224 (20)

miarowych lub w ostateczności z doświadczeń nabytych w czasie długotrwałego

pływania.

Obecnie podamy definicje i wzory, które można zastosować do opracowania pomiarów.

I. Błędem rzeczywistym x pomiaru nazywamy różnicę między wartością mierzoną / a wartością rzeczywistą /_#.

(12.16)

2.    Różnicę n, nazywamy odchyleniem pomiaru wartości mierzonej l₍ od najbardziej prawdopodobnej wartości /_4f pomiarów- jednakowo dokładnych.

(12.17)

3.    Za najbardziej prawdopodobną wartość pomiarów jednakowo dokładnych przyjmuje się średnią arytmetyczną /_4f.

(12.18)

... +1. £/

n    n

4. Dla pomiarów niejednakowo dokładnych należy przy obliczaniu średniej uwzględnić wagę u dla każdego pomiaru, która jest odwrotnie proporcjonalna do średniego błędu kwadratowego pomiarów (h*    1/m²).

w_t

(12.19)

J| + >v₂-/₂+    +W.-/*    £ / • w

W|+Wj+ •••    £ ^H’

5. Błędy średnic określanej serii pomiarów oblicza się ze wzoru Bessela

m =*

(12.20)

gdzie:

X «* — suma kwadratów odchyleń od najhardziej prawdopodobnej wartości mierzonej (/*), n — liczba pomiarów w serii.

Błąd średni można obliczyć również za pomocą następującej zależności:

m -    (12.21)

gdzie k jest współczynnikiem rozrzutu i zależy od liczby pomiarów- w serii (t*b.

12.1).

Tabela 12.1

Wartości współczynnika rozrzutu k f(n)

n	3	4	3	6	7	8	9	10	11	13
k	0,59	0,49	0.43	0.39	0.37	0.35	0.34	0,32	0.32	0.30