2999072776

1. Wstęp

1.1.    Metody ilościowe w podejmowaniu decyzji operacyjnych

Każda działalność związana z logistycznym zarządzaniem produkcją wiąże się z planowaniem, organizowaniem, a także wykonaniem określonego zbioru zadań. Działalność ta podporządkowana jest realizacji założonego celu, jak również wymaga posiadania w dyspozycji określonych zasobów finansowych i materialnych. Wzrost poziomu technologicznego produkcji w ostatnich czasach charakteryzuje się zwiększającą się złożonością działań. Klasyczne sposoby zarządzania produkcją, oparte jedynie o intuicję oraz doświadczenie decydenta, stają się coraz mniej efektywne, a coraz częściej nietrafne i nieuzasadnione. Obserwuje się zatem wzrost zainteresowania metodami usprawniającymi proces podejmowania decyzji. Możliwości tych upatruje się w coraz powszechniejszym stosowaniu metod ilościowych, bardzo często nazywanych badaniami operacyjnymi.

Badania operacyjne stanowią zespół modeli i metod poszukiwania optymalnych rozwiązań, czyli takich, które najpełniej realizują preferencje decydenta. Ze względu na przedmiot podejmowanych decyzji zalicza się je do nauk o zarządzaniu, a z uwagi na stosowane metody, których celem jest kwantyfikacja i obiektywizacja procesu decyzyjnego wymagają zastosowania programowania matematycznego oraz informatyki.

Początki badań operacyjnych sięgają okresu II wojny światowej, więc w porównaniu z innymi dyscyplinami mają swoją niedługą historię. Za ich prekursorów uważa się L. Kantorowicza - jednego z pierwszych laureatów Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii, J. von Neumana - twórcę teorii gier, R. Bellmana - twórcę m.in. programowania dynamicznego, a także wielu innych badaczy, takich tak G.B. Dantzig oraz A.K. Erlang. Nazwa badania operacyjne przyjęła się podczas II wojny światowej i określała zbiór metod związanych z analizowaniem oraz planowaniem operacji wojskowych.

Badania operacyjne są ściśle związane z programowaniem matematycznym i teorią podejmowania decyzji. Granice pomiędzy tymi dyscyplinami są trudne do jednoznacznego określenia, a różnice polegają na innym rozłożeniu akcentów. Programowanie matematyczne zajmuje się głównie konstrukcją i analizą algorytmów rozwiązywania określonej klasy problemów optymalizacyjnych; badania operacyjne budową modeli różnych sytuacji decyzyjnych; zaś teoria podejmowania decyzji -wypracowaniem odpowiednich reguł decyzyjnych na podstawie analizy właściwości konkretnych modeli podejmowania decyzji. Bardzo często te trzy nazwy traktuje się jako synonimy.

Badania operacyjne pozostają w bliskim związku z ekonometrią, której przedmiotem zainteresowań jest ilościowy opis rzeczywistości gospodarczej w postaci zależności ilościowych, wykorzystywanych do formułowania ilościowych praw ekonomicznych i podejmowania optymalnych decyzji, głównie makroekonomicznych.

1.2.    Metodologia procesu modelowania

Modelowanie i jego proces możemy wyobrazić sobie jako układ elementów powiązanych ze sobą różnymi relacjami, który zachowuje się w sposób celowy. Warunkiem usprawnienia procesu decyzyjnego jest przeprowadzenie analizy i obiektywnej oceny podjętych decyzji. W tym celu został wypracowany sposób postępowania

7