3179027433

Spontaniczne występowanie mutacji udowodniło ostatecznie doświadczenie Lederbergów. Przeprowadzając je w 1952 r. bracia Lederbergowie wykazali możliwość powstawania szczepów bakterii opornych na dany czynnik selekcyjny bez udziału tego czynnika. Doświadczenie to polega na wyhodowaniu na płytce matrycowej kolonii nieodpornych bakterii, a następnie na przeniesieniu bakterii z tej płytki na inną, która zawierać będzie czynnik selekcyjny (np. streptomycynę).

Dokonuje się tego tzw. metodą stemplową, używając bloczka obciągniętego jałowym aksamitem, którego włoski pełnią rolę wielokrotnej ezy (równomiernie przenoszą bakterie). Na bloczek nakłada się na początku płytkę matrycową, a następnie kilka kolejnych płytek ze streptomycyną. Na każdej z płytek zaznaczamy, w jaki sposób nałożona została na bloczek, po czym po kilkugodzinnej inkubacji porównujemy rozkład miejsc, w jakich wyrosły oporne kolonie. Okazuje się, że jest on podobny na wszystkich płytkach, z czego wnioskujemy, że mutacia powodującą odporność na streptomycynę zaszła iuż na płytce matrycowej, mimo że nie zetknęła sie ona w żadnym momencie z czynnikiem selekcyjnym.

Chcąc uzyskać czyste mutanty odporne na streptomycynę, powtarzamy doświadczenie kilka razy, za każdym razem pobierając bakterie do nowej hodowli z miejsca, w którym wyrosła oporna kolonia.

Oporność bakterii na streptomycynę powstaje w wyniku mutacji jednego z genów komórki bakteryjnej i zachodzi z częstością raz na 10⁹ komórek w jednej generacji. Mutacja taka powoduje skokowe powstanie oporności na najwyższe praktyczne stężenie tego antybiotyku, w przeciwieństwie do oporności np. na penicylinę, wiążącej się z wielokrotną mutacją w kierunku zwiększającej się odporności na ten antybiotyk.

RÓŻNICE GENETYCZNE A ZMIENNOŚĆ FENOTYPOWA MUCHY DOMOWEJ

Na podstawie map genetycznych chromosomów politenicznych możemy badać mutacje genów odpowiedzialnych za określone fenotypy muchy domowej. Jak dotąd udało się określić kilka genów odpowiedzialnych za następujące zmiany fenotypowe:

•    mutacja wkute — polega na zmianie barwy oczu z czerwonej na białą; zmiana taka uwarunkowana jest powstaniem recesywnej formy allela znajdującego się w chromosomie X;

•    mutacja nub² — objawia się skróceniem skrzydeł i zachodzi w autosomie 3.;

•    mutacje ebony i yellow — wiążą się ze zmianą barwy ciała, odpowiednio na ciemną lub żółtą;

•    mutacja bar — objawia się wstęgowatymi oczami o zredukowanej liczbie fasetek; cecha ta wiąże się z duplikacją odpowiedniego genu znajdującego się w chromosomie X. Triplikacja tego genu powoduje mutację ultra bar.

18

Pobrano z: www.med-news.pl