3184153266

[5] IZOENZYMY A NOWOTWORY 531

pod jednostkami wchodzącymi w skład homotetrameru A₄ jest występowanie asparaginy w podjednostce a, a asparaginianu w podjednostce /? jako czwartej reszty aminokwasowej od końca —COOH.

Najczęściej przyjmuje się następujące kryteria odróżniania aldolaz:

—    specyficzność substratową wobec fruktozo-l,6-dwufosforanu (FDP) i fruktozo-l-fosforanu (F1P) (46, 64), t.zn. stosunek aktywności wobec FDP i F1P: stosunek ten równy 50 cechuje aldolazę A, równy 1 — aldo-lazę B, a równy 5—10 — aldolazę C;

-— skład aminokwasowy (65—67) i ruchliwość elektroforetyczną: największa w kierunku anody charakteryzuje aldolazę C, najmniejsza — aldolazę B (46);

—    własności immunologiczne (46, 64, 68);

—    zmianę specyficzności substratowej aldolazy A, polegającą na obniżeniu stosunku aktywności wobec FDP i F1P do 1 pod wpływem trawienia karboksypeptydazą A (62, 69, 70);

—    hamowanie przez ATP (71) i aldehyd 3-fosfoglicerynowy (72) aktywności aldolazy A.

K o c h m a n (48) w artykule przeglądowym podał rozmieszczenie tkankowe aldolaz. W mięśniu szkieletowym, sercu i śledzionie występuje tylko aldolaza A, w wątrobie i w nerce głównie aldolaza B wraz z małą aktywnością aldolazy A, zaś w mózgu aldolazy A, C oraz ich hybrydy.

II-l. Tkanki płodowe

W wątrobie płodowej szczura i człowieka wykazano obecność obok aldolazy B również aldolazy A, o czym świadczy wysoka wartość stosunku aktywności enzymu wobec FDP i F1P i dane elektroforetyczne (35, 42, 73—84). Badając ekstrakt z wątroby płodowej szczura stwierdzono, że stosunek aktywności wobec FDP i F1P wynosił 8,5 w 15 dniu życia płodowego, a 1,4 w 20—21 dniu (75).

W wątrobie płodowej wykryto również hybrydy AC stosując elektroforezę w żelu skrobiowym (73—76, 78, 79, 81, 85) i metody immunologiczne (74—76, 79). Doniesiono, że w wielu różnych tkankach ssaków w okresie płodowym występują aldolazy A i C (81). W mięśniu płodowym szczura wykryto jednak tylko aldolazę A, a w nerce płodowej aldolazę B i hybrydy AB (83).

II-2. Wątroba regenerująca

W wątrobie regenerującej często nie stwierdzano zmian izoenzymów aldolazy w porównaniu z izoenzymami w dojrzałej wątrobie (35, 36, 78, 87). Niektórzy autorzy wykryli jednak w wątrobie regenerującej zwiększoną aktywność aldolazy A (83, 86, 88), a nawet aldolazę C (88). Wykazano także,