Różnorodność struktury polisacharydów i ich pochodnych ma swoje odzwierciedlenie w różnorodności mechanizmów ich działania. Ogólnie można wyróżnić dwa podstawowe mechanizmy działania polisacharydów na komórki nowotworowe: wpływ pośredni poprzez immunostymulację oraz bezpośredni poprzez hamowanie ich wzrostu oraz indukcję apoptozy.
I Działanie pośrednie
Oddziaływanie pośrednie polega na stymulacji mechanizmów obronnych gospodarza, przede wszystkim na aktywacji limfocytów T i B, makrofagów i komórek NK [15, 16, 18, 28]. Wiele grzybowych |i-glukanów posiada zdolność pobudzania wytwarzania interferonu, interleukin i innych cytokin stanowiących pierwszą linię obrony układu odpornościowego gospodarza, pozwalając na skuteczną eliminację komórek transformowanych nowotworowo na długo przed wystąpieniem w pełni rozwiniętej odpowiedzi humoralnej i komórkowej [42].
Badania wykazały, że P-glukany indukują odpowiedź organizmu poprzez wiązanie się z receptorami błonowymi komórek immunologicznie kompetentnych [43]. Jednym z najważniejszych receptorów dla P-glukanów jest receptor CR3 (syn. Mac-1, CDI lb/CD18) [44, 45]. Receptor ten, występuje powszechnie na powierzchni komórek układu odpornościowego, przede wszystkim makrofagów, neutrofilów, komórek NK i K. CR3 ma zdolność rozpoznawania opsoniny iC3b, która bardzo często występuje na powierzchni komórek nowotworowych. Do pobudzenia aktywności żernej fagocytów dochodzi w wyniku jednoczesnego przyłączenia do receptora CR3 składnika dopełniacza iC3b (opsonina) oraz p-glukanu a brak któregoś z tych komponentów uniemożliwia indukcję cytotoksyczności [44, 46, 47]. Polisacharydy zwiększają więc zdolność komórek układu odpornościowego do rozpoznawania jako obce komórek nowotworowych, a tym samym zwiększają skuteczność mechanizmów obronnych gospodarza [48]. Polisacharydy, których immunostymulacyjne właściwości zostały najlepiej udokumentowane, to wspomniane już wcześniej lentinan, PSK i schizophyllan.
Lentinan
Badania wykazały, że lentinan stymuluje proliferację jednojądrzastych komórek krwi tj. limfocytów, monocytów i makrofagów [49, 50]. Ponad to, pobudza on również dojrzewanie i różnicowanie komórek zaangażowanych w mechanizmy obronne gospodarza. Lentinan jest również w stanie zwiększyć reaktywności komórek układu odpornościowego oraz pobudzić je do wydzielania cytokin, hormonów i/lub innych substancji biologicznie aktywnych. Dzięki opisanym właściwościom, lentinan zwiększa oporność organizmu na transformację nowotworową [51, 52]. Lentinan został opisany jako adiuwant ukierunkowany na limfocyty T [53]. Przesuwa on równowagę Thl/2 w kierunku Thl poprzez znaczący wzrost produkcji 1L-12 [54]. Wpływa również na monocyty/makrofagi nasilając fagocytozę, a poprzez aktywację czynnika transkrypcyjnego NF-kP zwiększa wydzielanie niektórych cytokin, szczególnie TNF-a [55, 56]. Zaobserwowano również jego stymulujący wpływ na populację komórek NK [57]. Liczne dowody wskazują, że lentinan stymuluje komórki dendrytyczne, co ma istotne znaczenie dla