Espoo dnia 25 lutego 1991 r. (Dz. U.
z 1999 r. Nr 96, poz. 1110).
24 Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01  Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA
I
IPPC CALOSC.indd 24 2006-03-22 12:43:30
P
P
C
C
A
L
O
S
C
.
i
n
d
d
2
4
2
0
0
6
-
0
3
-
2
2
1
2
:
4
3
:
3
0
CZ
ŚĆ I. OCENY ODDZIAA
YWANIA NA ŚRODOWISKO
W każdym przypadku uzgodnienie ma być dokonywane w drodze postanowienia, na które przysługuje
zażalenie, w trybie art. 106 KPA.
Wydanie decyzji bez uzyskania wymaganych prawem stanowisk innych organów jest przesłanką do:
1) wniesienia odwołania od decyzji przez strony postępowania,
2) stwierdzenia nieważności decyzji na podstawie 156 ż1 pkt 7 KPA w zw. z art. 11 Poś.
Postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności wszczyna się z urzędu lub na żądanie strony.
Konsultacje społeczne
Istotnym elementem postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko są konsultacje społecz-
ne. Analogicznie, jak pod rządami wcześniejszych przepisów, postępowanie z udziałem społeczeństwa pro-
wadzone jest wyłącznie w przypadkach, gdy obowiązek sporządzania raportu o oddziaływaniu przedsięwzię-
cia na środowisko wynika z mocy prawa lub został nałożony postanowieniem właściwego organu.
Sam tryb postępowania z udziałem społeczeństwa zasadniczo nie uległ zmianie po wejściu w życie usta-
wy nowelizującej, z paroma wyjątkami. Po pierwsze, z uwagi na trudności z wykazaniem, w ramach ubie-
gania się o dofinansowanie ze środków Funduszu Spójności, przeprowadzenia postępowania z udziałem
społeczeństwa dla przedsięwzięć związanych z liniami kolejowymi położonymi na terenach zamkniętych,
wprowadzono wyjątek odnośnie zakazu konsultacji społecznych na wymienionych terenach. Postępowanie
takie będzie mogło być prowadzone w ramach procedury OOŚ dla linii kolejowych położonych na terenach
zamkniętych, jeżeli informacjom o tych liniach nie przyznano klauzuli tajności30 (art. 37 Poś).
W odniesieniu do otwartych dla społeczeństwa rozpraw administracyjnych, które mogą być przeprowa-
dzane w ramach konsultacji społecznych, wprowadzono obowiązek ogłoszenia o terminie, miejscu i przed-
miocie takiej rozprawy, wynikający z art. 91 ż 3 KPA (art. 32 ust. 1 pkt 2 Poś).
Ponadto, wprowadzono również obowiązek poinformowania, przy ogłaszaniu o rozpoczęciu postępo-
wania z udziałem społeczeństwa, o postępowaniu dotyczącym transgranicznego oddziaływania na środowisko
planowanego przedsięwzięcia, jeżeli takie postępowanie zostało wszczęte (art. 32 ust. 1 pkt 1 Poś).
Najbardziej kontrowersyjna z wprowadzonych przez ustawę nowelizującą zmian w zakresie udziału spo-
łeczeństwa w postępowaniu w sprawie ochrony środowiska dotyczy możliwości udziału organizacji ekolo-
gicznych na prawach strony w postępowaniu zmierzającym do wydania decyzji o środowiskowych uwarunko-
waniach. Do ustawy Prawo ochrony środowiska została wprowadzona dodatkowa, obok konieczności powo-
łania się na miejsce swojego działania, przesłanka uczestnictwa takich organizacji w postępowaniu.
Przepisy Poś przewidują następujące formy udziału organizacji ekologicznych w postępowaniu w spra-
wie ochrony środowiska:
1) w ramach konsultacji społecznych  każda organizacja, bez względu na swoje cele i miejsce działania,
ma prawo składania uwag i wniosków w postępowaniu prowadzonym z udziałem społeczeństwa (art.
31 Poś);
2) na prawach strony  na podstawie art. 33 ust.1 Poś, który stanowi, że w postępowaniu w sprawie OOŚ na
prawach strony mogą wziąć udział jedynie te organizacje ekologiczne, które złożyły uwagi lub wnioski
w ramach konsultacji społecznych oraz które uzasadnią to miejscem swojego działania.
Zmiany te mają w założeniu zapobiec, częstemu pod rządami uprzednich przepisów, zgłaszaniu przez
organizacje ekologiczne zastrzeżeń co do planowanego przedsięwzięcia dopiero w postępowaniu odwo-
ławczym od już wydanej decyzji, a tym samym blokowaniu procesu inwestycyjnego.
Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach
Ustawa nowelizująca z dnia 18 maja 2005 r. wprowadziła zasadniczą zmianą w zakresie postępowania
w sprawie oceny oddziaływania przedsięwzięć na środowisko. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 46 ust. 1 Poś,
realizacja planowanego przedsięwzięcia mogącego znacząco oddziaływać na środowisko (wymienionego
w rozporządzeniu OOŚ) lub inwestycji mogącej znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000, nie będącej
przedsięwzięciem mogącym znacząco oddziaływać na środowisko, jest dopuszczalna wyłącznie po uzyska-
niu decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizacją przedsięwzięcia, zwanej dalej również
decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach. Oznacza to, że uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunko-
waniach  stanowiące końcowy etap postępowania OOŚ  jest warunkiem koniecznym realizacji wszystkich
przedsięwzięć, które w myśl przepisów ustawy Prawo ochrony środowiska wymagają postępowania w spra-
wie oceny oddziaływania na środowisko (art. 46 ust. 1 Poś).
31
Chodzi tu o linie kolejowe określone w Decyzji Nr 42 Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 28 grudnia 2000 r. w sprawie usta-
lenia terenów, przez które przebiegają linie kolejowe, jako terenów zamkniętych (Dz. Urz. MTiGM z 2000 r., Nr 7, poz. 49).
Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01  Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA 25
I
IPPC CALOSC.indd 25 2006-03-22 12:43:30
P
P
C
C
A
L
O
S
C
.
i
n
d
d
2
5
2
0
0
6
-
0
3
-
2
2
1
2
:
4
3
:
3
0
MATERIAA
Y SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA
Wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach wymaga przeprowadzenia postępowania w sprawie
oceny oddziaływania na środowisko. Postępowanie takie przeprowadza się wyłącznie na etapie wydawania
decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (a nie, jak dotychczas  na etapie wydawania decyzji inwesty-
cyjnych określonych w art. 46 ust. 4 Poś). W celu wyeliminowania ewentualnych wątpliwości, ustawa Prawo
ochrony środowiska wyraz
nie wskazuje, iż postępowanie OOŚ jest przeprowadzane dla tego samego przed-
sięwzięcia tylko raz (art. 46 ust. 3 Poś).
Głównym celem wprowadzenia tego rozwiązania formalno-prawnego było oderwanie postępowania
OOŚ od postępowań w sprawie tzw. decyzji inwestycyjnych (decyzji o warunkach zabudowy, decyzji o po-
zwoleniu na budowę). Umożliwia to inwestorom przeprowadzanie postępowania OOŚ na dogodnym dla nich
etapie realizacji przedsięwzięcia, jednakże w każdym razie przed uzyskaniem jednej z decyzji, bądz
dokona-
niem zgłoszenia wskazanych poniżej:
a) o pozwoleniu na budowę, o zatwierdzeniu projektu budowlanego oraz o pozwoleniu na wznowienie
robót budowlanych,
b) pozwolenia wodnoprawnego na wykonanie urządzeń wodnych,
c) decyzji ustalającej warunki prowadzenia robót polegających na regulacji wód oraz budowie wałów
przeciwpowodziowych, a także robót melioracyjnych, odwodnień budowlanych oraz innych robót
ziemnych zmieniających stosunki wodne na terenach o szczególnych wartościach przyrodniczych,
d) ustaleniu lokalizacji autostrady,
e) ustaleniu lokalizacji drogi krajowej,
f ) zgłoszenia na prowadzenie robót budowlanych lub zmianą sposobu użytkowania, (art. 46 ust
4a Poś).
Nałożenie obowiązku uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach przed zgłoszeniem miało na
celu zapobieżenie wyłączaniu z procedury oceny oddziaływania na środowisko, niektórych przedsięwzięć
mogących znacząco oddziaływać na środowisko (jak np. podlegających jedynie zgłoszeniu: modernizacji
dróg czy też linii kolejowych, bądz
też instalowania instalacji emitujących pola elektromagnetyczne).
Wskazany powyżej wymóg uprzedniego uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach nie do-
tyczy decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (przez które należy rozumieć również de-
cyzje o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego), które mogą być uzyskiwane zarówno przed, jak i po
otrzymaniu decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Jednakże biorąc pod uwagę, że te decyzje, tak jak
i decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach wiążą organ wydający pozwolenie na budowę, ich treści i po-
stanowienia nie mogą być ze sobą sprzeczne. Należy przy tym brać pod uwagę fakt, że w ramach postępo-
wania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko organ powinien przeprowadzić analizę co najmniej kilku
wariantów realizacji przedsięwzięcia. Wydaje się zatem, że jego lokalizacja (warunki zabudowy) nie może być
już wcześniej przesądzona. Z drugiej strony, biorąc pod uwagę, że decyzja o warunkach zabudowy zastępuje
miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, a decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach musi być
zgodna z planem, wskazane byłoby przeprowadzenie postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środo-
wisko po ustaleniu warunków zabudowy.
Postępowanie administracyjne w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach wszczyna
się na wniosek podmiotu planującego realizację przedsięwzięcia. Do wniosku należy dołączyć:
1) poświadczoną przez właściwy organ kopię mapy ewidencyjnej z zaznaczonym przebiegiem granic tere-
nu, którego dotyczy wniosek, oraz obejmującej obszar, na który będzie oddziaływać przedsięwzięcie,
2) wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, jeżeli został uchwalony (dla
przedsięwzięć dla których organem właściwym jest wojewoda),
3) raport OOŚ lub informację o której mowa a art. 49 ust.3 Poś (dla przedsięwzięć z grupy II i III), jeżeli
obowiązek sporządzenia raportu OOŚ nie został określony.
Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach powinna określać rodzaj i miejsce realizacji danego przed-
sięwzięcia, warunki wykorzystywania terenu w fazie realizacji i eksploatacji (ze szczególnym uwzględnieniem
konieczności ochrony cennych wartości przyrodniczych, zasobów naturalnych i zabytków oraz ograniczenia
uciążliwości dla terenów sąsiednich), wymagania dotyczące ochrony środowiska konieczne do uwzględnie-
nia w projekcie budowlanym, a także, w miarę potrzeby, wymogi w zakresie przeciwdziałania skutkom awarii
przemysłowych oraz w zakresie ograniczania transgranicznego oddziaływania na środowisko oraz potrzebę
utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania (art. 56 ust. 2 Poś). Dodatkowo do decyzji będzie dołączana,
w formie załącznika, charakterystyka całego przedsięwzięcia (ust. 3 w art. 56 Poś).
Podobnie, jak miało to miejsce uprzednio w przypadku decyzji o pozwoleniu na budowę, w drodze de-
cyzji o środowiskowych uwarunkowaniach mogą być nałożone na wnioskodawcę obowiązki dotyczące za-
pobiegania, ograniczania oraz monitorowania oddziaływania na środowisko, przeprowadzenia kompensacji
przyrodniczej, a także przedstawienia analizy porealizacyjnej (nowy ust. 4 w art. 56 Poś).
26 Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01  Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA
I
IPPC CALOSC.indd 26 2006-03-22 12:43:30
P
P
C
C
A
L
O
S
C
.
i
n
d
d
2
6
2
0
0
6
-
0
3
-
2
2
1
2
:
4
3
:
3
0
CZ
ŚĆ I. OCENY ODDZIAA
YWANIA NA ŚRODOWISKO
Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach wymaga uzasadnienia (nowy ust. 7 i 8 w art. 56 Poś). Dane
o wydanej decyzji powinny być umieszczane w publicznie dostępnym wykazie, a dla przedsięwzięć, dla któ-
rych było przeprowadzane postępowanie z udziałem społeczeństwa, informacja o umieszczeniu danych
w wykazie powinna być podana do publicznej wiadomości przez organ, który wydał decyzję (art. 32 ust. 2
Poś). Takie same zasady obowiązują obecnie w stosunku do decyzji inwestycyjnych, na etapie wydawania
których jest prowadzone postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko.
Wniosek o wydanie kolejnych decyzji o charakterze inwestycyjnym, określonych w art. 46 ust. 4 pkt 2
 9, zasadniczo powinien być złożony nie póz
niej niż po upływie dwóch lat od uprawomocnienia się decyzji
o środowiskowych uwarunkowaniach (nowy ust. 4b w art. 46 Poś). W odniesieniu do przedsięwzięć, których
realizacja przebiega etapowo, wprowadzono jednak możliwość wydłużenia tego terminu  o kolejne dwa
lata  oczywiście jedynie wówczas, gdy warunki określone w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach nie
ulegną zmianie (nowy ust. 4c w art. 46 Poś).
Wskazane powyżej wymagania oraz termin obowiązywania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach
odnoszą się również do ww. zgłoszenia prowadzenia robót budowlanych lub zmiany sposobu użytkowania.
Decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach należy dołączyć do wniosku o wydanie którejkolwiek
z w/w decyzji inwestycyjnych. Określone w niej warunki dotyczące ochrony środowiska, są wiążące dla orga-
nu wydającego kolejne decyzje w dalszych etapach procesu inwestycyjnego danego przedsięwzięcia (nowy
ust. 9 w art. 56 Poś). Pomimo, iż ustawa nowelizująca nie wprowadza obowiązku dołączenia decyzji o środowi-
skowych uwarunkowaniach do zgłoszenia budowy lub wykonywania robót budowlanych, ani do zgłoszenia
zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części, nie ulega wątpliwości, iż należy dopeł-
nić tego obowiązku w celu udowodnienia przed organem administracji architektoniczno-budowlanej faktu
uzyskania tej decyzji przed dokonaniem zgłoszenia (co z kolei jest wymagane prawem).
Zgodnie z wprowadzoną w drodze ustawy nowelizującej zmianą w ustawie z dnia 16 kwietnia 2004 r.
o ochronie przyrody, decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach zastąpiła zezwolenie wojewody (albo dy-
rektora urzędu morskiego  na obszarach morskich), określone w art. 34 wyżej wymienionej ustawy (art.
8 pkt 2 ustawy nowelizującej). Zezwolenie takie wydawane jest w razie możliwości wystąpienia negatyw-
nego oddziaływania stwierdzonej na podstawie wyników postępowania w sprawie oceny oddziaływania na
środowisko, gdy za jego wydaniem przemawiają za tym konieczne wymogi nadrzędnego interesu publicz-
nego, w tym wymogi o charakterze społecznym lub gospodarczym, i wobec braku rozwiązań alternatyw-
nych. Zastąpienie przedmiotowego zezwolenia decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach może nastąpić
wyłącznie w przypadku spełnienia wyżej wymienionych przesłanek określonych w art. 34 ustawy o ochronie
przyrody. Uznanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach za zezwolenie wymagane ustawą o ochronie
przyrody, eliminuje konieczność dwukrotnego podejmowania podobnych rozstrzygnięć w sprawie przed-
sięwzięć mogących w sposób znaczący oddziaływać na obszary Natura 2000.
Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach z reguły wydawana jest na wniosek inwestora (nowy art.
46a ust. 1 Poś). Jedyny wyjątek w tym zakresie dotyczy przedsięwzięć polegających na scalaniu i wymianie
gruntów, ze względu na fakt, iż decyzja o zatwierdzeniu projektu scalenia lub wymiany gruntów, jako jedyna
z decyzji inwestycyjnych może być wydawana z urzędu. Dlatego też, dla tego typu przedsięwzięć, decyzja
o środowiskowych uwarunkowaniach również wydawana jest z urzędu (art. 46a ust. 2 Poś).
Sporządzenie tzw.  informacji ekologicznej , zawierającej dane określone w art. 49 ust. 3 ustawy Prawo
ochrony środowiska należeć będzie wówczas do organu właściwego do wydania decyzji o środowiskowych
uwarunkowaniach (jest to ten sam organ, który jest właściwy do wydania decyzji zatwierdzającej projekt
scalenia lub wymiany gruntów, tj. starosta). Jednakże decyzja o zatwierdzeniu projektu scalenia lub wymia-
ny gruntów może być również wydawana na wniosek. W takim przypadku, jeżeli zostanie złożony wniosek
o wydanie takiej decyzji, postępowanie ma być zawieszane do czasu uzyskania przez wnioskodawcę decy-
zji o środowiskowych uwarunkowaniach (art. 46a ust. 3 Poś). Wówczas wnioskodawca obowiązany będzie do
sporządzenia wyżej wymienionej  informacji ekologicznej i do wystąpienia z wnioskiem o wydanie decyzji
o środowiskowych uwarunkowaniach.
W lutym 2006 r. dokonano kolejnej nowelizacji przepisów Poś w zakresie postępowania w sprawie oceny
oddziaływania na środowisko planowanych przedsięwzięć. Zmiany te mają charakter porządkowy i likwidują
luki w procedurze. W art. 46 w ust. 4b Poś nałożono obowiązek dołączenia decyzji o środowiskowych uwa-
runkowaniach do zgłoszenia robót budowlanych, bądz
też zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania. Uzyska-
nie decyzji jest wymagane przed dokonaniem zgłoszenia, a wyegzekwowanie tego obowiązku bez przepisu
wymagającego dołączenia do zgłoszenia decyzji środowiskowej, byłoby znacznie utrudnione.
Podobny cel ma również zmiana w art. 46b Poś (nowy ust. 1a i zmiana ust. 2). Zlikwidowana została luka
prawna utrudniająca postępowanie w przypadku planowanej realizacji przedsięwzięcia nienależącego do
kategorii mogących znacząco oddziaływać na środowisko, ale mogącego znacząco oddziaływać na obszar
Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01  Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA 27
I
IPPC CALOSC.indd 27 2006-03-22 12:43:30
P
P
C
C
A
L
O
S
C
.
i
n
d
d
2
7
2
0
0
6
-
0
3
-
2
2
1
2
:
4
3
:
3
0
MATERIAA
Y SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA
Natura 2000 ze względu na brak procedury, która byłaby stosowana przy dokonywaniu zgłoszenia robót bu-
dowlanych bądz
też zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania dla tego przedsięwzięcia. Zmiana wprowadza
przepis upoważniający organ przyjmujący zgłoszenie do nałożenia na zgłaszającego obowiązku uzyskania
decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.
Charakter porządkowy ma także zmiana polegająca na dodaniu odesłania do pkt 3 ust. 2 w art. 50 Poś.
Informacje zawierające dane o planowanym przedsięwzięciu, określone w art. 49 ust. 3, należy dołączyć do
wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zarówno dla przedsięwzięć określonych
w art. 51 ust. 1 pkt 2, jak i przedsięwzięć określonych w art. 51 ust. 1 pkt 3 Poś.
Uzasadnienie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach
Zgodnie z wymogami Dyrektywy OOŚ, Komisja Europejska przywiązuje dużą wagę do uzasadnienia mo-
tywów danego rozstrzygnięcia i odniesienia się przez organ do wszelkich aspektów zgromadzonego w spra-
wie materiału. Biorąc pod uwagę uprawnienia kontrolne organów unijnych i ryzyko poddania Polski proce-
durze stwierdzenia niezgodności z wymogami prawa unijnego (zarówno w kwestii transpozycji przepisów,
jak i ich praktycznego stosowania), konieczne jest zwracanie szczególnej uwagi na formalno-prawne i pro-
ceduralne aspekty przebiegu postępowania administracyjnego w sprawie OOŚ, jak również na zapewnienie,
aby w uzasadnieniu podjętej decyzji przebieg tej procedury był odpowiednio opisany oraz by zawierało ono
odniesienie do wszystkich uwag i wniosków zgłoszonych w związku z udziałem społeczeństwa, a także usto-
sunkowanie się do wszystkich stanowisk organów zaangażowanych w postępowaniu.
Sytuacja, w której organy opiniujące konieczność sporządzenia raportu zajmują sprzeczne stanowiska,
natomiast organ wydający postanowienie nie odnosi się do tego faktu w uzasadnieniu, lub gdy brakuje
w uzasadnieniu informacji o sposobie wykorzystania uwag i wniosków, stanowi naruszenie przepisów po-
stępowania administracyjnego, a tym samym niebezpieczeństwo zakwestionowania wyników postępowania
OOŚ przez inne strony, a tym samym zagrożona może zostać realizacja całego projektu31.
W celu realizacji przez organy wydające decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach powyższego postu-
latu wskazane jest powoływanie się w uzasadnieniach decyzji na następujące przepisy prawa:
1) art. 107 ż 3 KPA stanowiący, iż uzasadnienie faktyczne decyzji powinno w szczególności zawierać wska-
zanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, oraz przyczyn, z po-
wodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej natomiast uzasadnienie
prawne  wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji, z przytoczeniem przepisów prawa;
2) art. 56 ust. 7 i 8 Poś, zgodnie z którymi uzasadnienie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, nieza-
leżnie od wymaga wynikających z przepisów KPA, powinno zawierać informacje o sposobie wykorzy-
stania uwag i wniosków zgłoszonych w związku z udziałem społeczeństwa oraz informacje dotyczące
konieczności wykonania analizy porealizacyjnej.
Sprawozdawczość
Dodatkowo, w kontekście zmian dotyczących procedur oceny oddziaływania na środowisko, należy
wspomnieć o nałożeniu na organy właściwe do spraw OOŚ obowiązku corocznego przekazywania Ministro-
wi Środowiska informacji o prowadzonych przez siebie postępowaniach w sprawie oceny oddziaływania na
środowisko, w tym o jakości sporządzonej w ramach tych postępowań dokumentacji (nowy art. 24a Poś).
Szczegółowy zakres przekazywanych informacji, a także kryteria oceny jakości dokumentacji oceny od-
działywania na środowisko, zostanie określony w rozporządzeniu ministra właściwego do spraw środowiska.
Pozyskane przez ministra dane będą wprowadzane do wdrażanej obecnie w Ministerstwie Środowiska bazy
danych zawierającej informacje o procedurach ocen oddziaływania na środowisko (INFOOS).
I. 3. Postępowanie OOŚ w projektach finansowanych z funduszy
unijnych
Ochrona środowiska odgrywa kluczową rolę wśród polityk Wspólnot Europejskich. Dlatego też Komisja
Europejska przywiązuje ogromną wagę do prawidłowego przeprowadzenia postępowania OOŚ dla projek-
tów współfinansowanych z instrumentów polityki strukturalnej. Z tego względu, biorąc takie pod uwagę
skalę projektów Funduszu Spójności i wielkość środków finansowych przekazywanych przez WE z tego in-
31
Dotyczy to w szczególności projektów współfinansowanych przez system Funduszu Spójności czy Funduszu Rozwoju Regionalnego i w
związku z tym nadzorowanych przez Komisję Europejską .
28 Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01  Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA
I
IPPC CALOSC.indd 28 2006-03-22 12:43:30
P
P
C
C
A
L
O
S
C
.
i
n
d
d
2
8
2
0
0
6
-
0
3
-
2
2
1
2
:
4
3
:
3
0
CZ
ŚĆ I. OCENY ODDZIAA
YWANIA NA ŚRODOWISKO
strumentu, Beneficjenci powinni zwrócić szczególną uwagę na prawidłowe wypełnienie wymogów związa-
nych z postępowaniem w sprawie oceny oddziaływania na środowisko.
Jeżeli we wniosku nie zostanie wykazane (wystarczająco udokumentowane), że postępowanie OOŚ zosta-
ło przeprowadzone zgodnie z wymogami prawa wspólnotowego, może to skutkować odrzuceniem projektu
przez KE ze względów środowiskowych.
Komisja Europejska analizując wniosek o dofinansowanie z FS ocenia, czy zostały uwzględnione wszyst-
kie elementy OOŚ wymagane przez Dyrektywę OOŚ, Dyrektywę Siedliskową i Dyrektywę Ptasią. A w szcze-
gólności:
a) czy została przeprowadzona procedura tzw.  screeningu przez odpowiednie organy,
b) czy treść raportu OOŚ odpowiada wymogom określonym w art. 5(3) Dyrektywy OOŚ, o ile raport OOŚ
był wymagany,
c) czy planowane przedsięwzięcie zostało skonsultowane z właściwymi organami ochrony środowiska
 art. 6(1) Dyrektywy OOŚ,
d) czy konsultacje ze społeczeństwem zostały przeprowadzone zgodnie z art. 6(2)  6(6) Dyrektywy OOŚ,
o ile były one wymagane,
e) czy przeprowadzono postępowanie OOŚ w kontekście transgranicznym, o ile było ono wymagane
 art. 7 Dyrektywy OOŚ,
f) wskazanie przez organ wydający decyzją w sprawie przedsięwzięcia, w jaki sposób uwagi i informacje,
o których mowa w pkt. 3) i 4) zgromadzone w toku postępowania zostały uwzględnione przy wyda-
waniu tej decyzji, bądz
informacja o braku uwag lub wniosków  art. 8 i 9 Dyrektywy OOŚ,
g) wskazanie, czy przedsięwzięcie może oddziaływać znacząco na gatunki i siedliska chronione w ramach
Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000 i czy w związku z możliwością znaczącego oddziaływania
zostało przeprowadzone stosowne postępowanie zgodnie z art. 6(3) Dyrektywy Siedliskowej.
Brak któregokolwiek z ww. elementów może spowodować odrzucenie projektu!
Należy podkreślić, iż rzetelne przygotowanie raportu OOŚ (o ile jest on wymagany), a następnie prawi-
dłowe przeprowadzenie postępowania OOŚ przez organ ma na celu zminimalizowanie zagrożeń w realizacji
projektu wynikających z możliwości:
1) zaskarżenia decyzji przez strony postępowania,
2) niedoszacowania kosztów, które Beneficjent będzie musiał ponieść w związku z wdrażaniem rozwią-
zań minimalizujących lub kompensujących oddziaływanie projektu na środowisko,
3) zakwestionowania wyników postępowania OOŚ przez krajowe instytucje systemu Funduszu Spójności
lub Komisję Europejską i w konsekwencji odrzucenia wniosku o dofinansowanie z FS.
W celu zminimalizowania ryzyka Beneficjenci FS powinni zwrócić szczególną uwagę na:
1) rzetelne przygotowanie danych wstępnych o planowanym przedsięwzięciu, zgodnie z art. 49 ust. 3
Poś, które są składane razem z wnioskiem o wydanie decyzji, dla przedsięwzięć, dla których sporzą-
dzenie raportu OOŚ jest fakultatywne (przedsięwzięcia z grupy II),
2) występowanie, w miar potrzeby, z zapytaniem o zakres raportu w trybie art. 49 ust. 1 Poś dla przedsię-
wzięć, dla których sporządzenie raportu OOŚ jest obligatoryjne (przedsięwzięcia z grupy I) w szcze-
gólności tam, gdzie realizacja przedsięwzięcia może wiązać się ze znaczącym oddziaływaniem na
obszary Natura 2000 (uwaga: w przypadku możliwości wystąpienia oddziaływania transgranicznego
wniesienie takiego zapytania jest obligatoryjne),
3) sporządzenie raportu OOŚ, w przypadku gdy jest wymagany w sposób wyczerpujący, w oparciu o rze-
telne dane, zgodnie ze wszystkimi wymogami prawa krajowego i wspólnotowego oraz wytycznymi
i innymi dokumentami instytucji systemu Funduszu Spójności,
4) przygotowanie przejrzystego i kompletnego streszczenia w jezyku niespecjalistycznym, odzwiercie-
dlającego wszystkie istotne kwestie dotyczące przedsięwzięcia, gdyż to jest dokument w sprawie OOŚ
przesyłany do Komisji Europejskiej do weryfikacji;
5) wykorzystywanie wszelkich uprawnień strony, jakie przysługują im na podstawie Poś oraz KPA. Na
podstawie art. 9 KPA, organy administracji publicznej są zobowiązane do należytego i wyczerpujące-
go informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustale-
nie ich praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania administracyjnego.
Postępowanie OOŚ dotyczyć powinno tylko tych elementów projektu, które zaliczają się do kategorii
przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, i które wymagają wydania określonych de-
cyzji. W raporcie OOŚ przygotowywanym dla niektórych elementów projektu ubiegającego się o dofinan-
sowanie z Funduszu Spójności, powinna jednakże znalez
ć się informacja, że dane przedsięwzięcie stanowi
element większego projektu, wraz z krótką charakterystyką tego projektu (opisując również te elementy,
które nie wymagały przeprowadzenia procedury OOŚ).
Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01  Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA 29
I
IPPC CALOSC.indd 29 2006-03-22 12:43:31
P
P
C
C
A
L
O
S
C
.
i
n
d
d
2
9
2
0
0
6
-
0
3
-
2
2
1
2
:
4
3
:
3
1
MATERIAA
Y SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA
I. 4. Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko
Postępowanie w sprawie OOŚ jest w Polsce również obligatoryjne w procesie opracowywania planów, pro-
gramów, polityk i strategii  których realizacja może mieć pośredni lub bezpośredni wpływ na środowisko
 będąc de facto podstawowym instrumentem integrowania do treści tych dokumentów wymogów wyni-
kających z kompleksowej polityki ochrony środowiska (Polityki Ekologicznej Państwa i innych powiązanych
z nią dokumentów), kierującej się zasadą zrównoważonego rozwoju.
Zmiany w przepisach dotyczących strategicznych ocen oddziaływania na środowisko (dla projektów do-
kumentów) podyktowane były przede wszystkim koniecznością zakończenia procesu transpozycji postano-
wień Dyrektywy SEA32 do polskiego porządku prawnego oraz wdrożenia przepisów dyrektyw dotyczących
sieci obszarów Natura 200033. Należy podkreślić, że zmieniony został również katalog dokumentów, wymie-
nionych w art. 40 ust. 1 pkt 2 Poś, których przyjęcie/uchwalenie powinno być poprzedzone postępowaniem
w sprawie oceny oddziaływania na środowisko, zwanym dalej postępowaniem OOŚ.
Postępowanie OOŚ ma być obecnie prowadzone w stosunku do projektów polityk, strategii, pla-
nów oraz programów sporządzanych na wszystkich szczeblach administracji, od centralnego aż po
gminny i to niezależnie od rodzaju podstawy do opracowania danego dokumentu. Dla przypomnienia
należy dodać, iż poprzednio obowiązujące przepisy zawierały dwa ograniczenia omawianego tu obowiązku:
procedurze oceny podlegały jedynie projekty tych dokumentów sektorowych, które sporządzane były przez
centralne i wojewódzkie organy administracji i których opracowanie przewidziane jest w przepisach rangi
ustawowej. Jednocześnie w ustawie nowelizującej ograniczono obowiązek przeprowadzenia postępowania
w sprawie oceny oddziaływania na środowisko tylko do tych projektów dokumentów sektorowych, które usta-
lają ramy dla póz
niejszej realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (określo-
nych w art. 51 ust. 1 pkt 1 i 2 Poś). Dzięki temu zabiegowi, w praktyce może okazać się, że zakres dokumen-
tów poddawanych procedurze OOŚ na poziomie centralnym i regionalnym nie ulegnie znacznym zmianom
w stosunku do dotychczasowego.
Dodatkowo, w związku z koniecznością wdrożenia regulacji wspólnotowych dotyczących Europejskiej Sieci
Ekologicznej Natura 2000, a w szczególności Dyrektywy Ptasiej i Dyrektywy Siedliskowej, wprowadzono obo-
wiązek poddania postępowaniu w sprawie oceny oddziaływania na środowisko projektów dokumentów sektoro-
wych, których realizacja może w znaczący sposób oddziaływać na obszary Natura 2000 (nowy pkt 3 w art. 40
ust. 1 Poś). Chodzi tu o dokumenty sektorowe inne, niż wymienione w art. 40 ust. 1 pkt 2 Poś, które jednocze-
śnie nie są bezpośrednio związane z ochroną obszaru Natura 2000 lub nie wynikają z takiej ochrony.
Obowiązek przeprowadzenia postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko dla projektów
planów i programów mogących w istotny sposób oddziaływać na obszary Natura 2000 został wprowadzony,
z dniem akcesji Polski do UE, w drodze ustawy z dnia 16 maja 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz.
880). Sposób przeprowadzenia tej procedury oceny oddziaływania na środowisko, określają przepisy ustawy
Prawo ochrony środowiska.
Ocena, czy realizacja danego dokumentu, innego, niż wymieniony w art. 40 ust. 1 pkt 1 i 2 Poś, może
znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000, a tym samym  czy projekt takiego dokumentu powinien pod-
legać postępowaniu w sprawie oceny oddziaływania na środowisko, każdorazowo należy do organu opraco-
wującego projekt dokumentu. Z uwagi na fakt, iż obszary Natura 2000 są dopiero projektowane, przy usta-
laniu stopnia oddziaływania realizacji opracowywanego dokumentu na obszary Natura 2000, wskazana jest
konsultacja (w trybie roboczym) z wojewódzkim konserwatorem przyrody.
Ponadto uszczegółowione zostały kryteria wykorzystywane przy przesądzaniu, czy dany dokument po-
winien podlegać postępowaniu w sprawie oceny oddziaływania na środowisko  w procedurze screening u
(art. 40 ust. 3 Poś). Dotychczas w ustawie Prawo ochrony środowiska określone były jedynie główne kryteria
warunkujące możliwość odstąpienia od postępowania. Tym samym, ustawa nowelizująca dokonała pełnej
transpozycji przepisów Załącznika II do Dyrektywy SEA.
Jednocześnie, w ślad za uregulowaniami wyżej wymienionej dyrektywy, wprowadzono znaczne ograni-
czenie możliwości zwolnienia z obowiązku przeprowadzenia procedury oceny oddziaływania na środowisko
w stosunku do projektów dokumentów sektorowych. Zwolnienie takie może nastąpić tylko na rzecz pro-
jektów tych dokumentów sektorowych, które stanowią niewielkie modyfikacje w ustaleniach już wcześniej
przyjętych dokumentów, albo które dotyczą obszarów w granicach jednego powiatu (nowy ust. 4 w art. 40
32
Dyrektywa 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i progra-
mów na środowisko (Dz. Urz. WE L 197 z 21 lipca 2001 r.) tzw. Dyrektywa SEA.
33
Dyrektywa Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa (Dz. Urz. WE L 103 z 25 kwietnia 1979 r.,
z póz
niejszymi zmianami) tzw. Dyrektywa Ptasia oraz Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodni-
czych oraz dzikiej fauny i flory (Dz. Urz. WE L 206 z 22 lipca 1992 r., z póz
niejszymi zmianami) tzw. Dyrektywa Siedliskowa.
30 Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01  Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA
I
IPPC CALOSC.indd 30 2006-03-22 12:43:31
P
P
C
C
A
L
O
S
C
.
i
n
d
d
3
0
2
0
0
6
-
0
3
-
2
2
1
2
:
4
3
:
3
1
CZ
ŚĆ I. OCENY ODDZIAA
YWANIA NA ŚRODOWISKO
Poś). Oczywiście warunkiem zwolnienia będzie również fakt, iż realizacja ustaleń takich dokumentów nie
spowoduje znaczącego oddziaływania na środowisko (art. 40 ust. 3 Poś).
Dodatkowo wprowadzono obowiązek umieszczenia, w publicznie dostępnym wykazie danych, informa-
cji o odstąpieniu od prowadzenia postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko dla projektów
dokumentów (nowy pkt 1d w art. 19 ust. 2 Poś).
Uszczegółowione zostały również wymagania dla prognozy oddziaływania na środowisko. Zakres obo-
wiązkowych elementów takiej prognozy zwiększa się o określenie przewidywanego znaczącego oddziały-
wania na zabytki oraz o ocenę możliwego oddziaływania z rozróżnieniem na oddziaływanie bezpośrednie,
pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe, długoterminowe i chwilowe (art. 41
ust. 2 pkt 6 Poś). W związku z obowiązkiem monitoringu (o czym będzie mowa poniżej), w prognozie musi
także znalez
ć się informacja o przewidywanych metodach analizy realizacji postanowień projektowanego
dokumentu oraz częstotliwości przeprowadzania takiej analizy (art. 41 ust. 2 pkt 10 Poś). Nałożono również
obowiązek uwzględnienia w prognozie, informacji zawartych w prognozach oddziaływania na środowisko
sporządzonych dla innych już przyjętych dokumentów  powiązanych z projektem dokumentu poddawa-
nym procedurze OOŚ (nowy ust. 2a w art. 41 Poś).
W ślad za postanowieniami Dyrektywy SEA, został także nałożony obowiązek prowadzenia monitorin-
gu oddziaływania na środowisko przyjętych dokumentów, poddanych uprzednio postępowaniu w sprawie
oceny oddziaływania na środowisko. Monitoring taki ma się odbywać z częstotliwością i w sposób wskazany
uprzednio w prognozie oddziaływania na środowisko (nowy ust. 3 w art. 44 Poś). Informacja o metodach
i częstotliwości przeprowadzania analizy skutków wdrażania w życie postanowień dokumentu, powinna być
dołączona do dokumentu po jego przyjęciu (nowy ust. 2 pkt 4 w art. 44 Poś).
W zakresie udziału społeczeństwa w procesie opracowywania projektów polityk, strategii, planów i pro-
gramów, istotną zmianą jest wydłużenie okresu konsultacji społecznych. Dotychczasowe 21 dni na składanie
uwag i wniosków stanowić będzie minimalną (a nie  jak dotychczas  maksymalną) długość tego okresu
(art. 34 ust. 1 Poś). Termin postępowania z udziałem społeczeństwa będzie ustalany indywidualnie przez or-
gan opracowujących projekt dokumentu.
W świetle sygnalizowanego już uprzednio braku stosownych przepisów przejściowych, w przypadku
rozpoczętych już procesów zmierzających do przyjęcia polityk, strategii, planów i programów, w toczącym
się postępowaniu w sprawie oceny oddziaływania na środowisko należało będzie uwzględnić wszystkie nowe
elementy postępowania.
Do przyjętego dokumentu poddanego ocenie oddziaływania na środowisko konieczne jest dołączenie,
oprócz wskazanej powyżej informacji o metodach i częstotliwości monitoringu, również informacji o sposo-
bie wykorzystania ustaleń zawartych w prognozie oddziaływania na środowisko, opinii i uzgodnień właści-
wych organów, wyników konsultacji prowadzonych w ramach postępowania dotyczącego transgranicznego
oddziaływania na środowisko, jeżeli było ono wymagane, a także o sposobach wykorzystania wyników udzia-
łu społeczeństwa (nowy ust. 2 w art. 44 Poś).
I. 5. Przepisy przejściowe
Znowelizowane przepisy ustawy Prawo ochrony środowiska dotyczące ocen oddziaływania na środowisko
weszły w życie po upływie 30 dni od dnia publikacji ustawy nowelizującej, tj. z dniem 28 lipca 2005 roku. Za-
sadniczym celem tej nowelizacji było usprawnienie procedury oceny oddziaływania na środowisko planowa-
nych przedsięwzięć oraz ułatwienie pozyskania środków z Funduszu Spójności. Można się spodziewać, że sto-
sowanie nowych przepisów w zakresie OOŚ będzie łatwiejsze, a tym samym korzystniejsze dla inwestorów.
Szczególnie istotna jest tu możliwość wykazania przeprowadzenia procedury oceny na wczesnym etapie
planowania inwestycji  w szczególności w toku ubiegania się o dofinansowanie realizacji przedsięwzięcia
z środków unijnych, co dotychczas powodowało szereg trudności.
Jednak nie w każdym przypadku stosowanie nowych przepisów w zakresie ocen oddziaływania na śro-
dowisko mogłoby być korzystne dla inwestora. Z tego względu do ustawy nowelizującej dodano regulację
przejściową, umożliwiającą stosowanie, w sprawach wszczętych, a nie zakończonych decyzją ostateczną,
przepisów dotychczasowych w wyżej wymienionym zakresie. Przepisy dotychczasowe mogły być stosowa-
ne, jeżeli inwestor złożył w tej sprawie stosowny wniosek do organu prowadzącego postępowanie w sprawie
oceny oddziaływania na środowisko, wydającego daną decyzję inwestycyjną (art. 19 ust. 1 ustawy nowelizu-
jącej). Wobec braku uregulowań ustawowych w tym zakresie, należy uznać, iż wniosek taki powinien być
złożony niezwłocznie po wejściu w życie nowych przepisów. W przypadku, gdy inwestor nie złożył wniosku
Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01  Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA 31
I
IPPC CALOSC.indd 31 2006-03-22 12:43:31
P
P
C
C
A
L
O
S
C
.
i
n
d
d
3
1
2
0
0
6
-
0
3
-
2
2
1
2
:
4
3
:
3
1
MATERIAA
Y SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA
o stosowanie przepisów dotychczasowych, rozpoczęte postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na śro-
dowisko stało się bezprzedmiotowe, z uwagi na likwidację obowiązku prowadzenia procedury OOŚ na etapie
wydawania decyzji inwestycyjnych, określonych w dotychczasowym art. 46 ust. 4.
W praktyce można wyodrębnić kilka sytuacji, w jakich można było zastosować regulacje przejściowe:
1) wszczętych, a niezakończonych decyzją ostateczną przed dniem wejścia w życie ww. ustawy,
a także
2) dla dróg krajowych, dla których przed dniem wejścia w życie ww. ustawy zostały wydane decyzje
o ustaleniu lokalizacji drogi, a nie zostały wydane decyzje o pozwoleniu na budowę przepisy uprzed-
nio obowiązujące stosuje się na wniosek uprawnionego podmiotu
Z powyższego wynika, że jeżeli wykonawca przedsięwzięcia złożył wniosek o wydanie decyzji o pozwole-
niu na budowę przed 28 lipca 2005 r. (oraz wniosek o stosowanie dotychczasowych przepisów najwcześniej
w dniu 28 lipca 2005 r.) nie będzie musiał uzyskiwać decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (pod warun-
kiem, że postępowanie OOŚ spełnia wymogi prawa wspólnotowego oraz zostało przeprowadzone zgodnie
z dotychczasowymi przepisami).
W przypadku niektórych wszczętych, a nie zakończonych przed wejściem w życie ustawy nowelizującej,
postępowań w sprawie wydania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jak również de-
cyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, korzystne mogło być dokończenie postępowania na
podstawie uprzednio obowiązujących przepisów Poś dotyczących ocen oddziaływania na środowisko. Nie
należy jednak zapominać, iż przed wystąpieniem o wydanie pozwolenia na budowę dla takiego przedsię-
wzięcia (bądz
innej decyzji wymienionej w art. 46 ust. 4 Poś) konieczne będzie uzyskanie decyzji środowi-
skowej, a więc de facto powtórne przeprowadzenie procedury oceny oddziaływania na środowisko. Z tego też
względu, dla przedsięwzięć, dla których nie było pilnie potrzebne udokumentowanie postępowania OOŚ,
korzystniejszym wydaje się stosowanie przepisów nowych, co jest równoznaczne z wydaniem decyzji o wa-
runkach zabudowy i zagospodarowania terenu bez przeprowadzania procedury oceny. Oczywiście każdy
przypadek powinien być rozważany indywidualnie w zależności od stopnia zaawansowania postępowania
zmierzającego do wydania decyzji o wzizt.
Analogiczna regulacja przejściowa obowiązywała w odniesieniu do postępowania w sprawie oceny od-
działywania na środowisko dla dróg krajowych, dla których przed dniem wejścia w życie nowych przepisów
zostały wydane decyzje o ustaleniu lokalizacji drogi, a nie zostały jeszcze wydane pozwolenia na budowę
drogi. W takim przypadku stosowanie uprzednich przepisów dotyczących oceny oddziaływania na środowi-
sko, tj. tych określonych w  spec-ustawie , było możliwe po złożeniu przez inwestora stosowanego wniosku
w tej sprawie (art. 19 ust. 2 ustawy nowelizującej). Wobec braku uregulowań ustawowych w tym zakresie,
wniosek taki powinien być złożony wraz z wnioskiem o wydanie pozwolenia na budowę drogi. Należy pod-
kreślić, iż pomimo zakończenia procedury OOŚ na etapie decyzji lokalizacyjnej, w przypadku zastosowania
nowych przepisów przy ubieganiu się o pozwolenie na budowę drogi i tak konieczne będzie uzyskanie decy-
zji o środowiskowych uwarunkowaniach, co jest jednoznaczne z powtórzeniem postępowania w sprawie oceny
oddziaływania na środowisko.
Kolejna, określona w ustawie nowelizującej, regulacja przejściowa dotyczy przypadku, gdy dane przedsię-
wzięcie może znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000, a na etapie wydawania decyzji inwestycyjnych,
określonych w art. 46 ust. 4 Poś (w tym też decyzji wzizt), nie zostało oszacowane tego typu oddziaływanie.
Należy przypomnieć, iż obowiązek odrębnego traktowania wpływu inwestycji na obszar Natura 2000 został
wprowadzony do polskiego porządku prawnego dopiero z dniem akcesji Polski do UE, tj. 1 maja 2005 r.
W stosunku do wielu przedsięwzięć przed tą datą zostały już wydane decyzje warunkujące ich realizację.
Natomiast wykazanie oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na obszar Natura 2000, bądz
braku ta-
kiego wpływu, jest konieczne do prawidłowego wypełnienia wniosku o udzielenie dofinansowania ze środ-
ków Funduszu Spójności. Dlatego też, w ustawie nowelizującej postanowiono, iż w przypadku, gdy przed
wejściem w życie nowych przepisów dotyczących ocen oddziaływania na środowisko, została już wydana
jakakolwiek decyzja inwestycyjna wymagająca postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko,
dla przedsięwzięcia mogącego znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000, inwestor powinien uzupełnić
ją o decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach. Wniosek o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowa-
niach powinien zostać złożony w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy nowelizującej. W tym
przypadku warunki określone w wyżej wymienionej decyzji będą się odnosić wyłącznie do oddziaływania
planowanego przedsięwzięcia na obszar Natura 2000 (art. 10 ustawy nowelizującej)34.
34
Zgodnie z art. 10 ustawy z dnia 18 maja 2005 r. dla przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na obszary Natura 2000, dla których
uzyskano ostateczne decyzje inwestycyjne należy uzyskać decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach.
32 Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01  Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA
I
IPPC CALOSC.indd 32 2006-03-22 12:43:31
P
P
C
C
A
L
O
S
C
.
i
n
d
d
3
2
2
0
0
6
-
0
3
-
2
2
1
2
:
4
3
:
3
1
CZ
ŚĆ I. OCENY ODDZIAA
YWANIA NA ŚRODOWISKO
Należy jednak zauważyć, że nie każde przedsięwzięcie posiadające pozwolenie na budowę wydane bez
uprzedniego przeprowadzenia postępowania OOŚ będzie znacząco oddziaływać na obszary Natura 2000.
Przepis art. 10 ww. ustawy narzuca konieczność uzyskania decyzji środowiskowych tylko w tych przypadkach,
gdzie istnieje podejrzenie pogorszenia stanu siedlisk i gatunków chronionych w ramach Natury 2000. Tym
samym, w przypadku większości inwestycji art. 10 ww. ustawy nie będzie miał zastosowania.
W przypadkach, w których znaczące oddziaływanie na obszary Natura 2000 zostanie potwierdzone w wy-
niku przeprowadzenia postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko, zgodnie z art. 10 ww. no-
welizacji, wydane decyzje będą wymagać zmiany w trybie art. 155 KPA. Jednakże należy wyraz
nie zaznaczyć,
że uchylenie bądz
zmiana decyzji (np. pozwolenia na budowę) będzie następować jedynie w przypadku, gdy
będzie ona sprzeczna z decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach.
Na zakończenie należy zwrócić uwagę na łączne skutki nowelizacji Prawa ochrony środowiska i zmiany
rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 maja 2005 r.35. Nowelizacja przedmiotowego rozporządzenia weszła
w życie z dniem 9 czerwca br. i wprowadziła szereg zmian do katalogu przedsięwzięć mogących znacząco
oddziaływać na środowisko, w celu pełnego dostosowania do wymagań Dyrektywy OOS36, a także do wymo-
gów praktyki. W szczególności, w drodze zmiany rozporządzenia zlikwidowano szereg wartości progowych
dla przedsięwzięć, dla których obowiązek sporządzenia raportu może być ustalony, a także włączono do tej
kategorii sieci kanalizacyjne odprowadzające ścieki (z wyłączeniem przyłączy do budynków). W konsekwen-
cji postępowaniu w sprawie oceny oddziaływania na środowisko podlega szereg nowych przedsięwzięć, do tej
pory nie należących do kategorii mogących znacząco oddziaływać na środowisko.
Z uwagi na brak przepisów przejściowych w rozporządzeniu nowelizującym, należy uznać, iż od chwili
jego wejścia w życie stosuje się przepisy nowe. Dlatego też, dla wskazanych powyżej przedsięwzięć, w przy-
padku postępowań w sprawie wydania decyzji inwestycyjnych, określonych w art. 46 ust. 4 pkt 1  9 ustawy
Prawo ochrony środowiska, wszczętych, a nie zakończonych decyzją przed wejściem w życie rozporządze-
nia, konieczne jest uzupełnienie tych postępowań o procedurę oceny oddziaływania na środowisko. W takim
przypadku organ prowadzący postępowanie w sprawie wydania decyzji powinien zwrócić się do wniosko-
dawcy o przedłożenie informacji zawierającej dane określone w art. 49 ust. 3 Poś, a następnie poprowadzić
procedurę OOŚ zgodnie z obecnie obowiązującymi w tym zakresie przepisami Prawa ochrony środowiska.
35
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 maja 2005 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogą-
cych znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządze-
nia raportu o oddziaływaniu na środowisko (Dz. U. Nr 92, poz. 769).
36
Dyrektywa Rady z dnia 27 czerwca 1985 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne
na środowisko naturalne 85/337/EWG oraz Dyrektywa Rady 97/11/WE z dnia 3 marca 1997 r. zmieniająca dyrektywę 85/337/EWG w sprawie
oceny wpływu wywieranego przez niektóre publiczne i prywatne przedsięwzięcia na środowisko.
Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01  Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA 33
I
IPPC CALOSC.indd 33 2006-03-22 12:43:31
P
P
C
C
A
L
O
S
C
.
i
n
d
d
3
3
2
0
0
6
-
0
3
-
2
2
1
2
:
4
3
:
3
1