3014255662

KOMPUTERYZACJA BIBLIOTEK 59

(Swets and ZeitJinger). W związku z tym, że konferencja związana była m.in. z obchodami 50-lecia Politechniki Krakowskiej i jej Biblioteki Głównej, pierwszą sesję poświęcono tej rocznicy. Z krótkim referatem omawiającym okoliczności powstania PK wystąpił jej rektor prof. dr hab. Józef Nizioł. Historię powstania Biblioteki Głównej PK przedstawił jej dyrektor mgr Marek Nahotko.

Po okolicznościowych wystąpieniach przystąpiono do zasadniczego nurtu konferencji. Organizatorzy proponując temat konferencji, zwrócili się do autorów referatów z prośbą o przeprowadzenie ankiet i analiz postaw czytelniczych, które mogłyby być podstawą do formułowania ocen i wniosków. Z zadowoleniem należy stwierdzić, że wiele referatów opartych było na takich właśnie analizach, co stanowi jedną z największych wartości konferencji.

Pierwszy bardzo interesujący referat to wystąpienie Aleksandra Radwańskiego (Katedra Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej UWr) pt Czytelnik - centrum bibliotek przyszłości. Jako podstawowe cechy bibliotek przyszłości autor wymienia: „aktywny charakter zbiorów, zbiory rozproszone w sieci, personel rozproszony wśród użytkowników, dostarczanie źródłowego dokumentu wprost do osobistego komputera użytkownika”.

Ivor Kemp (IBD) zauważył w swoim wystąpieniu User needs analysis: automation in the total lihrary seruice environment, że często automatyzacja nie jest ściśle powiązana z innymi ważnymi czynnikami rozwoju biblioteki, takimi jak wzbogacanie księgozbioru, zapewnienie budynków i wyposażenia bibliotecznego. Autor sugerował poświęcenie większej uwagi analizie wewnętrznych relacji pomiędzy czynnikami o kluczowym znaczeniu dla jakości usług bibliotecznych i informacyjnych.

Następna grupa referatów dotyczyła wpływu użytkowników na planowanie komputeryzacji w bibliotece oraz szkolenia użytkowników bibliotek akademickich. Elżbieta Dudzińska (Bibl. Gł. PW) w referacie Wpływ użytkowników na kierunki automatyzacji biblioteki postawiła pytanie, czy motorem zmian i postępu w bibliotekach są użytkownicy, czy bibliotekarze. Wśród użytkowników istotną grupą nacisku na przeprowadzenie zmian w bibliotece nie są pracownicy naukowi uczelni, a studenci. To oni często wymuszają zmiany i są do wszelkiej modernizacji (nowoczesności) nastawieni bardziej pozytywnie. W kolejnych wystąpieniach próbowano scharakteryzować funkcjonowanie nowoczesnej biblioteki, zaznaczając konieczność zmiany jej modelu z instytucji gromadzącej zbiory na instytucję będącą przewodnikiem po światowych zasobach informacyjnych. Problem ten przedstawiła Halina Ganińska (Bibl. Gł. PP) w referacie Biblioteka elektroniczna - przyszłość oferty informacyjnej biblioteki naukowej. Sprawę szkoleń użytkowników, niekorzystne zjawisko pomniejszania roli szkoleń w bibliotekach uczelnianych, wreszcie trudności dostosowania form kształcenia użytkowników do obecnych potrzeb szkoły wyższej oraz biblioteki omówiły w swoim wystąpieniu Czesława Gamysz i Elżbieta Rożniakowska (Bibl. Gł. PŁ) Rola szkolenia użytkowników w nowoczesnej bibliotece uczelnianej.

Kolejna grupa referatów oparta była na przeprowadzonych wśród użytkowników badaniach ankietowych i dotyczyła wykorzystania zasobów informacyjnych bibliotek naukowych, przede wszystkim zaś baz danych na dyskach optycznych. Omówiono sposoby przygotowania czytelników do korzystania z baz danych (Hanna Batorowska i Barbara Kamińska-Czubałowa, Katedra Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej WSP w Krakowie — Problematyka badań nad wykorzystaniem bibliograficznych baz danych na dyskach optycznych), stopień wykorzystania baz na dyskach CD-ROM w odniesieniu do proponowanej oferty informacyjnej (Jerzy Krawczyk i Anna Machalska-Garbacz, Bibl. Gł. AGH — Wykorzystanie baz danych na CD-ROM w Bibliotece Głównej AGH) oraz scharakteryzowano niektóre postawy użytkowników baz danych (Marek M. Górski, Bibl. Gł. PK — Postawy użytkowników Biblioteki Głównej PK wobec sposobu udostępniania baz danych na dyskach optycznych). Szczególnie ten ostatni wątek stał się pretekstem do niezwykle ożywionej dyskusji.

Ciekawą charakterystykę postaw użytkowników komputerowego systemu bibliotecznego w BJ przedstawiła Anna Biłyk-Mydlarz w referacie Użytkownicy Biblioteki Jagiellońskiej wobec jej komputeryzacji. Okazuje się bowiem, że niezależnie od generalnie pozytywnej postawy użytkowników wobec komputeryzacji biblioteki, automatyzacja procesów bibliotecznych jest czasami negatywnie odbierana przez niektórych użytkowników, jako zbędna, utrudniająca korzystanie