3184153254

Post. Biochem. 22, 527—547, (1976).

EWA DAHLIG ¹>

Różne formy molekularne niektórych enzymów metabolizmu węglowodanów w nowotworach wątroby, wątrobie regenerującej i tkanach płodowych

Multiple Molecular Forms of Some Enzymes of Carbohydrates Metabolism in Livers Tumours, Regenerating Liver and Fetal Tissues.

O nieprawidłowości ekspresji genetycznej w komórkach nowotworowych świadczą między innymi (1—3): wytwarzanie hormonów polipepty-dowych przez nowotwory pochodzenia niegruczołowego, pojawienie się w nowotworach antygenów, charakterystycznych również dla tkanek płodowych oraz zmiany w składzie izoenzymów szeregu enzymów.

Należy podkreślić, że wiele z opisanych w artykułach przeglądowych izoenzymów (3—7) stanowi raczej różne formy molekularne. Nie wiadomo bowiem, czy różnią się one zdeterminowaną genetycznie strukturą I-rzędo-wą, co stanowi warunek sklasyfikowania ich jako izoenzymy.

Do badań nad formami molekularnymi enzymów w nowotworach często stosuje się jako model indukowane chemicznymi karcynogenami pierwotne i przeszczepialne wątrobiaki szczura (8—10). Chociaż nazwano je początkowo wątrobiakami o „minimalnym odchyleniu” od zdrowej tkanki wątrobowej (11), przedstawiają one szerokie spektrum zróżnicowania i szybkości wzrostu. Na podstawie kryteriów histologicznych — uwzględniając zmiany w morfologii, liczbie chromosomów i kariotypie (12) — wyróżnia się wątrobiaki wysoko, dobrze i słabo zróżnicowane (1, 3, 13, 14). Wykazano równoległość między stopniem zróżnicowania wątrobiaków a szybkością ich wzrostu (1, 3, 14) oraz między szybkością wzrostu a poziomem aktywności wielu enzymów (15).

Hipoteza Warburga (16) wskazująca na wysoką aerobową glikolizę jako cechę swoistą komórki nowotworowej wpłynęła na rozwój badań nad enzymami metabolizmu węglowodanów. Stwierdzono jednak, że wysoko

1

Mgr, Zakład Biochemii, Instytut Biofarmacji, Akademia Medyczna, ul. Banacha 1, 02—097 Warszawa

Wykaz stosowanych skrótów: 3'Me4-DAB — 3'metylo-4-dwumetyloaminoazoben-zen; FDP — fruktozo-1,6-dwufosforan; F1P — fruktozo-l-fosforan; PEP — fosfoeno-lopirogronian; pi — punkt izoelektryczny.