3220343387

Jacek Radziewicz-Winnicki - Architektura Gliwic... 249

9. Dawniejszy kościół Św. Barbary przy ul. Dworcowej utrwalony na płaskorzeźbie ok. 1855 r. (pomnik przy obecnym kościele Św. Barbary), 2002 r.

w Gliwicach budynkiem neogotyckim jest, oprócz wymienionych kościołów, gmach dawnej szkoły hutnictwa i budowy maszyn (Maschinenbau und Huttenschule). Obecnie pełni on funkcję dydaktyczną jako Wydział Chemiczny Politechniki Śląskiej i z uwagi na swoje walory zewnętrzne popularnie nazywany jest „Czerwoną Chemią". Budynek ten powstał na przełomie XIX i XX w. w okresie fascynacji średniowieczną architekturą zamków rycerskich, a szczególnie

krzyżackich. Nieznany projektant nadał tej budowli dynamiczną bryłę oraz formy stylowe, wyraźnie nawiązujące do malowniczej architektury zamku krzyżackiego w Malborku. Bryła budynku, zwrócona dwoma równorzędnymi elewacjami w stronę krzyżujących się ulic Wrocławskiej i Marcina Strzody, zaakcentowana została smukłą wieżą, zwieńczoną czterospadowym daszkiem i strzeli-10. Kościół garnizonowy Św. Barbary pray ul. Dworcowej _stą sygnaturką, Czym wyraźnie (pierwotnie ewangelicki) zbudowany w latach

1855-1859 według pruj. F.A. Stillera, 1978 r. upodobniona została do formy wieży

zamkowej w Malborku z okresu przed 1945 r. Oblicowane klinkierem, ceglane elewacje tego budynku ozdobione zostały dekoracyjnymi fryzami utworzonymi z kształtek ceramicznych. W podobnym również, choć jeszcze bardziej dekoracyjnym stylu neogotyckim wybudowano w 1905 r. Pocztę Główną przy ul. Dolnych Wałów. Jej cechy stylowe nawiązują z kolei do średniowiecznej odmiany stylu gotyckiego, rozpowszechnionej w XIV w. przez działalność warsztatu architektonicznego Henryka Brunsberga na Pomorzu Zachodnim i w Brandenburgii, nazwanego ze względu na dekoracyjność gotykiem „pięknym"¹. Gliwicka Poczta ozdobiona jest licznymi fryzami i dekoracyjnymi lizenami, portalami i oknami uformowanymi z kształtówek ceramicznych, polewanych barwną glazurą. Budynek posiada szczególną ekspresję form zdobniczych, zaś jego bryła podkreślona została oktogonalną wieżą. W podobnej konwencji stylowej utrzymane są także gmachy pocztowe w Chorzowie i w Mysłowicach. Budynki szkolne w Gliwicach posiadają na ogół dobrą, interesującą architekturę, zaprojektowaną niekoniecznie w formach

N. ZASKE, Henryk Brunsberg - jego twórczość i znaczenie, (w:) Sztuka Pobrzeża Bałtyku, Warszawa 1978.